آغاز سطح جدیدی از روابط میان مسکو و تلآویو
هفته گذشته در یادداشت «روسیه و اسرائیل؛ روابطی خاص و مستحکم» به فراز و فرودهای روابط شوروی و اسرائیل اشاره کردم؛ روابط دیپلماتیکی که در نهم آگوست ۱۹۴۸ شکل گرفت و اگرچه یک بار در سال ۱۹۵۳ برای مدت کوتاهی تیره شد، اما نهایتا این جنگ شش‌روزه میان اعراب و اسرائیل بود که سبب شد روابط سیاسی مسکو و تلآویو برای ۱۳ سال قطع شود. به دنبال مذاکراتی که از سال ۱۹۸۵ آغاز شد، در نهایت در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱ به واسطه بیانیه‌ای مشترک در اورشلیم، روابط دیپلماتیک آنها از سر گرفته شد.
♦ چرا نفتالی بنت به روسیه آمد؟
اگرچه ازسرگیری روابط دو کشور به سال ۱۹۹۱ بازمی‌گردد، اما نقطه عطف آغاز همکاری‌های استراتژیک اسرائیل و روسیه را باید از نخستین سفر ولادیمیر پوتین در جایگاه رئیس‌جمهور روسیه در سال ۲۰۰۵ جست‌وجو کرد تا پس از آن این رسم متدوال شود که معمولا نخست‌وزیران اسرائیل در سالگرد احیای روابط دیپلماتیک در نیمه دوم اکتبر رهسپار روسیه شوند. در ابتدای ماه اکتبر الکساندر بن زوی از سفر نخست‌وزیر جدید اسرائیل به روسیه برای دیدار با پوتین خبر داد. پوشیده نیست که میان سال‌های گذشته بنیامین نتانیاهو بسیار به پوتین نزدیک بود تا آنجایی که در تبلیغات انتخاباتی‌اش، عکس خود با پوتین را در خیابان‌های اسرائیل نصب می‌کرد. طبیعتا به دنبال شکست او و پیروزی نفتالی بنت این پرسش مطرح بود که طرفین چه رویکردی در تعامل با یکدیگر پیش خواهند گرفت.
به‌قدرت‌رسیدن بایدن در ایالات متحده سبب شد تا تلآویو نگاه پررنگ‌تری به مسکو داشته باشد؛ موضوعی که در دوران نتانیاهو به‌خوبی ملموس بود. از سوی دیگر نقش مهم ایران در سوریه و نگرانی‌های اسرائیل همواره موجب شده است که طرفین برای کنترل اصطکاک و جلوگیری از تقابل، با روسیه به‌عنوان بازیگر قدرتمند فرامنطقه‌ای در سوریه گفت‌وگو و مذاکره داشته باشند. علاوه بر موضوع حضور نظامی ایران در سوریه و پرونده هسته‌ای این کشور که معمولا از ملاحظات اصلی اسرائیل و یکی از محورهای مذاکره است، مسائل دیگری ازجمله طرح صلح فلسطین و اسرائیل و همچنین گفت‌وگوی‌های عربی-اسرائیلی از دیگر موضوعات مهم مورد گفت‌وگو است.
اما به نظر می‌رسد روابط دوجانبه میان تلآویو و مسکو در نخستین سفر نفتالی بنت، به‌عنوان نخست‌وزیر جدید اسرائیل، بیش از هر موضوع دیگری حائز اهمیت بود؛ چراکه طرفین تلاش داشتند که نباید تغییر کابینه در اسرائیل به تغییر طیف همکاری‌ها تبدیل شود. شاید از همین‌رو بود که دیداری که مدت آن دو ساعت در نظر گرفته شده بود، پنج ساعت به طول انجامید و همان‌طور که سخنگوی کرملین اعلام کرد: «دیدار آنها گرم و مثبت بود و درباره مسائل مهم در روابط دو جانبه گفت‌وگو کردند». یکی دیگر از موضوعات مهمی که میان پوتین و بنت صحبت شد، ایجاد سازوکاری برای ازسرگیری گردشگری میان روسیه و اسرائیل در شرایط اپیدمی کرونا بود. پوتین در این گفت‌وگو به رشد تقریبا 50درصدی روابط اقتصادی روسیه و اسرائیل اشاره کرد و گفت دو طرف در سال‌های اخیر روابط منحصربه‌فردی ایجاد کرده‌اند.
♦ سطوح مختلف روابط میان مسکو و تلآویو
از سوی دیگر باید توجه داشت که یک میلیون نفر یعنی بیشتر از ۱۰ درصد جمعیت اسرائیل، روس هستند و همین موضوع مهمی است که باعث می‌شود روسیه و اسرائیل ملاحظاتی جدی برای گسترش روابط راهبردی با یکدیگر داشته باشند. از سوی دیگر آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورسیت‌هایی که از روسیه به اسرائیل سفر می‌کنند، رتبه سوم در گردشگری اسرائیل به شمار می‌آیند و یکی از دلایل میزان بالای سفر روس‌ها به اسرائیل آب‌وهوای گرم و ساحلی در سرزمینی است که نزدیک به ۱۵ درصد از جمعیت آن به زبان روسی صحبت می‌کنند و نکته مهم‌تر آنکه برای سفر به ویزا نیاز ندارند.
اتفاقا میزان قابل ملاحظه توریست‌های روسی سبب شد که یکی از محورهای اصلی گفت‌وگوی پوتین و بنت همین موضوع باشد و درباره به‌رسمیت‌شناختن واکسن اسپوتنیک از سوی اسرائیل و امکان سفر شهروندان روسی که با اسپوتنیک واکسینه شده‌اند، مذاکره شود؛ موضوعی که در صورت به‌نتیجه‌رسیدن می‌تواند بسیاری از شهروندان روس را در تعطیلات سال نو میلادی به سواحل مدیترانه در اسرائیل روانه کند.
ازاین‌رو می‌توان گفت آنچه روابط روسیه و اسرائیل را به گفته مقامات آن، خاص، صمیمی و استراتژیک کرده است، توسعه روابط نه‌تنها در همکاری‌های سیاسی، بلکه در طیف فرهنگی، علمی و اقتصادی نیز بوده است؛ موضوعی که در ده‌ها توافق‌نامه میان روسیه و اسرائیل در ۳۰ سال گذشته می‌توان جست‌وجو کرد؛ از توافق‌نامه همکاری‌های تجارتی، صنعتی، کشاورزی تا زمینه فرهنگ و آموزش، گردشگری و هوانوردی و حتی همکاری و اکتشافات فضایی.
منبع:http://russiaviewer.ru
- برچسب ها: آمریکا, اسرائیل, اندیشکده, اندیشکده جریان, تلآویو, جریان, روسیه, مسکو, نفتالی بنت, ولادیمیر پوتین
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
