«کمربند-جاده» گسترش یافته و قابل مهار توسط غرب نیست| روی ناخوش چین به بازیهای ژئوپلیتیک

آمریکا در سال های آینده نفوذ اقتصادی و مالی خود را روی اروپا حفظ خواهد کرد اما در برخی دیگر مناطق نظیر شرق آسیا و آفریقا، شاهد سنگین شدن کفه به نفع چین خواهیم بود. چین در حال حاضر شریک نخست تجاری بسیاری از این کشورهاست و این مساله در آینده هم ادامه خواهد داشت. با این حال سطح استاندارد زندگی در آمریکا حتی در آینده هم بهتر از چین خواهد بود و انتظار می رود کیفیت زندگی شهروندان آمریکایی در سال ۲۰۵۰ حدود ۳۰ درصد بهتر از شهروندان چینی باشد. 

در این راستا خبرنگار بازار گفت وگویی با پروفسور «تام لی» استاد دانشگاه پومانا امریکا انجام داده است که در ادامه می آید.

*چین در سیاست خارجی متمرکز بر توسعه اقتصادی است. این در حالی است که امریکا در تلاش است تا این کشور را وارد منازعات ژئوپلیتیک کند. به نظر شما امریکا قادر به این کار خواهد بود؟
وقتی بازی ژئوپلیتیک توسط یک بازیگر مهم در عرصه بین الملل ایجاد شود کشورها به علت تامین منافع ملی خود وارد آن خواهند شد. چین بیشتر بر توسعه اقتصادی خود متمرکز است تا مسائل سیاسی با امریکا و … پکن در طی دهه های اخیر به طور آشکارا اعلام نموده بر مسائل اقتصادی و فناوری تمرکز نموده و به بازیهای سیاسی و ژئوپلیتیکی علاقمند نیست.

*بحث مهم درباره توسعه اقتصادی چین این است که این کشور بر خلاف مدل لیبرالی به توسعه اقتصادی دست یافته است بدون اینکه مسیر توسعه سیاسی را بپیماید. برخی معتقد هستند که چین در آینده از موضوع عدم توسعه سیاسی با مشکلات حادی مواجه خواهد شد و مطالبات مردم چین وارد فاز توسعه سیاسی هم خواهد شد. پیش بینی شما چیست؟
بحث حقوق بشر در چین در صدر خبرهای امریکا و متحدان آن قرار دارد. واقعیت این است که در چین حکومت اقتدارگرا حاکم بوده و اکثر مردم آن با دموکراسی بیگانه اند. جهت اداره جمعیت عظیم چین به روش دموکراسی به زمان و هزینه هنگفت نیاز است. اکنون حزب حاکم در چین به خوبی می تواند این کشور را اداره نماید و حداقل در آینده ای نزدیک از مطالبات سیاسی جدی در چین خبری نخواهد بود.

*در نشست اخیر گروه ۷ سران کشورهای غربی بودجه ای به منظور ترغیب کشورهای در حال توسعه برای مراودات تجاری با غرب و دور کردن آنها از چین تصویب کردند. آیا این راهکار می تواند مانع پروژه «یک کمربند-یک جاده» چین شود؟
غرب تلاش خود را برای جلوگیری از پیشرفت طرح چین انجام می دهد و این امر جای تعجبی ندارد. در پاسخ به سوال شما باید گفت که غرب دیر متوجه وسعت و عظمت طرح «یک کمربند- یک جاده» چین شده و به سختی می تواند با این طرح رقابت کند.

*در دکترین جدید امنیتی روسیه نقش مهمی برای روابط با چین لحاظ شده است. با توجه به همکاری های دو کشور به نظر می رسد روسیه و چین به رغم برخی اختلاف نظرها ولی در حال تعمیق مناسبات با یکدیگر به ویژه در خصوص پروژه «یک کمربند-یک جاده» هستند. توافق در خصوص گذر برخی کریدورهای مهم این پروژه از مسیر شمالی(روسیه) در این راستا ارزیابی می شود. آیا شاهد قطبی شدن جهان بر اساس مناطق تجاری و اقتصادی خواهیم بود؟ به این معنا که در یک طرف روسیه و چین و متحدان آنها و در طرف دیگر غرب و متحدان آن؟
بعید است جهان به بلوک های اقتصادی و تجاری تقسیم شود زیرا جهان مانند تارهای عنکبوت به شدت در هم تنیده شده و امکان جدا کردن کشورها از یکدیگر وجود ندارد.

*مراودات تجاری و اقتصادی چین با حدود ۱۳۰ کشور است و امریکا با حدود ۸۰ کشور. و چین در حال عملیاتی کردن پروژه «یک کمربند-یک جاده» است. وابستگی این کشورها آیا باعث نخواهد شد ما شاهد شکل گیری نوعی نظم چینی باشیم؟
اینکه مراودات تجاری و اقتصادی امریکا و چین با چند کشور است نمی تواند تعیین کننده عملکرد اقتصادی این کشورها باشد بلکه نوع و میزان این ارتباط تعیین کننده عملکرد اقتصادی آنهاست. باید گفت طرح «یک کمربند یک جاده» چین می تواند باعث افزایش نفوذ و قدرت چین در سطح جهانی شود اما نه به حدی که نظم بین المللی مبتنی بر نظم چینی شود.