موانع پیش روی تشکیل بلوک تجاری بین عراق، ترکیه و ایران

با وجود تحرکات سیاسی و اقتصادی دولت عراق به سوی کشورهای عربی و همجوار، اما موانع و بحران هایی در مسیر تکمیل پروژه هایی که عراق به آن امید دارد و در راس آن تشکیل بلوک تجاری با ترکیه و ایران، وجود دارد.

عراق اخیرا پیشنهاد تشکیل بلوک تجاری با ترکیه و ایران را مطرح کرد که باید دید آیا این پروژه، عناصر لازم برای موفقیت را دارد یا هدف از آن تنها پیام هایی سیاسی از سوی مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به تهران و آنکارا برای رسیدن به دور دوم نخست وزیری است.

در همین راستا، رحیم الکبیسی، کارشناس مسائل اقتصادی عراق گفت قرار است بلوک تجاری بین عراق، ترکیه و ایران تشکیل شود چرا که آنها همسایه هستند و آب که رگ حیات است از ترکیه و ایران سرچشمه می گیرد.

سختی اجرا
وی در گفت وگویی با اسپوتنیک گفت: در زمینه انرژی و غیره شراکت وجود دارد اما حرف بسیار است و عمل تقریبا وجود ندارد. عراق اکنون از کمبود آب رنج می برد چرا که ایران جریان آب به عراق را متوقف کرده و ترکیه نیز چندین سد بر رود دجله و فرات احداث کرده و فرات نیز از سوریه عبور می کند و سوریه در آن سهم دارد، از این رو سهمابه عراق بسیار اندک است.

این کارشناس مسائل اقتصادی عراق اشاره کرد که این رودها بین المللی هستند از این رو باید تابع قوانین بین المللی مرتبط باشند اما متاسفانه دولت های پی در پی عراق از سال 2003 دولت هایی ضعیف و وابسته به تهران بودند یا از تعامل با آن می ترسیدند و در رابطه با ترکیه نیز باید گفت که توافقنامه هایی قدیمی با این کشور وجود دارد اما مجالی برای اجرای آن نیست.

تجارت بینی
الکبیسی توضیح داد که بسیار از توافقنامه های بین سه کشور و توافقات مشترک شنیده می شود، حجم تبادل و پرداخت مالی بین بغداد و تهران از 20 میلیارد دلار فراتر می رود و در رابطه با ترکیه نیز این رقم بیشتر است اما این مبادله یک طرفه است چرا که دولت ترکیه و ایران به فکر منافع ملی خود هستند و عراق از این امر بسیار رنج می برد.

وی گفت غالبا کشورهای همجوار عراق مشکلات زیادی دارند و این مشکلات به راه حل هایی که منافع هر سه طرف را در نظر بگیرد، نیاز دارد اما متاسفانه سهم عراق در این میان ضعیف است و بسیار رنج می برد و به نظر نمی رسد در کوتاه مدت توافق بین سه کشور بتواند آرمان های مردم عراق را برآورده و مشکلات بزرگ آنها را حل کند.

الکبیسی وضعیت شراکت عراق با کشورهای عربی را با ترکیه و ایران متفاوت دانست و ضمن اشاره به طرح هایی نظیر اتصال برق عراق، گفت کشورهای عربی برای همکاری و شراکت به عراق نزدیک تر از ایران و ترکیه هستند اما مشکلاتی نیز درخصوص روابط عراق با کشورهای عربی نیز وجود دارد که باید حل شود.

پیام سیاسی
از طرفی دیگر، عبدالقادر النایل، عضو پیمان ملی عراق گفت عراق از تجارت با ترکیه و ایران استقبال می کند اما عراق در این تجارت هیچ درآمدی ندارد زیرا دیگر منابع اساسی که پیش از حمله امریکا نظیر کشاورزی و صنعت داشت را ندارد و اکنون تنها به صادرات نفت تکیه دارد و این امر موجب شده تشکیل بلوک تجاری بین سه کشور تنها به نفع ایران و ترکیه باشد و در واقع این یک پیام سیاسی از سوی الکاظمی برای دستیابی به حمایت ترکیه و ایران برای نخست وزیری دوباره است.

موانع پیش رو
وی در ادامه درباره موانع پیش روی تشکیل بلوک تجاری بین عراق، ترکیه و ایران اشاره کرد و گفت در محور نخست که سیاسی است، بحران کردها با ترکیه و ایران که مربوط به رفراندوم کردها برای جدایی و سایر مواضع آنهاست، علاوه بر بلوک سیاسی کردها که درون فرآیند سیاسی و تصمیمات آن موثرند، موانع سیاسی پیش روی این پروژه هستند.

النایل محور دوم را مربوط به وضعیت امنیتی نابسامان در عراق عنوان کرد و گفت راه های زمینی امن نیست و عراق در حال حاضر به ثبات نرسیده و عدم یکپارچگی در تصمیم امنیتی در عراق، کنترل دولت عراق بر گذرگاه های مرزی را از بین برده از این رو نیروهای مسلح و دارای نفوذ به دنبال منافع خود کنترل این گذرگاه ها را در دست دارند.

این عضو میثاق ملی عراق سومین محور موانع پیش روی تشکیل بلوک تجاری بین عراق، ترکیه و ایران را توافقنامه های عراق با کشورهای عربی و در راس آن کشورهای عضو شورای همکاری خواند که از این پروژه اقتصادی متضرر می شوند علاوه بر جاده شام بین عراق، اردن و مصر که در صورت تشکیل این بلوک تجاری در معرض فروپاشی خواهد بود از اینجا درگیری منطقه ای در عراق آغاز می شود و مانع بزرگی در برابر تکمیل پروژه تشکیل بلوک تجاری بین سه کشور خواهد بود.

منبع:https://mdeast.news