یائیر لاپید وزیر خارجه رژیم صهیونیستی هفته گذشته (21 تیرماه) به دعوت جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای شرکت در نشست ماهانه شورای امور خارجه اروپا به بروکسل سفر کرد. لاپید در این نشست با حضور وزیران خارجه کشورهای اروپایی به مسائلی از جمله راه حل دو کشوری، موضوع ایران و از سرگیری روابط با اروپا پرداخت. دعوت بورل از دیپلمات ارشد رژیم صهیونیستی برای سخنرانی در این نشست در حالی به عمل میآید که تصیپی لیونی آخرین نفری بود که در قامت وزیر خارجه اسرائیل 13 سال پیش (یعنی در سال 2008) در نشستی با این عنوان مشارکت داشته و به ایراد سخنرانی پرداخته بود.
ترمیم روابط با اروپا در کنار راه حل دو کشوری در منازعه فلسطین- رژیم و مساله ایران در زمره محورهای کلیدی سفر وزیر خارجه رژیم صهیونیستی به بلژیک محسوب میشود. از آنجایی که روابط تل آویو با اتحادیه اروپا در کل و با کمیسیون اروپا به طور خاص در زمان نخست وزیری بنیامین نتانیاهو رو به وخامت نهاد، حال وزیر خارجه کابینه جدید رژیم صهیونیستی در مسیر یک شروع تازه برای تنظیم مناسبات با اروپا گام بر می دارد. نتانیاهو در سال های اخیر همواره از انتقاد شرکای اروپایی خود نسبت به سیاست شهرک سازی در اراضی فلسطینی و رویکرد تروئیکای اروپا نسبت به پرونده ایران ناخرسند بود. نوامبر سال گذشته میلادی نخست وزیر سابق رژیم، کشورهای اروپای غربی را به علت عدم درک ابعاد تاریخی توافق ابراهیم سرزنش کرد و گفت: «ما در بازه زمانی صلح هستیم. توافقنامه صلح با 3 کشور عربی در 6 هفته امضا کردیم. کاملا مشخص است آنها در مقایسه با برخی از بروکراسیهای سنتی اتحادیه اروپا دیدگاه متفاوتی از شرایط اینجا در خاورمیانه دارند.»
از همین رو ترجیح «بی بی» بر این بود تا به جای تقویت روابط با کمیسیون اروپا و کشورهای پیش رو در اتحادیه اروپا با رهبران ملی گرا، راست گرا و اروپا گریز مانند ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان یک اتحاد را شکل دهد. در زمان کابینه اضطراری ماه های اخیر نیز گابی اشکنازی وزیر خارجه وقت رژیم صهیونیستی اقداماتی را در راستای ترمیم روابط تل آویو با بروکسل انجام داد که با بی تفاوتی نتانیاهو راه به جایی نبرد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی و ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان
نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی سال ها گروه «ویزگراد» را به عنوان یک جبهه حامی رژیم صهیونیستی در مقابل بروکسل و کشورهای اروپای غربی که به اعتقاد تلآویو تلاش های ضد اسرائیلی بسیاری صورت دادند، قرار داده بود و به همین خاطر روابط با باقی کشورهای اتحادیه اروپا آسیب دید. مجارستان به عنوان نمونه ای از کشورهای گروه ویزگراد بارها در دوره نتانیاهو نشان داد که تمایل بیشتری برای حمایت از اسرائیل دارد و تنها عضو اتحادیه اروپا بود که با بیانیه وزیران خارجه اتحادیه برای برقراری آتش بس بین حماس و اسرائیل در نبرد ماه مه موسوم به «شمشیر قدس» مخالفت کرد.
اکنون پس از چندین سال روابط تیره و تار رژیم صهیونیستی با اروپا، لاپید که به عنوان متنفذترین چهره دولت جدید از نظر ساکنان سرزمین های اشغالی شناخته شده قصد ترمیم رشته های گسسته روابط میان تل آویو و بروکسل را در سر میپروراند. وزیر خارجه کابینه تغییر در سخنرانی خود در نشست شورای امور خارجه اتحادیه اروپا خواستار تنظیم دوباره روابط بین اسرائیل و اتحادیه اروپا شد و گفت که با وجود یک دولت جدید میتوان یک شروع جدید را تجربه کرد.
لاپید در ادامه با بیان ارزش های دموکراتیک مشترک اسرائیل و اروپا به نحوی ثابت کرد که به دنبال گشایش فصل جدیدی از روابط با اتحادیه اروپا است. وی مسائلی از جمله حقوق بشر و تعهد به اصول اولیه دموکراسی (همچون آزادی بیان، دستگاه مستقل قضایی، جامعه مدنی قوی و آزادی مذهب) را مبنای ارزش های مشترک طرفین دانست.
حضور یائیر لاپید در نشست شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل
اظهارات لاپید این گونه نشان میدهد که وی سیاست خارجی تل آویو در قبال اتحادیه اروپا را به نحوی بنا نهاده تا برخلاف روابط دولت پیشین با بلوک شرق اتحادیه اروپا که مبتنی بر تعامل با رهبران راستگرای پوپولیست و مخالفان سیاست های لیبرال تر بروکسل بود، به سمت از سرگیری روابط با بزرگترین شریک تجاری اسرائیل و متحد راهبردی مهم این رژیم گام بردارد. جوزپ بورل نیز در جریان این دیدار تمایل خویش را برای ورود به مسیر جدیدی از رابطه با تل آویو ابراز داشت و سفر لاپید را «یک فرصت برای شروع تازه» خواند.
این درحالی است که پیش از حضور لاپید در جمع همتایان خود برای ایراد سخنرانی، وی در دیداری با ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو تمایل خود برای تعمیق روابط با ناتو را نیز ابراز کرد و بر آمادگی اسرائیل برای پشتیبانی از این اتحاد در حوزه های اطلاعاتی، امنیت سایبری، مبارزه با تروریسم، تغییرات اقلیمی، امنیت دریایی، دفاع موشکی و مدیریت بحران تاکید کرد.
دیدار ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو با یائیر لاپید
علاوه بر تمرکز وزیر خارجه رژیم صهیونیستی بر روی احیای روابط حسنه با اتحادیه اروپا، طرح راه حل دو کشوری و موضوع ایران نیز در خلال اظهارات وی قابل توجه بود. لاپید هر چند از راه حل دو کشوری حمایت کرد اما گفت که هیچ طرحی برای این راهکار وجود ندارد و اگر در نهایت کشور مستقل فلسطینی تشکیل شود باید یک دموکراسی صلح خواه باشد. وی اضافه کرد: «آنچه لازم است اکنون انجام دهیم حصول اطمینان از این است که هیچ گامی در راستای ممانعت از امکان دستیابی به صلح در آینده برداشته نشده و در نتیجه ضروری است زندگی فلسطینی ها را بهبود ببخشیم.» در همین راستا یائیر لاپید روز یکشنبه پس از ورود به بروکسل و پیش از نشست شورای امور خارجه اروپا با سامح شکری همتای مصری خود نیز دیدار نمود. در این دیدار یک ساعته، دو طرف در مورد آخرین وضعیت مذاکرات صلح میان حماس و اسرائیل که با میانجیگری قاهره در جریان است، گفتگو کردند و شکری بر ضرورت پایان بن بست میان دو طرف تاکید داشت.
دیدار سامح شکری وزیر امور خارجه مصر با یائیر لاپید وزیر خارجه رژیم صهیونیستی
طبق روال معمول سیاست های رژیم صهیونیستی مبنی بر طرح موضوع ایران و تهدید فعالیت های هستهای و منطقهای کشورمان، وزیر خارجه کابینه جدید نیز اظهاراتی را علیه تهران در نشست شورای امور خارجه اتحادیه اروپا مطرح کرد. لاپید ایران را صادر کننده شماره یک تروریسم در جهان خواند که هیچ وقت از سودای دستیابی به سلاح هستهای دست برنمیدارد و هدفش نیز از دستیابی به این سلاح حمله به آمریکا و اسرائیل است. او همچنین به حمایت ایران از حزب الله در مرزهای شمالی و پشتیبانی از حماس در غزه اشاره داشت.
سفر وزیر خارجه رژیم صهیونیستی به بلژیک به منظور جلوگیری از هم گسستن هر چه بیشتر مناسبات بین تل آویو و بروکسل و گشایش فصل جدیدی در شراکت دیرینه طرفین میتواند به اهداف رژیم در چندین محور کمک کند. یکی از موضوعات حائز اهمیت برای صهیونیست ها برقراری مجدد نشست های سالانه بین اروپا- اسرائیل (که از سال 2012 به این سو به علت ساخت شهرک های غیر قانونی و اجرای عملیات علیه نوار غزه در سال 2014 متوقف شده بود) است که بدین وسیله گفتمان احیا و بهبود روابط بین دو طرف را تضمین مینماید.
تل آویو همچنین امیدوار است همکاری های جدید با اتحادیه اروپا از جمله الحاق مجدد به برنامه فرهنگی و هنری موسوم به «اروپای خلاق» که از سال 2017 و در زمان صدارت میری رگو، وزیر وقت فرهنگ و ورزش رژیم صهیونیستی از آن عقب نشسته بود، دیگر بار در دستور کار قرار دهد. به علاوه همکاری رژیم صهیونیستی با آژانس یوروپل جهت حفظ نظم/ قانون و امنیت و ادامه مشارکت مطلوب در برنامه افق 2020 اروپا نیز دور از دسترس به نظر نمی رسد.
تل آویو و بروکسل در مسیر شراکت راهبردی
با توجه به گام محکم وزیر خارجه رژیم اشغالگر در راستای ترمیم و تحکیم روابط با اتحادیه اروپا، احتمالا دولت جدید در فلسطین اشغالی بتواند همسو با اعضای اروپایی برجام بر سر مسائل هستهای فشار مضاعفی را بر ایران وارد آورد؛ درست همانند تلاش هایی که نتانیاهو پس از خروج ترامپ از توافق هستهای به عمل آورد تا با انجام رایزنی با تروئیکای اروپایی آنها را مجاب به خروج از برجام کند، که به علت دلایل مطروحه در مورد روابط وی با اتحادیه اروپا موفقیت آمیز نبود. اگرچه که در مجموع اختلاف نظر درباره برنامه هسته ای ایران بین تل آویو و بروکسل به چشم می خورد، اما دست کم دیدگاه های مشترک در زمینه های دیگر میتواند در این خصوص نیز طرفین را به نقطه نظر یکسان نزدیک تر نماید.
از طرف دیگر حمایت علنی لاپید از راهکار دو کشوری در نشست تبیین کننده سیاست خارجی اتحادیه و در دیدار با وزیر خارجه مصر، احتمالا مسیر شروع مذاکرات صلح را در قالب ابتکارهای پیشین یا یک ابتکار جدید هموار می سازد. در واقع به نظر میرسد کابینه جدید قصد دارد، دیگر بار اروپا و به طور مشخص اتحادیه اروپا را به یکی از نقاط ثقل سیاستگذاری خارجی خود مبدل نماید. در چنین شرایطی اگر عمر کابینه تغییر طولانی تر شود میتوان انتظار داشت که هم روابط رژیم با اتحادیه اروپا گرمتر شود و هم با متحدان اروپایی نظیر فرانسه. این امر احتمالاً از یکسو بر شراکت اقتصادی تل آویو و اتحادیه اروپا موثر واقع خواهد شد و برخلاف دولت نتانیاهو که به طور عمده در حوزه اقتصادی سیاست «تنوع بخشی به شرکاء» را دنبال میکرد، کشورهای عضو اتحادیه سهم بیشتری در تجارت با تل آویو پیدا خواهند کرد و هم از سوی دیگر گسترش مناسبات طرفین، زمینه را برای بازگشت رژیم به «راهکار دو کشوری» در منازعه با فلسطینیان به عنوان سیاست اعلانی رژیم (دست کم به صورت اسمی) فراهم خواهد کرد. بدین ترتیب انتظار میرود با نقش آفرینی لاپید در مقام دیپلمات ارشد اسرائیل، انتقادات اروپایی نسبت به عملکرد اسرائیل در این موضوع دچار کاهش محسوسی شود و هم زمان، تل آویو نیز برای تداوم بخشیدن به سیاست های یک طرفه نظیر توسعه شهرک های غیرقانونی با محدودیت های بیشتری روبهرو خواهد شد.
همچنین از آنجا که کابینه تغییر به طور کلی نسبت به روندهای جهانی، ارزش های نظام بین الملل لیبرال و واکنش رسانه های گلوبالیستی جریان اصلی حساستر از کابینه نتانیاهو است، انتظار میرود، این کابینه هماهنگی بیشتری با مجموعه های مذکور در پیش بگیرد؛ به عنوان مثال، موضوع آنچه «نسل کشی ارامنه توسط امپراطوری عثمانی» خوانده میشود، تا کنون به دلیل آنکه ممکن است بر نسل کشی یهودیان در جنگ جهانی دوم سایه اندازد و با آن پهلو بزند، از سوی سران رژیم صهیونیستی مورد توجه قرار نگرفته و به ویژه دولت راستگرا و محافظهکار نتانیاهو، سیاست سکوت را در قبال آن پیش برد، اما لاپید موافق به رسمیت شناختن این نسل کشی، همسو با دولت بایدن است. لذا انتظار میرود اقداماتی از این دست بیش از پیش در دستور کار کابینه تغییر قرار گیرد و به یک معنا این کابینه، حداقل برای برجسته کردن وجوه تمایز نسبت به سلف خود و امتیازگیری هنجارمند، از بیشتر ابتکارات قدرت های لیبرال و جریان های گلوبالیستی پیروی خواهد کرد.
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.