در دوره حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی، خجندی‌ها بانفوذترین گروهِ برخوردار از قدرت و منابع در جمهوری سوسیالیستی شوروی تاجیکستان بودند. رهبران سیاسی کمونیست در مسکو این انتخاب را به دلیل آن صورت داده بودند.

آسیای مرکزی طی چند سال اخیر جزو مناطقی دانسته می‌شد که مسئله جانشینی رهبران با سابقه در آن می‌تواند به بحرانی فراگیر تبدیل شود

در این مقاله سعی شده است با مروری بر پیشینه انتقال قدرت در این کشور از ابتدای استقلال تا کنون و در چارچوبی واقع گرایانه، روند جابه جایی قدرت در این همسایه شمالی مورد واکاوی قرار گرفته و در عین حال، چشم انداز -شامل فرصت ها و تهدیدهای احتمالی برای- ایران نیز مورد ارزیابی قرار گیرد.

در واقع هر چند برخی معتقدند که دولت در کنار امنیت‌آفرینی و ایجاد ثبات در رویکردهای اقتصادی علیرغم بحران مالی و پولی در منطقه، رضایت بیشتر مردم را فراهم آورده، اما عمده چالش رهبر جدید ازبکستان همچنان اقتصادی است.

درگذشت اسلام کریم اف و جانشینی موقت «شوکت میرضیایف» فضای نو سیاسی را در منطقه پدید آورده است. در حالیکه بسیاری منتظر تشدید اوضاع امنیتی در پی مرگ کریم اف بودند

حضور اسلام در آسیای مرکزی به قرن­های اولیه هجری برمی­گردد. قبل از اسلام نیز مذاهب توحیدی در این منطقه ریشه دوانده بودند