آیا روسیه می‌تواند به بایدن کمک کند تا با ایران توافقنامه‌ای جامع به دست آورد؟
درواقع تا زمانی که سیاست‌های منطقه‌ای ایران برای کشورهای منطقه و غرب مشکل‌ساز نباشد، روسیه از میانجی‌گری بین ایران و غرب بهره‌مند خواهد بود.
هانا نوت: تحلیلگر مسائل خاورمیانه نشریه فارن پالیسی
حمیدرضا عزیزی: استادیار مطالعات منطقه‌ای دانشگاه شهید بهشتی و مدرس گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران
نویسندگان در این مقاله بر این نظر هستند که بازگشت بایدن به برجام بدون اصلاح «گناهان اصلی» یعنی عدم رسیدگی به سیاست‌های منطقه‌ای، موشکی و بندهای غروب آفتاب اشتباه می‌باشد؛ بنابراین چنین تلاش گسترده بدون حمایت دیپلماتیک روسیه شریک قدرتمند ایران امکان‌پذیر نیست.
مهم‌ترین نکات و گزاره اصلی این مقاله:
- به‌جز مسئله سوریه؛ مسکو در بقیه عرصه‌های منطقه مخالف سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیست یا اینکه از توانایی محدودسازی و مهار آن برخوردار نمی‌باشد. دیدگاه روسیه در قبال روابط ایران با حشدالشعبی، حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان در قالب ترکیبی از بی‌تفاوتی و ناتوانی می‌باشد.
- تنها استثنا در اکراه روسیه در مهار نفوذ ایران «سوریه» می‌باشد جایی که تقلای تهران بر شبکه‌سازی از طریق شبه‌نظامیان محلی و گروه‌های نیابتی خارجی در تضاد با تمایل مسکو برای تشکیل ساختارهای نظامی و امنیتی روس محور می‌باشد. روسیه همچنین از این نگران است که سوریه به پایگاه ایران برای هدف قرار دادن مواضع اسرائیل تبدیل شود؛ بنابراین، تعجب‌آور نیست که حملات مکرر اسرائیل علیه مواضع ایران در سوریه واکنش‌های رسمی روسیه را به‌هیچ‌وجه به دنبال نداشته است. البته علی‌رغم رقابت برای نفوذ با ایران؛ محاسبات مسکو در سوریه بسیار ظریف است: «خروج کامل ایران موازنه قوا را به نفع آمریکا و ترکیه تغییر می‌دهد» و این مفروضه به نفع مسکو هم نیست.
- در مورد برنامه موشکی ایران، مسکو به طور مداوم از حق تهران در ساخت و آزمایش موشک دفاع می‌کند و تأکید می‌کند که چنین فعالیت‌هایی نقض مقررات بین‌المللی نیست و هدف آن کاهش احساس ناامنی در ایران است.
- مقامات روسی امیدوار بوده‌اند که همکاری‌های نظامی و فنی با ایران از جمله در زمینه سیستم‌های پیشرفته پدافند هوایی ممکن است به کاهش آسیب‌پذیری درک شده ایران کمک و مانع از اقدامات تهران شود که ممکن است اصطکاک و تنش با غرب را تشدید کند.
نویسندگان مقاله در مورد دلایل سیاست متناقض مسکو در قبال برنامه موشکی و فعالیت‌های نیابتی ایران در منطقه بر این دیدگاه هستند که آن‌ها می‌توانند از این دو پرونده برای کسب امتیاز از ایران و غرب استفاده کنند مشروط بر اینکه آن‌ها به جنگ تمام‌عیار تبدیل نشوند.
درواقع تا زمانی که سیاست‌های منطقه‌ای ایران برای کشورهای منطقه و غرب مشکل‌ساز نباشد، روسیه از میانجی‌گری بین ایران و غرب بهره‌مند خواهد بود.
نویسندگان در پایان این مقاله بر این عقیده هستند که ایالات‌متحده با توجه به‌احتمال پیروزی اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری آینده باید روسیه را در مسئله هسته‌ای ایران کنار خود داشته باشد؛
بنابراین دولت بایدن باید از رقابت روسیه با ایران در سوریه به عنوان اهرم قدرت و نفوذ بهره ببرد.
منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
