سودی که شیعیان عراق از افزایش شکاف در میان اهل سنت بردند

درگیری بین مقامات سیاسی اهل سنت عراق از آنجا شروع شد که خالد العبیدی وزیر دفاع این کشور در جلسه استیضاح خود در پارلمان پرده از فساد اداری سلیم الجبوری رییس و چند تن دیگر از نمایندگان اهل سنت برداشت و آنان را به دست داشتن در انعقاد قرار دادهای تسلیحاتی غیر قانونی متهم کرد.

در پی این اظهارات، نخست وزیر و دستگاه قضایی عراق سلیم الجبوری را ممنوع الخروج کردند و هیأتی را برای بررسی اتهامات وارده تشکیل دادند. اما دادگاه پس از بررسی های صورت گرفته دلایل وزیر دفاع را ناکافی دانست و حکم به برائت رییس پارلمان داد.

اما به نوشته روزنامه العرب، این در گیری ها علاوه بر اینکه نشان از ضعف روزافزون اهل تسنن در عرصه سیاسی – اجتماعی عراق دارد، در عین حال موجب سرخوردگی جامعه اهل تسنن شده است.

به گزارش این روزنامه، آبرویی که خالد العبیدی در صحن علنی مجلس از چهره های بارز سیاسی اهل تسنن از جمله سلیم الجبوری و محمد الکربولی برد، سبب شده است تا طایفه سنی عراق از طبقه سیاسی این کشور که آنها را نماینده خود می داند، به شدت سرخورده شود و به این اعتقاد برسد که آنها صرفا چهره هایی تزئینی در حکومت عراق هستند که تنها به منافع شخصی خود فکر می کنند و هیچ اهمیتی به خواسته اهل تسنن که آنها را با امیدهای بسیار به نمایندگی از خود به مجلس فرستاده است، نمی کنند.

اهل تسنن امریکایی ها را مسبب این وضعیت می دانند. آنها می گویند از زمانی که امریکایی ها در سال 2003 به عراق یورش بردند و با سرنگونی حکومت صدام حکومت را از اقلیت اهل سنت گرفتند و به شیعیان که اکثریت جامعه عراق را شامل می شوند، سپردند، سیر نزولی تاثیرگذاری آنها نیز آغاز شد. به ویژه آن دسته از شیعیان قدرت را در اختیار گرفتند که مورد حمایت ایران هستند و به واسطه این حمایت موثر، امریکایی ها مجبور شده اند قدرت ایران و شیعیان را در عراق به نوعی به رسمیت بشناسند.

این در حالی است که پیش از این، کش مکش های سیاسی درون شیعی سبب شده بود تا فضای عمومی عراق علیه شیعیان گردد و این گونه وانمود شود که شیعیان وارد درگیری های سیاسی درون حزبی خود شده اند و رو به ضعیف شدن هستند. جنجال هایی که مقتدا صدر به پا کرده بود و تظاهرات اعتراضی که علیه حیدر العبادی، نخست وزیر شیعی دولت عراق بر پا می شد بسیاری را به این باور رسانده بود که شیعیان عراق در مسیر رویارویی درونی پیش می روند. این وضعیت به نوعی باعث خشنودی اهل تسنن شده بود که گمان می کردند می توانند از این فضا به سود خود بهره ببرند اما افشاگری خالد العبیدی، وزیر دفاع در صحن علنی مجلس علیه رئیس مجلس و شماری از نمایندگان اهل سنت سبب شد تمام آروزها و آمال و امیدهای اهل تسنن بر باد رود و بیش از پیش احساس یاس و ناامیدی و سرخوردگی کنند. اگر چه عبیدی در صحن مجلس نام دو سه تن از نمایندگان شیعی را آورد اما وزن افشاگری های او متوجه اهل تسنن بود که از اهمیت افشاگری اش علیه شیعیان به شدت می کاست.

حالا بسیاری می گویند اگر بخواهیم ترازو بگذاریم و موازنه قوا را بسنجیم قطعا اهل سنت در وضعیت فعلی بازنده اند. این مساله باعث می شود شاهد شکاف های بیشتر در میان احزاب و گروه های سیاسی ای باشیم که خود را نماینده اهل سنت در فرایند سیاسی کشور می دانند. اما هر شکافی که به وجود آید اهل سنت باز هم بازنده اند چرا که هر کدام از طیف های سنی برای این که بتواند آینده ای در سپهر سیاسی عراق داشته باشد مجبور است زیر چتر حمایتی طرف های شیعی برود. مثلا همین افشاگری خالد العبیدی باعث شد صف بندی های تازه ای در عرصه سیاسی عراق به وجود آید. مثلا حیدر العبادی، نخست وزیر عراق به حمایت قاطع از وزیر دفاع کابینه خود برخواست تا در این مرحله حساس در جنگ با داعش یکی از مهمترین عناصر پیشبرنده در مبارزه با این شبکه تروریستی را از دست نداده باشد. در حالی که در مقابل نوری مالکی، نخست وزیر سابق به حمایت از سلیم البجوری برخواست تا به این ترتیب منتی بالا سر او گذاشته باشد و او را وام دار خود کرده باشد. مالکی روز یکشنبه به خبرنگاران گفت که بعد از جنجال پیش آمده با احزاب سیاسی از جمله فراکسیون ائتلاف اتحاد قوا که جبوری نیز خود یکی از اعضای آن است، وارد شور شده تا پرونده سلیم الجبوری بسته شود و او از سمتش کناره گیری نکند. وی به صراحت خواستار عدم تغییر سلیم الجبوری شد.

بعد از اظهارات خالد العبیدی ائتلاف اتحاد قوا وارد شور شد و احتمال تعیین جانشینی به جای سلیم الجبوری را مطرح کرد. محمد نوری العبدربه، نماینده اهل تسنن از استان نینوا در مجلس عراق گفت که احتمال تغییر رئیس مجلس و تعیین نامزدی دیگر به جای او به دلیل افتضاح فسادی که الجبوری به بار آورده است، وجود دارد.

خالد العبیدی در افشاگری های خود علاوه بر رئیس مجلس از محمد الکربولی، طالب المعماری، حیدر الملا، حنان الفتلاوی و عالیه نصیف نیز نام برد در حالی که گفت اسامی نمایندگان دیگری نیز هستند که در مجلس حاضر به نام بردن آنها نشد.

بسیاری از تحلیلگران اوضاع سیاسی عراق می گویند که اهل تسنن می بینند تفاوت درگیری های سیاسی رهبران آنها با رهبران جریان های شیعی در این است که شیعیان برای دعواهای سیاسی خود چارچوبی روشن تعریف کرده اند و مرجعیتی بارز این درگیری ها را هدایت می کند در حالی که درگیری های اهل تسنن کاملا لجام گسیخته و به دور از هر گونه لحاظ مصالح طایفه ای در سایه نبود رهبری فراگیر برای اهل تسنن است.

منبع:https://pe.annabaa.org/