از سال 2003 به بعد برخی جنبش های ریز و درشت در سودان بوجود آمد اما اکنون در سال های کنونی این کشور درگیر بسیاری از جنبش های داخلی است که چه بسا اگر ریشه کن و حل نشود به مانند دیگر کشورهای عربی دچار هرج و مرج های ناشی از آن خواهد شد.
با روی کار آمدن عمر البشیر و عملکرد دولت وی بسیاری از نارضایتی های داخلی و سپس مداخلات خارجی به بهانه کمک به سودان و مردم سودان شکل گرفت. مخالفان داخلی در پی دولتی غیر نظامی و مخالفان خارجی در درجه نخست در پی اهداف خود بودند تا به اوضاع داخلی و آشوب گونه سودان کمک نمایند.
چیزیکه در اینجا جای تامل دارد حضور و کمک عربستان امارات به سودان است. در شرایط هرج و مرج داخلی در سال 2019 این دو کشور کمک های مالی بسیاری را به سودان جهت برگرداندن ثبات و آرامش به جامعه انجام دادند لذا در زمان مخالفت و برکناری عمرالبشیر توسط ارتش سعی کردند که با کمک مالی وی را در قدرت حفظ کنند چرا که سرنگونی رژیم سابق برای این دو کشور به مثابه تامین مصالح و منافع در شاخ افریقا دیده می شود از آن جهت که بی ثباتی در این مناطق منجر به آسیب زدن به منافع آنها می شود.
اما این تحولات و نارضایتی مردم سودان از دولت، با تزریق کمک های امارات و عربستان به سودان حل نمیشد بلکه مردم به طور کلی خواهان برکناری دولت البشیر بودند و عزم مردم بیش از پول امارت و عربستان قوی تر بود. لذا این دو کشور با درک عمق این نارضایتی ها از دولت سودان و ناامیدی و عدم ثمر بخش بودن کمک مالی برای حفظ البشیر تغییر رویه دادند و این بار جهت خود را به سمت مخالفان دولت تغییر داده و همسو با مخالفان دولت البشیر حرکت کردند و در پی برکناری ریس جمهور برامدندو در این زمینه از کشورهای مختلف مانند اسراییل کمک گرفتند.این تلاشها در حالی است که در مقابل مردم سودان خواهان عدم مداخله عربستان و امارات در سودان هستند و به شدت این مداخله را منفی می دانند.
قطع به یقین اشکار است که هدف آنها در درجه اول حفظ منافع خود می باشد و چه بسا اگر منافعی را در این منطقه و کشور نداشتند و خطراتی را از جانب این اشفتگی ها متوجه خود نمی دیدند بی تردید با چنین شدتی در این کشور مداخله و تلاش نمی کردند. این دو کشور به خصوص عربستان همواره سعی کرده اند که منافع خود را در سودان حفظ کنند و با کمک های مالی و مادی حامیان و متحدان بیشتری را در این کشور داشته باشند و یا به عبارت دیگر متحدان خود را در یمن از طریق کمک مالی خریداری می کنند. از دیگر سو هم نوایی و گره خوردن برخی از مطالبات و خواست های آنها با آمریکا و غرب است که به عنوان متحد یکدیگر در منطقه عمل می کنند و سعی در اقدامات مشترک البته به سرکردگی آمریکا را دارند تا جایکه گفته می شود سه قطب متحد یعنی ؛ آمریکا، عربستان و امارات، اسراییل در سودان همسو هستند.
در هر حال نکته حائز اهمیت اهداف امارات و عربستان است که مهمترین اهداف آنها از این اقدامات و مداخله در سودان را در محورهای چندگانه زیر نام برد که عبارتند از :
در طول تاریخ شاهد مخالفت و حتی تنفر آنها از جنبش های انقلابی اسلامی هستیم، بر همین اساس یکی از اهداف آنها جلوگیری از ادامه و پیوستن اعتراضات مردم سودان به مانند مصر و یمن برای تبدیل به انقلاب و ترس از نفوذ و تاثیرات این انقلاب به سایر کشورهای منطقه می باشد. همچنین از جهت عواقب ناشی از تاثیرات و اثرات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی بعد از آن و بی تردید روی کار امدن دولتی نزدیک تر با خواست مردم و احتمالا ضرر رساندن به منافع امارات و عربستان و متحدان غربیشان در این کشور است.
نیاز آنها به ادامه حضور نیروهای نظامی سودان در یمن و تاثیرگذاری نیروهای سودانی در تهاجمات این دو کشور در یمن و مقابله با حوثی ها که حوثی ها دشمن عربستان قلمداد شده اند همچنین حوثی ها روابط مناسبی را با ایران که نقطه مقابل و بزرگترین رقیب عربستان در منطقه است را دارند. ، لذا در صورت ایجاد اختلاف میان سودان و این دوکشور و در نتیجه عقب نشینی و عدم مداخله نیروهای سودانی در یمن و تضعیف حضور عربستانو متعاقبا متحدانش در یمن را احتمال می رود.
از انجایی که عربستان و امارات گرایش به دولتهایی اقتدارگرا و نظامی دارند عقلانی است یکی از اهداف آنها جلوگیری از ایجاد دولت غیر نظامی و تلاش برای ایجاد یک دولت اقتدارگرای نظامی هستند تا این کشور را در گروه عرب و اقتدارگرایی عرب نگه دارند از این جهت می بینیم که اقدامات آنها در راستای تقویت جایگاه نظامی به خصوص عبد الفتاح برهان را دارند.
عربستان و نیروهای خارجی متحد آمریکا در پی آن هستند تا ایران و ترکیه و قطر را از این کشور دور نگه دارند به خصوص در خصوص مساله خارطوم و یا مسئله برخی جزایر خلیج فارس
همچنین هدف دیگر آنها دور نگه داشتن ایران از دریای سرخ و سرکوب خواسته های قطر و ترکیه در جنگ یمن هستند.
احتمال دیگر هرچند ضعیف از دخالت های عربستان و امارات در سودان برای جلوگیری از نفوذ احتمالی اخوان مسلمین و همچین گروه هایی و مشکلات متعاقب از آن در این کشور می باشد.
ولذا پس از بررسی مهمترین اهداف عربستان و امارات از حضور در سودان می توان گفت که این دو کشور همراه متحدان غربی خود تلاش میکنند تحولات بعد از عمرالبشیر را در راستای منافع خود کنترل کنند.
منبع:http://peace-ipsc.org
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.