سیاست خارجی اروپا پس از برگزیت

تصمیم ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، برای اجرای ماده 50 پیمان لیسبون تا مارس 2017، و اعتقاد وی به کنترل کامل ملی بر مقررات اقتصادی و مهاجرت، بدین معناست که بریتانیا ظاهرا می خواهد به طور کامل هم از بازار واحد و هم از اتحادیه گمرکی خارج شود. برهمین اساس نیز پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، این کشور دیگر در صدها نشستی که از طریق آنها به موضوعات بین المللی واکنش نشان می داد، حضور نخواهد داشت و دیگر نمی توان انتظار داشت که بریتانیا نقش سابق خود را در این اتحادیه حفظ کند.

هنگامی که فرایند جدایی از اتحادیه اروپا کامل شود، اگرچه بریتانیا و این اتحادیه احتمالا در برخی حوزه ها رقیب هم خواهند بود، اما منافع راهبردی فراگیر آنها باز هم با یکدیگر مطابقت خواهد داشت و درنتیجه، پس از برگزیت، تصور ظهور روابط خاص بین بریتانیا و اتحادیه اروپا در مورد سیاست خارجی و امنیتی دور از انتظار نخواهد بود. با این حال، شاید بریتانیا وسوسه شود که از آزادی برآمده از برگزیت برای مصون نگه داشتن خود از مشکلات اروپا بهره گیرد. برای مثال، بریتانیا می خواهد که با تقویت کنترل ملی، از اروپا به عنوان سدی در برابر هجوم پناهجویان از شرق و جنوب اروپا استفاده کند. از سوی دیگر به نظر می رسد که کمک های اقتصادی بریتانیا به اعضای فقیر اتحادیه اروپا، که از طریق بودجه این اتحادیه تخصیص می یافت، کاهش یابد.

در عین حال تصور می شود که آسیب های برگزیت برای نقش بریتانیا به عنوان پل دیپلماتیک بین آمریکا و اروپا در مقایسه با نقش بریتانیا به عنوان شریک بین المللی ارزشمند آمریکا، بیشتر خواهد بود. براین اساس احتمال انزوای سیاسی در اروپا ممکن است بریتانیا را به این باور سوق دهد که این کشور چاره ای جز همراهی با آمریکا در جنگ های نظامی آتی نخواهد داشت. با این حال، با توجه به موقعیت بریتانیا به عنوان توانمندترین قدرت اروپایی عضو ناتو، نفوذ بریتانیا در امنیت اروپا همچنان چشمگیر خواهد بود. اما این کشور دیگر عضو سیاست دفاعی و امنیت مشترک (CSDP) نخواهد بود. اکنون نیز بحث این است که احتمالا مقام جانشینی فرمانده کل ناتو، که از سال 1951 در اختیار بریتانیا بوده است، از بریتانیا سلب و به عضوی از ناتو بخشیده شود که همچنان عضو اتحادیه اروپا می باشد.

از سوی دیگر در حالی که در طی دو دهه گذشته، غالب سیاست خارجی بریتانیا به سمت بحران های سیاسی در خارج از همسایگی اروپا، جنوب آسیا (بویژه افغانستان و پاکستان) شام و خلیج فارس (مخصوصا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، عراق، لبنان و اردن)، شرق آفریقا (بویژه کنیا، سومالی و سودان) و جنوب شرق آسیا (همکاری نزدیک با استرالیا، سنگاپور، مالزی و بویژه ژاپن) متمرکز شده است، ادامه این تعهدات گسترده، در فضای بعد از برگزیت اهمیت مضاعفی خواهند داشت؛ چرا که این کشور به دنبال سیاست خارجی «بریتانیای جهانی» و نگرش گسترده و بدور از اروپاست. با این وجود، امروز زمان مناسبی برای این تغییر نگرش نیست. چرا که در حال حاضر بریتانیا برای ترمیم پیامدهای بحران مالی 2008 دست و پا می زند، و قدرت نمایی فزاینده روسیه و بحران کشورهای عربی بدین معناست که تهدات امنیتی فراروی بریتانیا از زمان جنگ سرد تا کنون، هیچ وقت به این شدت نبوده است. بنابراین اگر تلاش روسیه برای افزایش نفوذ در مرزهای غربی اروپا دوچندان شودفشار بر اروپا و بریتانیا بر ارتقای همکاری های دفاعی چشمگیر خواهد بود و اتحادیه اروپا هم مجازات اقتصادی بریتانیا بخاطر خروج از این اتحادیه، را سبک تر خواهد کرد.

در مجموع باید گفت که چشم انداز تاثیر برگزیت بر سیاست خارجی بریتانیا تا حد زیادی مبهم و نا مشخص است، از همین رو به نظر می رسد که روند تحولات آتی در سطح بین الملل همچون رویکرد آتی ترامپ در حوزه خارجی، نوع روابط روسیه با اروپا بویژه در اوکراین بر نوع تعامل بریتانیا و اتحادیه اروپا و تصمیمات سیاست خارجی این کشور اثرگذار باشد.

منبع:http://alwaght.com/