آخرین استراتژی به روز شده امنیت ملی روسیه نشان می دهد که تلاش آمریکا برای قطع روابط چین و روسیه مجدداً ناکام مانده و این مسئله سیگنال روشنی است که از طرف مسکو به جهان مبنی بر اینکه هنوز تهدید اصلی از طرف غرب است نه از شرق، ارسال شده است.

کارشناسان چینی اعلام کرده اند که رهبری روسیه با درایت استراتژیک دریافته است که نفوذ و قدرت غرب رو به کاهش است و به همین دلیل است که مسکو روابط خود را با قدرت های بزرگ غیر غربی مانند چین و هند در اولویت قرار می دهد.

علاوه بر آن، هر دو کشور در جهت کاهش نوسانات ارزی و بی ثباتی و همچنین کاهش وابستگی به دلار، از پنج سال گذشته برای انجام معاملات مالی با استفاده از ارزهای ملی برنامه ریزی و تلاش کرده اند.

مسکو همت خود را افزایش داده تا در همکاری با پکن و تأکید بر مباحث اقتصادی، پرستیژ نظامی خود را نیز افزایش دهد و دو قدرت شرقی حضور و نفوذ آمریکا در منطقه را تهدیدی علیه منافع خود می‌دانند.

مسکو در تلاش بوده تا در همکاری با پکن و تأکید بر مباحث اقتصادی، پرستیژ نظامی خود را نیز افزایش دهد

در طول دو دهه گذشته، روابط دو کشور دارای ارزش‌های استراتژیک ماندگار ‌شده است، به‌طوری‌که پکن هم انگیزه‌های جدی برای تقویت روابط بیشتر با مسکو تحت عنوان همکاری‌های اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک دارد.

به گزارش اسپوتنیک، استراتژی امنیت ملی فدراسیون روسیه سندی استراتژیک است که خلاصه ای از ابزارهای محافظت از شهروندان، جامعه و دولت در برابر تهدیدات خارجی و داخلی در هر حوزه از زندگی ملی را بیان می کند. اولین سند از این دست در سال ۱۹۹۷ ایجاد شد و به طور مداوم به روز شد تا تحولات جدید را در نظر بگیرد.

بر اساس همین گزارش، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، استراتژی به روز شده امنیت ملی روسیه را نیز  طبق مصوبه مربوطه که روز شنبه در پورتال ایالتی اطلاعات حقوقی منتشر شد، تصویب کرد.

در همین راستا، «ما یونگبائو»، کارشناس مطالعات روسیه و یک محقق ارشد در اندیشکده موسسه حاکمیت جهانی اعلام کرده که در مقایسه با سند اول در سال ۱۹۹۷، سند جدید برخی از مطالب مربوط به ایجاد مشارکت با ایالات متحده و داشتن همکاری برد_برد با اتحادیه اروپا را حذف کرده است. این موضوع نشان می دهد که تناقضات بین روسیه و غرب جدی و حل آنها دشوار است. 

با این وجود، رسانه های غربی یا ناظران انتظار غیر متعارفی دارند که دیدار بین روسای جمهور آمریکا و روسیه بتواند روابط دوجانبه را مجددا تنظیم کرده و حتی مشارکت چین و روسیه را نیز از هم گسیخته سازد. آنها گویی نمی دانند که در ۳۰ سال گذشته چه اتفاقاتی در روابط روسیه و آمریکا رخ داده است.

بر همین اساس، لی هیدونگ، استاد انستیتوی روابط بین الملل دانشگاه امور خارجه چین، در گفتگو با ایتارتاس روسیه اینگونه اظهار کرده که روابط و مناسبات میان روسیه و ایالات متحده چیزی مانند یک سری تراژدی بوده است. 

علاوه بر آن، تحلیلگران معتقدند که روسیه هرگونه انتظار برای اصلاح و بهبود اساسی روابط با ایالات متحده و اتحادیه اروپا را رها کرده و آنچه که ایالات متحده در دهه های گذشته با روسیه انجام داده، بارها و بارها مسکو را ناامید و آزرده خاطر کرده است.

روسیه هرگونه انتظار برای اصلاح و بهبود اساسی روابط با ایالات متحده و اتحادیه اروپا را رها کرده است  

نسخه جدید استراتژی امنیت ملی روسیه بیانگر آن است که واشنگتن مسیری را برای کنار گذاشتن تعهدات خود در زمینه کنترل تسلیحات تعیین کرده است. در گزارش این سند آمده است: ایالات متحده سیاست منسجمی را برای کنار گذاشتن تعهدات بین المللی در زمینه کنترل تسلیحات در پس زمینه توسعه پتانسیل سیستم دفاع موشکی جهانی دنبال می کند. 

این گزارش خاطرنشان کرد که استقرار برنامه ریزی شده موشک های میان برد و کوتاه برد آمریکا در اروپا و منطقه آسیا و اقیانوسیه تهدیدی برای ثبات استراتژیک و امنیت بین المللی است.

نکته حائز اهمیت این است که نگرانی عمیق روسیه در خصوص ایالات متحده فقط در زمینه امنیت و مسائل سیاسی نیست، بلکه در اقتصاد نیز وجود دارد. این سند کاهش استفاده از دلار در تجارت خارجی روسیه را یکی از ابزارهای تأمین امنیت اقتصادی این کشور می داند.

کارشناس مطالعات روسیه و محقق ارشد در اندیشکده موسسه حاکمیت جهانی بر این باور است که تحریم های اقتصادی ایالات متحده علیه روسیه چه در دوره دونالد ترامپ و چه در دوره جو بایدن رئیس جمهور فعلی رفع نشده و سیاست فعلی فدرال رزرو می تواند ارزش دلار آمریکا را کاهش دهد. بنابراین منطقی است که روسیه نمونه ای را در مورد چگونگی جلوگیری از ریسک مالی جهانی احتمالی ناشی از سیاست های غیر مسئولانه آمریکا به جهانیان ارائه دهد.

البته، شاید نگران کننده‌ترین و عجیب‌ترین مساله برای آمریکا ظاهرا روند همکاری فزاینده نظامی و تکنولوژیکی میان روسیه و چین باشد.

حقیقت این است که به طور قابل توجهی، سند استراتژی امنیت ملی به روز شده شامل گسترش همکاری های استراتژیک با چین و هند در لیست اولویت های سیاست خارجی روسیه، با هدف ایجاد مکانیزمی برای تضمین امنیت و ثبات منطقه ای به صورت غیر هماهنگ در آسیا و اقیانوسیه است.

کارشناسان چینی معتقدند که چین و روسیه هر دو از قدرت های بزرگ مسلح هسته ای و اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند که از نفوذ و مسئولیت های منحصر به فردی برای محافظت از نظم جهانی، صلح، بهبود عدالت برای جامعه جهانی و متعادل سازی هژمونی آمریکا برخوردار هستند.

تحلیلگران می گویند که دو کشور در بسیاری از زمینه ها از منافع مشترک برخوردارند و تحت فشارهای استراتژیک مشابهی از غرب قرار دارند؛ بنابراین انتظار می رود که روسیه روابط خود با چین را در اولویت قرار دهد.

 چین و روسیه در بسیاری از زمینه ها منافع مشترک و تحت فشارهای استراتژیک مشابهی از غرب قرار دارند، بنابراین انتظار می رود که روسیه روابط خود با چین را در اولویت قرار دهد 

 اگر چین یا روسیه، به ویژه روسیه، روزی یک رویارویی همه جانبه با غرب داشته باشد، دو قدرت بزرگ حداقل می توانند برای جلوگیری از انزوای کامل به یکدیگر اعتماد کنند و این موضوع نوعی بیمه که روسیه نمی تواند از جای دیگر دریافت کند، محسوب می شود.

کارشناسان روابط بین‌الملل بر این باورند که در حقیقت مشارکت استراتژیک چین و روسیه، حوزه سیاسی، اقتصادی و نظامی را دربرمی گیرد و روابط فی‌ مابین در سطح مطلوب بین دو کشور در جریان است. مهم‌ترین مسأله در زمینه همکاری‌ های دوجانبه در حوزه انرژی، خطوط لوله انتقال نفت و گاز روســیه به چین است که اهمیت استراتژیکی برای چین دارد.

 از دیدگاه این کارشناسان، با این که چین شریک تجاری اصلی روسیه است، اما روسیه حتی جزء ده شریک تجاری بزرگ پکن هم در نظر گرفته نمی شود. چین همچنین در کلیت تجارت جهانی، ارزش صادراتش به آمریکا به تنهایی بزرگتر از ارزش صادرات روسیه به کل جهان است.

از طرفی، در رابطه با مساله هنگ کنگ که برای غرب ارزش اقتصادی مهمی دارد، روسیه حاضر نشده تا در جنگ غرب علیه چین، از پکن طرفداری کند و بر همین اساس، سازمان همکاری شانگهای که ابتکار و نقطه مشترک دو کشور روسیه و چین است، تاکنون هیچگاه تبدیل به یک مقر ضدغربی نشده است.

در هر حال و به طور کلی، مسکو انتظار خود را برای حل روابط غرب کاهش می دهد و تقویت روابط روسیه با چین به‌ منظور خروج از انزوایی بوده که غرب بعد از اعمال تحریم‌ها علیه مسکو به کار بسته است. در این میان، در راستای دشمنی یا رقابت علیه آمریکا و هژمونی غرب، ایران هم درست همانند روسیه به دلیل تنشهای موجود در روابط خود با امریکا و عدم دستیابی به موفقیت در عادی سازی روابط با ایالات متحده و اروپا، به سوی مسکو و پکن متمایل شده؛ اما به دلایل گوناگون هنوز نتوانسته است اعتماد روسیه و چین در مسائل گوناگون را جلب نماید. 

ایران در سالهای گذشته تلاش کرده که به اتحاد مالی و پولی دو قطب بزرگ چین و روسیه ملحق شود که طی پیمانهای دو یا چند جانبه، استفاده از ارز ملی را در مبادلات خود قرار دهد. اما مشکلی که در این میان وجود دارد این است که سیستم بانکی ایران تحریم است و بانکهای روسی و چینی این امکان را ندارند که بخواهند با ایران تبادلات مالی داشته باشند.

از طرفی، نگاه مسکو و پکن به تهران به عنوان یک نگاه ابزاری در حوزه تسلط استراتژیک شکل می‌گیرد، ولی در ظاهر همکاری استراتژیک خود را به نمایش می گذارد.

منبع:https://www.tahlilbazaar.com