پشت لبخندها؛ رقابت در خلیج داغ می شود!
عصر پنجشنبه برج الخلیفه، نماد شهر دبی که کانون بازرگانی امارات متحده عربی است، با نور به رنگ پرچم سعودی در می‌آید تا روز ملی این پادشاهی را گرامی بدارد. این اتفاق در پی “اجتماع برادرانه” روز جمعه گذشته محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم امور روزمره سعودی، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر و شیخ طحنون بن زاید آل نهیان مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی رخ می دهد.
در ماه ژانویه سعودی و امارات به همراه مصر و بحرین محاصره قطر که در سال ۲۰۱۷ در پی متهم ساختن این کشور به دسیسه چینی علیه خودشان اعمال شده بود را برداشتند. این تلاش شکست خورده برای در هم شکستن قطر مربوط به دوره رفتار زورمندانه منطقه‌ای با موافقت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا بود قبل از آن که طرفهای حوزه خلیج فارس دریابند نمی‌توانند برای امنیتشان به آمریکا تکیه کنند. امارات متحده عربی و سعودی شروع به کنار گذاشتن رقابتهای ژئوپلتیکی به نفع رقابت اقتصادی کرده‌اند – رقابتی که روز به روز تهاجمی‌تر می‌شود.
سعودی که خود در مقایسه با امارتهای همسایه یک غول است، درگیر محدودیتهای وهابیت بوده و برای برابری با فراست و چالاکی تجاری امارات متحده عربی کند است. کار تا حدی پیش رفته که اطرافیان خود ولیعهد اربابشان را متقاعد کرده‌اند که امارات کم کم بر پادشاهی سعودی دست برتر را پیدا می‌کند.
بنابراین ریاض در ابتدای سال جاری میلادی دستور داد هر شرکتی که به دنبال قراردادهای دولتی سعودی است باید پایگاه منطقه‌ای خود را تا سال ۲۰۲۴ به این پادشاهی منتقل کند. هدف این سیاست جابجا ساختن مقرهای شرکتهای چند ملیتی فعال در حوزه خلیج فارس از محل مقرشان در شهر دبی است.
اواسط سال جاری میلادی سعودی‌ها همچنین احکامی سختگیرانه‌تر در قبال محتواهای داخلی، نیروی کار خارجی و ارزش افزوده صادر کردند و به این ترتیب بخش عمده کالاهای اماراتی مشمول تعرفه خارجی مشترک شورای همکاری نمی‌شوند. در عرض یک ماه صادرات امارت به عربستان به میزان یک سوم کاهش یافت.
در حالی که امارات ممکن است نیاز به ایجاد توازن مجدد در روابط اقتصادی و سرمایه گذاری خود با همسایه برادر بزرگ خود داشته باشد ، این امر می تواند به یک بازی مجموع صفر تبدیل شود – تنها به این دلیل که سعودی ها در رقابت شدید در حوزه خلیج فارس برای جلب توجه جهانی عقب افتاده‌اند.
ماه آینده میلادی دبی میزبان نمایشگاه بین المللی مشهور اکسپو ۲۰۲۰ است؛ نمایشگاهی که برای مدت یک سال به سبب همه‌گیری کروناویروس به تاخیر افتاد. دبی می‌خواهد به موجب این نمایشگاه یک اقتصاد باز و مبتکرانه را به نمایش بگذارد. قطر نیز میزبان رقابت بعدی جام جهانی فوتبال است. این برای سعودی که به منظور میزبانی کردن از رخدادهای ورزشی همچون بوکس و رقابتهای اتوموبیل رانی فرمول یک، تقلا می‌کند، آزار دهنده است.
امارات می‌تواند همچنین در زمینه رقابت بر سر لیبرال سازی اجتماعی و قانونی از سعودی حتی با وجود آنکه حاکمانشان می توانند راه حل ارائه دهند، برتری یابد. سال گذشته میلادی اماراتی‌ها مصرف نوشیدنی های الکلی را آزاد کرده و با زندگی مشترک زوج هایی که ازدواج رسمی نکرده‌اند موافقت کردند. امارات متحده عربی در جهت جایگزین کردن قوانین مذهبی با قوانین عرفی به جز در قبال مسائل خانواده مسلمان اقدام کرد. این کشور همچنین قبلا به مهاجران اجازه دسترسی به مفاد قانونی شخصی خودشان از بابت مسائلی نظیر طلاق و ارث را داده بود.
با وجود آنکه سعودی خواستار ساختن یک مرکز مالی رقیب برای مرکز مالی بین‌المللی دوبی در محل منطقه مالی ملک عبدالله است برای این کشور منتقل ساختن سیستمهای حقوقی به قوانین عرفی مثل یک زلزله خواهد بود.
در همین حال، سعودی‌ها ماه گذشته به گروه‌های رسانه‌ای اصلی خود ، که مقر آنها در دبی در ۲۰ سال گذشته بود ، دستور دادند تا به ریاض منتقل شوند ، از جمله ام بی سی ، گروه پخش تلویزیونی محمد بن سلمان که در سال ۲۰۱۷ توقیف شد.
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
