نتایج احتمالی عادی سازی روابط عربستان سعودی و ایران

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
خبرگزاری آناتولی مقاله ای با عنوان” نتایج احتمالی عادی سازی روابط عربستان سعودی و ایران” به قلم احسان الفکیه نوشت: عربستان سعودی و ایران با میانجیگری عراق مذاکرات عادی سازی را آغاز کرده اند و نتایج حاصله مورد توجه محافل مختلف قرار گرفته است.

دو کشور درباره پرونده های اختلافی و برای کاهش تنش ها در حال مذاکره هستند. ایران و عربستان سعودی درباره مسائل اختلافی دارای منافع متفاوتی هستند و انتظار نمی رود که بسرعت قرارداد عادی سازی روابط را امضا کنند. اما کاهش تدریجی سطح خشونت، با امتیاز دادن و سازش متقابل در قضیه سوریه و یمن امکان پذیر است.

تنش میان ایران و عربستان سعدی بعد از اعدام نمیر النمیر رهبر دینی شیعه و 47 نفر متهم به عملیات تررویستی در دوم ژانویه 2016 میلادی و اعتراضات مقامات ایران درباره اعدام آنها و به آتش کشیدن سفارت عربستان سعودی در تهران و کنسولگری عربستان سعودی در مشهد به اوج خود رسید. آغاز جنگ داخلی یمن در مارس 2015 میلادی ، باعث بروز تنش شدید میان ایران و عربستان سعودی شده بود و اعدام نمیر النمیر تنش را به اوج رسانده و به قطع روابط دو کشور منجر شد. اعمال فشار حداکثری علیه ایران توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا، تنش میان ایران و عربستان سعودی را در آستانه جنگ قرارداده بود.

پنج سال بعد از آغاز تنش میان تهران و ریاض، با میانجیگری عراق ایران و عربستان سعودی مذاکرات عادی سازی روابط را آغاز کردند.
محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی در 27 آوریل در مصاحبه با تلویزیون سعودی گفت: ایران کشور همسایه ماست و آماده برقراری روابط حسنه و برجسته ای ممتازی با ایران هستیم.
سلمان بن عبدالعزیر پادشاه سعودی نیز در 22 سپتامبر 2021 میلادی در هفتادوششمین اجلاس عمومی سازمان ملل متحد گفت: امیدواریم اولین مذاکرات اعتماد سازی با ایران، نتایج مثبت عملی داشته باشد.


فیصل بن فرحان آلسعود وزیر امور خارجه عربستان سعودی سوم اکتبر گفت: مقامات عالی رتبه ایران و سعودی در 21 سپتامبردور مذاکرات جدید مشورتی درباره مسائل اختلافی را آغاز خواهند کرد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران در 4 اکتبر گفت: مذاکرات ایران و عربستان سعودی در بغداد در سطح بسیار خوبی ادامه دارد و تبدیل به روابط و همکاری پایدار خواهد شد. وی سفر هیئت عربستانی برای بازگشایی سفارت عربستان در تهران را تکذیب کرد.
یکی از مقامات عراقی گفت: مصطفی الکاظمی، یک کمیته کوچکی متشکل از مقامات وزارت خارجه، وزارت امنیت ملی و اطلاعات عراق را در دفتر نخست وزیر برای پیگیری مذاکرات تهران و ریاض تشکیل داده است.
تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر آغاز روند مذاکرات میان عربستان سعودی و ایران
بنا به گزارش رسانه های آمریکا، مشاور وزارت امورخارجه آمریکا مسئول امور ایران و عراق، از آغاز مذاکرات مستقیم ایران و عربستان در راستای کاهش تنش در خاورمیانه استقبال کرده است.

کارشناسان امور راهبردی معتقد هستند که برکناری ترامپ و تشکیل حکومت جدید در آمریکا تاثیر سیاسی مهمی درباره آغاز مذاکرات میان عربستان سعودی و ایران دارد.
حکومت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا از رژیم ریاض درباره نقض حقوق بشر و جنگ یمن بشدت انتقاد کرده و همکاری نظامی آمریکا با عربستان سعودی را کاهش داده است و در نتیجه سعودی ها ناچار شدند که مذاکرات با ایران را آغاز کنند. عربستان سعودی حتی ناچار شد که بعد از چند سال قطع رابطه با قطر نیز سازش و روابط عادی برقرار کند و با ترکیه نیز روابط خود را در حد زیادی بهبود بخشد. سعودی ها در مقابل رژیم سوریه نیز از مواضع تهاجمی سرسختانه عدول کرده و راه گسترش همکاری با روسیه و چین را گشودند. سعودی ها با کشورهای متحد ایران نظیر عراق نیز روابط جدیدی را آغاز کردند و کانال های ارتباطی و مذاکرات با ایران را گشودند.

بحران یمن از اولویت مذاکرات ایران و عربستان سعودی برخوردار است. احتمالا ایران و عربستان سعودی به صورت متقابل درباره کاهش مرحله ای خشونت ها در یمن و سوریه توافق خواهند کرد. بمنا به گزارش رسانه های عراق به نقل از مقامات عراق، در روند مذاکرات دوجانبه عربستان سعودی و ایران علاوه بر آغاز برقراری روابط عادی به سطح روابط قبل حوادث ژانویه 2016 میلادی، حل بحران یمن نیز در اولویت اول مذاکرات دو کشور قرار دارد. عربستان سعودی برای حمایت از حکومت مشروع یمن(عبدالربه منصور هادی- ترکیه برسمیت می شناسد) وارد جنگ داخلی یمن شد. حوثی های مخالف حکومت یمن تحت حمایت ایران قرار دارد.

ایران و سعودی ها برای پایان دادن به جنگ یمن نیزتلاش می کنند که طرفین درگیر در جنگ یمن را برسر میز مذاکره بنشانند. راه مذاکرات برای حل سیاسی بحران یمن میان حکومت یمن و حوثی های یمن کاملا مسدود شده است و میانجیگری نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور یمن برای پایان دادن به جنگ طرفین شکست خورده است و قدرت نظامی حکومت مشروع یمن تحت حمایت اتحادیه عرب نیز کافی نیست .

درنتیجه عربستان سعودی ناچار شده است که با ایران حامی حوثی های برای پایان دادن به جنگ یمن بر سر میز مذاکرات بنشیند.
عربستان سعودی تلاش می کند که به جنگ یمن پایان داده و برای نجات از اقتصاد برپایه درآمد نفت، طرح چند “توسعه اقتصادی همه جانبه 2030 ” آغاز کند. “چشم‌انداز ۲۰۳۰ سعودی” راهبرد تدوین شده برای کاهش وابستگی عربستان سعودی به نفت، تنوع بخشیدن به اقتصاد آن و توسعه بخش‌های خدماتی مانند بهداشت، آموزش، زیرساخت، تفریحی و گردشگری، تقویت فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، افزایش تجارت غیرنفتی بین کشورها از طریق کالاها و محصولات مصرفی و توسعه فناوری بالا و فناوری هوش مصنوعی، جذب سرمایه گذاری شرکت های بزرگ فرا ملیتی در کلانشهر NEOM واقع در ساحل دریای سرخ و شمال غرب عربستان است.

در رسانه های چند هفته اخیر ایران و عربستان سعودی نشانه هایی درباره کاهش تنش و آغاز روند سازش و توافق اولیه به مشاهده می شود. تهران و ریاض مایل هستند که مسائل اختلافی حل و رابط عادی دو جانبه برقرار شود. حل مسئله یمن و سازش متقابل در باره سوریه و یمن، روابط عادی سازی روابط را تسهیل خواهد کرد. البته دستیابی به توافق دوکشور در کوتاه مدت بسیار دشوار است.

گفته می شود بعد از اعلام نتایج قطعی انتخابات عراق، مصطفی الکاظمی برای حل مسائل داخلی عراق متمرکز خواهد شد. بدین سبب ممکن است که مذاکرات ایران و عربستان سعودی از عراق به کشور دیگری منتقل شود. 

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟