مرتضی مکی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی درباره حمایت وزیران خارجه فرانسه و آلمان در خصوص ازسرگیری روند موسوم به صلح رژیم صهیونیستی و فلسطینیان با هدف حمایت از تشکیل کشوری برای فلسطینیان گفت: «تحرکات سیاسی دولتهای اروپایی در قبال مسائل خاورمیانه در هفتههای اخیر به تغییر و تحولاتی که در آمریکا پس از سوم نوامبر شاهد آن هستیم بازمیگردد، چراکه جو بایدن دمکرات در تاریخ 20 ژانویه مراسم تحلیف را انجام خواهد داد و جانشین دونالد ترامپ میشود.»
مکی ادامه داد: «دونالد ترامپ در دوره 4 ساله ریاستجمهوریاش با رویکردهای یکجانبهگرایانهای که در حمایت از رژیم صهیونیستی در پیش گرفته بود، در اصل پروژه روند مذاکره سازش طی سه دهه گفتگوهای چندجانبه را به چالش کشید و تقریباً از بین برد.»
به گفته این کارشناس، به رسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به بیتالمقدس و موضوع الحاق سرزمینهای اشغالی 1968 به رژیم صهیونیستی، همه و همه، مواردی بود که دولت آمریکا در چند سال اخیر آنها را عملیاتی ساخت. دراینبین دولتهای اروپایی همواره سعی داشتند یک رویکرد میانجیگرایانه و بیطرفانهای نسبت به اشغال فلسطین داشته باشند و موضوع احیای دولت ملت و دو دولت را پیگیری کنند.
مکی درباره رویکرد فعلی دولتهای اروپایی درباره مسئله فلسطین گفت: «روند مذاکرات سازش طی چند دهه گذشته در همین چارچوب دنبال میشد و هرچند به بنبست رسیده بود، اما دولتهای اروپایی با توجه به ملاحظاتی که نسبت به سرنوشت ملت فلسطین داشتند، تلاش برای احیای آن را در دستور کار قرار دادهاند.»
این کارشناس مسائل اروپا با اشاره به اینکه دمکراتها معتقد به سیاست چندجانبهگرایی در مسائل خاورمیانه هستند، افزود: «مقامات اروپایی به رویکردهای خاورمیانهای ترامپ انتقادات جدی داشتند؛ خصوصاً درباره رژیم جعلی اسرائیل و تجاوزهای این رژیم در سرزمینهای فلسطینی.»
وی در مقایسه رویکرد جمهوریخواهان و دمکراتها در مورد سیاستهای خاورمیانهای آمریکا نیز توضیح داد: «شاید از جهت منظومه فکری، میان جمهوریخواهان و دمکراتها در مورد سیاست خاورمیانهای آمریکا اشتراک نظر گستردهای وجود نداشته باشد، اما در مورد چگونگی دستیابی به اهداف سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه به لحاظ تاکتیکی اختلافنظرهای اساسی بین این دو جریان وجود دارد و دولتهای اروپایی با توجه به این اختلافنظرها و رویکردهای چندجانبهگرایانهای که دمکراتها همواره در پیشبرد سیاست خاورمیانهای آمریکا در همسویی با اروپا داشتند، تحرکات سیاسی وسیعی را انجام دادند تا بتوانند بهنوعی مذاکرات سازش را احیا و سیاست خاورمیانهای دولتهای اروپایی را پررنگتر کنند.»
وی ادامه داد: «بههرحال ترامپ با اقداماتی که در منطقه خاورمیانه طی 4 سال اخیر انجام داد، عملاً دولتهای اروپایی را به حاشیه راند و نقش آنها را در روند تحولات سیاسی این منطقه کمرنگ کرد.»
مکی تأکید کرد: «دراینبین بازگشت دمکراتها به کاخ سفید میتواند نقطه امیدوارکنندهای برای دولتهای اروپایی و باهدف احیای نقش منطقهای آنها در خاورمیانه و پیشبرد اهداف سیاسیشان در این منطقه استراتژیک در جوار مرزهای اروپا شود.»
مکی معتقد است بازگشت به سیاستهای خاورمیانهای آمریکا پیش از دوره ترامپ بهآسانی انجام نمیشود و حتی شاید در برخی موارد این بازگشت غیرممکن باشد.
وی ادامه داد: «به رسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت رژیم جعلی اسرائیل پیشازاین و 20 سال پیش در کنگره تصویب شده بود، اما روسای جمهور آمریکا همواره تلاش میکردند تا با توجه به ملاحظاتی که برای پیشبرد مذاکرات سازش در منطقه خاورمیانه داشتند، این موضوع را به تعویق بیندازند، اما با روی کار آمدن ترامپ، وی این امر را محقق کرد و در حال حاضر نیز بعید به نظر میرسد که جو بایدن بخواهد از این موضوع عقبنشینی کند، زیرا به رسمیت شناختن بیتالمقدس بهعنوان پایتخت رژیم جعلی اسرائیل بر اساس مصوبه کنگره صورت گرفته است.»
مکی با اشاره به اینکه مسیر آمریکا و بایدن برای احیای مذاکرات سازش بسیار دشوار و پیچیده خواهد بود، تأکید کرد: «این خاورمیانه با خاورمیانه 4 سال پیش که ترامپ به قدرت رسید، تفاوتهای زیادی دارد و باید ببینیم که جو بایدن آیا قصد دارد و اساساً میتواند با در پیش گرفتن سیاستهای چندجانبه گرایانه و مذاکرات سازش عملاً با اینگونه اقدامات نتانیاهو و ترامپ بهصورت اساسی و بنیادین مقابله کند.»
به گفته این کارشناس، مسائلی که میتوانست مبنای مذاکرات فلسطین و رژیم صهیونیستی باشد، عملاً از بین رفته و تشکیلات خودگردان فلسطین دیگر چیزی روی میز ندارد که بخواهد بر اساس آن با صهیونیستها به مذاکره بپردازند.
مکی ادامه داد: «اکنون عملاً بیتالمقدس به اشغال کامل صهیونیستها درآمده، موضوع شهرکسازیها از سوی ترامپ تقریباً رسمیت پیداکرده و نتانیاهو تلاشهای گستردهای برای الحاق بلندیهای جولان به خاک اسرائیل انجام داده است.»
وی معتقد است با در نظر گرفتن اینگونه مسائل بعید به نظر میرسد که اکنون تلآویو به عقب بازگردد و لذا مواضع سرسختانه این رژیم، مسیر را برای بایدن و کشورهای اروپایی حامی مذاکرات سازش بسیار دشوار و پیچیده خواهد کرد.
مکی در نهایت درباره چشمانداز تلاشهای اروپا در جهت احیای روند سازش و راهکار دو دولتی تأکید کرد: «اروپا امیدوار است که با همراهی و همسویی دولت دمکرات در آمریکا بتواند فشار مضاعفی را بر رژیم صهیونیستی وارد آورد تا بلکه اسرائیلیها از بخشی از سیاستهای تجاوزکارانهشان در 4 سال گذشته عقبنشینی کنند و مذاکرات سازش احیا شود.»
منبع:https://www.scfr.ir
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.