با این حال نظرسنجیهایی که در همان مقطع زمانی منتشر شد، نشان میداد که این حمله و نقش ترامپ در وقوع این تراژدی چندان با خواستههای پایگاه رای جمهوریخواهان ناهمخوان نیست؛ بهطور مثال نظرسنجی موسسه یوگاو نشان میداد که 50 درصد جمهوریخواهان حملهکنندگان به کنگره را نه آشوبگر و یاغی بلکه معترض میخوانند و حتی حدود 30 درصد آنان به معترضین عنوان میهنپرست را میدهند. همین نظرسنجی نشان میداد که 52 درصد جمهوریخواهان، بایدن را عامل هجوم به کنگره آمریکا میدانند.
نظرسنجی اکونومیست نیز همزمان نشان میداد در حالیکه محبوبیت بوش پسر در ماه پایانی ریاستجمهوریاش میان جمهوریخواهان 65 درصد بود، ترامپ با محبوبیت 90 درصدی کاخ سفید را ترک میکند. همین محبوبیت باعث تردیدهای جدی در میان اعضای جمهوریخواه کنگره آمریکا برای پیگیری پروژه استیضاح شد و برخلاف برخی پیشّبینیها در مورد پایان حیات سیاسی ترامپ، پروژهی محاکمهی وی در مجلس سنا از رای کافی برخوردار نشد و وی سرانجام از اتهامات وارده تبرئه شد.
البته این پروژهای قابلپیشبینی بود؛ چراکه در نظرسنجی موسسه ماریست که پیش از جلسات محاکمه انجام شده بود، تنها از هر 10 جمهوریخواه دو نفر خواهان استیضاح و برکناری او شده بودند. به دلیل همین محبوبیت نیز بود که مایک پنس جرات آن را نیافت که پیش از به اتمام رسیدن دوران ریاستجمهوری ترامپ، متمم 25 قانون اساسی آمریکا را به مرحله اجرا برساند. درواقع رای به برائت ترامپ باعث شد که وی بار دیگر به متن تحولات سیاسی آمریکا رجعت کند که نمونهی عینی آن حضور وی در اجلاس کمیته اقدام سیاسی محافظهکاران بهعنوان مهمترین رکن حزب جمهوریخواه و اتحاد دوباره راستگرایان بر سر رهبری وی در اواخر ماه فوریه بود.
حمایت چهرههای کلیدی جمهوریخواه از وی در این اجلاس را باید به منزله بازگشت رسمی ترامپ به عرصهی سیاسی آمریکا و در دست گرفتن کنترل حزب جمهوریخواه توسط ترامپ دانست. وی به احتمال زیاد با در اختیار گرفتن مدیریت کمیتهی اقدام سیاسی حزب، نامزد نهایی جمهوریخواهان در سال 2024 خواهد بود و یا شخصی که مورد حمایت وی واقع شود. بهطور قطع برای انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا در سال 2022 نیز هیچ جمهوریخواهی بدون حمایتها و پشتیبانی وی قادر نخواهد بود مجوز ورود به عرصهی رقابتهای انتخاباتی را بیابد.
اجلاس سه روزه کمیتهی اقدام سیاسی محافظهکاران حداقل دو پیامد عینی و مهم داشت؛ ازجمله اینکه در این اجلاس چهرههای متنفذی از جمله «کوین مککارتی» رهبر اقلیت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان، «تد کروز» و «مایک پمپئو» به ایراد سخنرانی پرداختند. مک کارتی پس از حملات 6 ژانویه ازجمله افرادی بود که خواستار استعفای ترامپ شده بود، اما در این اجلاس در کمال تعجب به مدح و ستایش از ترامپ پرداخت. او در جایی از سخنانش گفت: «میدانید چرا ما در مجلس نمایندگان توانستیم چهارده کرسی نسبت به دورهی قبل رای بیشتری بهدست آوریم؟ برای اینکه دونالد ترامپ این شرایط را برای ما فراهم کرد. او حتی زمانی که به دلیل بیماری در قرنطینه بود، با تلفنهایش کارزارهای انتخاباتی نامزدهای جمهوریخواهان را مورد حمایت قرار میداد.»
حتی چهرهای چون مککانل، رهبر اقلیت جمهوریخواهان در مجلس سنای آمریکا که از شرکت در این اجلاس خودداری کرد، در گفتگوی جداگانهای با فاکسنیوز اعلام کرد که در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات مقدماتی 2024 از نامزدی وی حمایت به عمل خواهد آورد. در این اجلاس مایک پمپئو نیز که از نامزدهای بالقوه برای انتخابات آینده است، در کمال شگفتی به حمایت همهجانبه و تمام قد از عملکرد ترامپ دست زد. او در حمایت از ترامپ آنچنان سنگ تمام گذاشت که برخی کارشناسان سیاست داخلی آمریکا حضور او در انتخابات مقدماتی جمهوریخواهان را از هماکنون منتفی دانستند. درواقع با این تحولات بهنظر میرسد ترامپ به قدرتمندترین مرد حزب جمهوریخواه تبدیل شده است آنچنان که «لیز چنی» -دختر بزرگ دیک چنی – چهرهی شماره دوم جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان که به دنبال حمله شش ژانویه از قدرت فزایندهای برخوردار شده بود، کاملا در حزب به حاشیه رفته است. در واقع یکی از نتایج عمدهی این اجلاس در 26 فوریه این بود که بسیاری از جمهوریخواهان از قطار چنی پیاده شدند و دوباره بر قطار ترامپ سوار شدند تا او هدایت مسیرشان برای دو انتخابات پیشرو را برعهده بگیرد. حتی در این میان میت رامنی از مخالفان دوآتشهی ترامپ در درون حزب در گفتگویی با احتمال زیاد پیش بینی کرد که ترامپ نامزد نهایی جمهوریخواهان برای انتخابات 2024 خواهد بود.
قوت گرفتن نامزدی دوباره ترامپ در شرایطی مطرح میشود که بنا به یک سنت همیشگی روسای جمهوری پس از پایان دورهشان، با فعالیت سیاسی خداحافظی میکردند و به خاطرهنویسی و اقدامات اجتماعی در حوزه عمومی میپرداختند «برای دههها روند عادی خروج از کاخ سفید این بود که روسایجمهور کناررفته، آرام میگرفتند و اجازه میدادند تا جانشین شان عرصه را برای چند ماه نخست از آن خود کند» اما ترامپ نه رئیسجمهور نرمالی بود و نه به نظر میرسد دوران پس از ریاستجمهوریاش عادی خواهد بود.
جیمز کارویل، استراتژیست دموکراتها و دستیار بیل کلینتون در سال 1992 میگوید: «ریاستجمهوری ترامپ شبیه هیچ کس نبود، پس چرا باید انتظار داشت دوران پساریاستجمهوریاش عادی باشد. بسیار تعجب آور بود اگر او کنار میرفت و به خاطرهنویسی یا کار فرهنگی روی میآورد.»
اما پیامد دوم و مهمتر اجلاس کمیته سیاسی این بود که این کمیته تحت لوای مساله تقلب در انتخابات 2020 از تلاش قانونگذاران حزب در مجالس ایالتی برای تغییر قوانین انتخاباتی بهویژه در مورد شیوههای رایگیری حمایت کرد. درحالحاضر قانونگذاران جمهوریخواه در سراسر آمریکا به دنبال تغییر در قوانین انتخابات ایالتی خود هستند. در این راستا تعداد زیادی لوایح و طرح آماده شده است که موانع جدید و جدیای برای آراء پستی ایجاد میکند.
اما اقدامات دیگری نیز در دستورکار این مجالس قرار دارد؛ ازجمله تعدیل و اصلاح قوانین کالجهای انتخاباتی و قوانین قضائی انتخابات به سود جمهوریخواهان. همچنین قرار است ممنوعیت برای کمک مالی خصوصی برای انتخابات در نظر گرفته شود و از شیوههای جدید در رایگیری زودهنگام نیز ممانعت به عمل آید. درواقع مدلی که جمهوریخواهان و در راس آن ترامپ در نظر دارند، مدل «انتخاب تنها در یک روز» است و به همین دلیل به دنبال محدودیتهای جدی برای شرکت مردم در انتخابات زودهنگام و همین طور رایگیری به طور غیابی هستند.
از همین رو به نظر میرسد جمهوریخواهان در ایالاتهای تحت نفوذ خود قصد دارند یک استراتژی تهاجمی را در پیش بگیرند و راه را برای پیروزی خود در کنگره 2022 و ریاستجمهوری 2024 هموار کنند چراکه آنها متوجه شده اند آرایشان در شهرهای بزرگ نسبتا کم و ناچیز است اما در نقاط کوچک و کمجمعیتتر این جمهوریخواهان هستند که حرف اول و آخر را میزنند. به همین دلیل حزب جمهوریخواه با ایجاد کمیسیونی در حاشیه کمیتهی اقدام سیاسی بررسی قوانین انتخابات ایالتی را در دستورکار جدی قرار داده است و با این اقدام راه برای تغییر قوانین انتخابات در ایالتهایی که مجالس قانونگذاری آن در دست جمهوریخواهان است، هموار میشود.
اکنون در برخی ایالتهای چرخشی و مردد و در عین حال سرنوشتساز، مجالس قانونگذار در ید اختیار جمهوریخواهان قرار دارد و این مساله موجبات نگرانی دموکراتها را برای دو انتخابات پیش رو به وجود آورده است. ترامپ نیز که خود در این اجلاس به ایراد سخنرانی پرداخت، در همین ارتباط تاکید کرد: «جمهوریخواهان باید با لایحهی حقوق رایدهی جدید که قوانین رایگیری را مورد بازنگری قرار میدهد و مفادی را تدارک میبیند که طبق آن کمیسیونهای مستقل به جای قانونگذاران ایالتی، مناطق مجلس نمایندگان را از نو طراحی میکنند، مبارزه کنند.» (اشاره به طرح دموکراتها)
او با هیولا خواندن طرح دموکراتها گفت باید جلوی این هیولای انتخاباتی را گرفت. ترامپ همچنین تاکید کرد که روز انتخابات تنها باید یک روز باشد نه اینکه چندین روز منتهی به روز انتخابات به یک پروسه اصلی تبدیل شود و باید علت مشروعی برای اشخاص به منظور رایگیری غیابی وجود داشته باشد. او حتی در این سخنرانی پیشنهاد داد که رایگیری پستی به طور کلی حذف شود و رایدهندگان در زمان رایدهی حضوری ملزم به نشان دادن اوراق هویتی خود شوند و هماهنگی امضاها برای اشخاصی که از رایگیری غیابی استفاده میکنند، در نظر گرفته شود.
تقریبا چهار ماه پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری، وی در نظرسنجیای که در آخرین روز اجلاس کمیتهی اقدام سیاسی برگزار شد، به یک پیروزی خیرهکننده رسید و توانست رای 68 درصد جمهوریخواهان حاضر در کمیته را به دست آورد. یک نظرسنجی دیگر نیز نشان میداد که 95 درصد معتقدند که حزب باید پیرو و پیشبرندهی سیاستها و برنامههای کاری دونالد ترامپ باشد و تنها سه درصد بر این باور بودهاند که حزب باید تغییر مسیر دهد.
در نظرسنجی غیررسمی سی پک (کمیته اقدام سیاسی) از شرکتکنندگان پرسیده شد که اگر ترامپ نامزد انتخابات نشود، آنها به چه گزینهای رای خواهند داد.
نتایج نشان داد که «دی سانتیس»، فرماندار فلوریدا با کسب 43 درصد و با اختلاف فراوان پس از ترامپ قرار دارد. «کریستی نوئم» با کسب 11 درصد نفر سوم شد و پس از وی، پسر ترامپ با کسب 8 درصد و پمپئو و تد کروز نیز با 7 درصد رتبههای دیگر را به دست آوردند . در این نظرسنجی 97 درصد عملکرد ترامپ در دوران ریاست جمهوری اش را تایید کردند و حدود 87 درصد نیز قویا از این عملکرد پشتیبانی به عمل آوردند.
جیم مک لاوین که نتایج این نظرسنجی را در سی پک اعلام کرد، گفت: «بار دیگر شما مشاهده کردید که برای همگان در اینجا چقدر اهمیت دارد که اساس و پایهی این جنبش محافظهکار و اساس حزب جمهوریخواه یا باید رئیسجمهور ترامپ باشد یا نامزدی ترامپ.» از حوادث قابل توجه دیگر در این نظرسنجی، خارج شدن مایک پنس و نیکی هیلی از لیست نامزدهای اصلی انتخابات به دلیل عدم حضور در این اجلاس بود. به نظر میرسد محافظهکاران به دلیل عدم حضور این دو چهره در کمیته اقدام سیاسی، اساسا تمایل و اشتیاقی به نامزدی این دو سیاستمدار مخالف ترامپ برای انتخابات 2024 از خود نشان ندادهاند. بنابراین چهرههای بالقوه و جدیترین نامزدها برای انتخابات چهار سال آینده را باید ترامپ و فرماندار فلوریدا دانست. با این حال هنوز برای پیشّبینی دقیق از صفآرایی نامزدهای حزب جمهوریخواه بسیار زود است؛ اما همه نظرسنجیها نشان میدهد که ترامپ شانس اول این حزب برای انتخابات آینده خواهد بود و به دست گرفتن کنترل کمیته اقدام سیاسی نیز شانس وی را به شدت برای 2024 افزایش میدهد.
– با برگزاری اجلاس کمیته اقدام سیاسی و حمایت چهرههای متنفذ حزب از ترامپ و صدرنشینی قاطعانهی او در نظرسنجی درون حزبی، شانس مخالفان وی برای تشکیل حزب سوم بسیار کاهش مییابد؛ چراکه در عمل شانس چندانی برای جلب و جذب آراء محافظهکاران در روز انتخابات نخواهند داشت. ترامپ هم صراحتا از اتحاد حزب در سخنرانیاش سخن گفت و بعید به نظر میرسد مخالفان وی این ریسک بزرگ سیاسی را به جان بخرند و به انشعاب دست بزنند.
– حمایت قاطعانه از ترامپ نشاندهندهی سلطهیافتن ایدئولوژی سفیدبرترپنداری در درون حزب جمهوریخواه است. ایدئولوژیای که از طریق جنبشهای دست راستی افراطی با بدنه جامعه نیز پیوندهای اجتماعی برقرار میکند.
– تغییر قوانین انتخاباتی در مجالس ایالتی بهویژه در ایالتهای چرخشی و مردد میتواند شانس حزب دموکرات برای پیروزی در انتخابات آتی بهویژه در مجلس سنا و نمایندگان را به چالش بکشد. درواقع اگر این تحول در کنار فن مهندسی انتخابات موسوم به «جری مندرینگ» (تعیین غیرمنصفانه حوزههای انتخاباتی) قرار دهیم که حداقل در طول یک دههی گذشته ازسوی حزب محافظهکار در ایالتهای مختلف به شدت مورد پیگیری قرار گرفته است، باید شانس زیادی به جمهوریخواهان جهت کسب اکثریت کرسیهای مجلس نمایندگان در انتخابات 2022 بدهیم.
– قدرت گرفتن دوبارهی ترامپ در حزب جمهوریخواه در واقع یکی دیگر از نشانههای فرآیند تبدیل شدن حزب به فرقهی سیاسی و نمایندگی شکافهای هویتی و عمیقترین ارزشهای اجتماعی و فرهنگی به جای تمایزات سیاسی توسط یک حزب است. به همین دلیل میتوان تقویت موضع ترامپ را نوعی واکنش هویتی سفیدپوستان در شهرهای کوچک، حومهها و مناطق روستایی به ارزشهای اجتماعی لیبرال و سکولار شهرنشینان آمریکا تلقی کرد؛ تلاش و تقلای هویتیای که میخواهد کماکان از منافع سفیدپوستان بومی آمریکا در برابر اقلیتهای قومی و نژادی در ساختار قدرت حمایت کند.
– با توجه به سن بالای بایدن و احتمال زیاد عدمنامزدی وی در دوره آینده، کامالا هریس بهعنوان نامزد جانشین دموکراتها کار بسیار سختی در برابر ترامپ خواهد داشت؛ چراکه هم زن است و هم از تبار اقلیتهای نژادی در آمریکا و این میتواند موجبات تکرار حوادث سال 2016 و قهر حومهنشینان بهویژه زنان در این مناطق را از نامزد دموکراتها فراهم کند. زنان در این مناطق به ارزشهای مذهبی و آمریکایی بسیار اهمیت میدهند. بایدن هر نقطه ضعفی داشت، حداقل یک مرد سفیدپوست معتقد به مسیحیت و ارزشهای دینی بود و همین باعث گرایش حومهنشینان به وی شد. پتانسیلی که هریس کاملا فاقد آن است. بنابراین میتوان حدس زد که دموکراتها برای تضمین حضورشان در کاخ سفید فردی به غیر از هریس را به عنوان نامزد خود جهت رقابت احتمالی با ترامپ معرفی کنند. در غیر این صورت دولت بایدن و دموکراتها را باید یک دولت مستعجل و چهار ساله خواند.
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.