وضعیت حضور چین در اسرائیل و نگرانی ایالات متحده
بااین‌حال، پس از سال ۲۰۱۶ کاهش مداوم در میزان سرمایه‌گذاری مشاهده شده است و از سال ۲۰۱۹ این کاهش به تعداد معاملات تجاری چین و اسرائیل نیز گسترش یافت. این مطابق با روند سرمایه‌گذاری‌های اروپا و ایالات‌متحده نیز هست، جایی که سرمایه‌گذاری‌ها در سال ۲۰۱۶ به اوج خود رسیده و از آن زمان کاهش یافته است و در سال ۲۰۱۹ به یک رکود رسیده و در سال ۲۰۲۰ نیز روند نزولی خود را ادامه می‌دهد. سرمایه‌گذاری‌های چینی در زیرساخت‌های اسرائیل صرفاً از طریق شرکت‌های اقتصادی انجام می‌شود که از دانش، فناوری ، تجربه و سرمایه لازم برای رقابت موفق در مناقصات زیرساخت‌ها در اسرائیل برخوردار هستند.
به‌موازات این روند، سرمایه‌گذاری‌های چین در فناوری پیشرفته اسرائیلی عمدتاً از طریق شرکت‌های خصوصی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر انجام می‌شود که در بسیاری از فراخوان‌های جذب سرمایه شرکت‌های نوپای اسرائیلی شرکت دارند. سه بخش فرعی که در این زمینه برجسته هستند علوم زیستی و نرم‌افزار و فناوری اطلاعات هستند. اسرائیل در هر سه زمینه از کشورهای پیشگام جهانی محسوب می‌شود، درحالی‌که چین آن‌ها را به‌عنوان اولویت اصلی اهداف فناورانه و اقتصادی که برای خود تعیین کرده است می‌داند و امیدوار است که در آینده نزدیک محقق شود. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که نسبت به‌اندازه بازار کوچک اسرائیل (در مقایسه با بازارهای آمریکا یا اروپا)، سرمایه‌گذاری‌های چین در اسرائیل، ازنظر پولی و دامنه آن قابل‌توجه است، اما در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی یا اروپایی در اسرائیل، چین هنوز ازنظر سرمایه‌گذاری یک بازیگر جزء محسوب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، طبق داده‌های وزارت اقتصاد و صنعت اسرائیل، سرمایه‌گذاری چین در اسرائیل در سال ۲۰۱۷، ۳,۵ میلیارد دلار بود، درحالی‌که شرکت‌های آمریکایی ۲۱.۱ میلیارد دلار، شرکت‌های هلندی حدود ۱۳.۵ میلیارد دلار و کانادایی‌ها حدود ۴.۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کردند. باید توجه داشت که به‌طورکلی سرمایه‌گذاری‌های چین در سراسر جهان طی دو سال گذشته کاهش یافته است و از دلایل آن می‌توان به مقررات سخت‌گیرانه در مورد صادرات سرمایه از چین برای سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین مکانیسم‌های نظارتی دقیق‌تر کشورهای غربی در مورد سرمایه‌گذاری‌های خارجی اشاره کرد.
از سوی دیگر، چین بدون شک آگاه است که اسرائیل تحت‌فشار آمریکا است تا حضور شرکت‌های چینی را در اقتصاد خود کاهش دهد. بنابراین، ممکن است که چین تصمیم گرفته باشد برای برخی از مناقصه‌ها پیشنهادهایی را ارائه ندهد یا از انجام معاملات خودداری کند که ازنظر پکن می‌تواند با مخالفت آمریکا خنثی شود. به‌عنوان‌مثال، در ماه مه سال ۲۰۲۰، چند روز قبل از تصمیم‌گیری در مورد آب‌شیرین‌کن سورک ۲ (Sorek ۲)، مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات‌متحده وارد اسرائیل شد و نسبت به سرمایه‌گذاری چین در زیرساخت‌های مهم هشدار داد. درنتیجه، یک رقیب غیر چینی به دلیل قیمت‌های اعلام‌شده توسط منابع دولتی برنده مناقصه شد. اما این نمونه‌ها نافی استراتژی کلان چین برای حضور و سرمایه‌گذاری در اسرائیل نبوده است.
مقیاس سرمایه‌گذاری‌های چینی در اسرائیل به‌طورجدی باعث نگرانی ایالات‌متحده شده است، زیرا اغلب سرمایه‌گذاری‌ها در بخش‌های فناورانه مانند تراشه‌ها و نیمه‌هادی‌ها و فناوری ارتباطات و اینترنت هست که به لحاظ امنیتی برای ایالات‌متحده برای امنیت ملی بسیار مهم است. همه این‌ها در حقیقت کمک به توسعه چین، ازجمله در حوزه قابلیت‌های نظامی و تقویت آن ازنظر رقابت با ایالات‌متحده هست. حتی با کاهش تعداد کل معاملات سرمایه‌گذاری چینی در اسرائیل، سالانه ۴۰ تا ۴۵ معامله ازجمله ۱۲ مورد در بخش‌های نرم‌افزاری و IT و بین چهار تا هفت قرارداد در بخش تراشه‌ها و نیمه‌هادی‌ها منعقد می‌شود که ایالات‌متحده به‌طور گسترده‌تری در آن‌ها چالش‌های امنیتی و اطلاعاتی را می‌بیند. افزون بر این، در بخش زیرساخت‌ها، چین برنده مناقصات بزرگ زیرساخت‌های حمل‌ونقل در اسرائیل شده و تقاضای مناقصات در بخش‌های آب و برق را نیز آغاز کرده است. نگرانی آمریکا در این زمینه همان سرمایه‌گذاری‌های چین باهدف نفوذ، دسترسی استراتژیک و ایجاد وابستگی فزاینده اسرائیل به شرکت‌های چینی است که امکانات زیرساخت اسرائیل را ایجاد، ارتقا و بهره‌برداری می‌کنند که برخی از آن‌ها در مناطق حساس و امنیتی هستند.
نتیجه آنکه، مشارکت و حضور اقتصادی چین در اسرائیل طی دهه گذشته گسترش یافته است و سرمایه‌گذاران چینی در تعدادی از شرکت‌های پیشرفته اسرائیلی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. داده‌ها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری‌های چینی‌ها در اسرائیل در سال ۲۰۱۸ به اوج خود رسیده است و پس‌ازآن کاهش می‌یابد. دلایل مختلفی برای این امر را می‌توان در نظر گرفت مانند تغییر در اولویت‌های سرمایه‌گذاری در چین، پیامدهای شیوع ویروس کرونا در جهان و همچنین تغییر در فضای سرمایه‌گذاری در اسرائیل در رابطه با شرکت‌های چینی به دلیل فشار سیاسی آمریکا. موضوع سرمایه‌گذاری‌های چینی در اسرائیل نگرانی‌های بالقوه مربوط به حوزه‌های امنیتی را نزد ایالات‌متحده ایجاد کرده است، بااین‌وجود سرمایه‌گذاری‌های چینی کمتر از ۱۰ درصد سرمایه‌های خارجی در اسرائیل را تشکیل می‌دهد که پشت سر سرمایه‌گذاری‌های با منشا ایالات متحده و اروپا است.
درمجموع، داده‌های سرمایه‌گذاری‌های چین در اسرائیل تصویری جامع از سطح، دامنه و روند دخالت چین در اقتصاد اسرائیل و به‌ویژه در بخش فناوری پیشرفته ارائه می‌دهد. درحالی‌که قبلاً یک افزایش تدریجی در تعداد قراردادهای سرمایه‌گذاری چین در اسرائیل به‌ویژه بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ ثبت شده بود، در حال حاضر به نظر می‌رسد که روند افزایشی متوقف شده است و اکنون شاهد کاهش تعداد و حجم قراردادها هستیم. البته نتیجه‌گیری طولانی‌مدت صرفا با نگاهی به یک دوره دوساله دشوار است و برای تعیین اینکه سرمایه‌گذاری‌های چین در اسرائیل متوقف شده است یا که خیر به یک بازه زمانی طولانی‌تر نیاز است. به نظر می‌رسد که خود اسرائیل هم در شرایط سرمایه‌گذاری خارجی به دنبال مجموعه‌ای از تجدیدنظرها (شاید با فشار واشنگتن) باشد تا به‌طور کامل و قابل‌اعتماد و با کمک مکانیسم‌های نظارتی بر روی ابعاد و تهدیدات امنیتی به‌ویژه در ارتباط با زیرساخت‌های استراتژیکی تمرکز بیشتری کند تا روابط خاص با ایالت متحده نیز دچار چالش نشود. سرمایه‌گذاری فقط یک جنبه از روابط اقتصادی را تشکیل می‌دهد که فراتر از ارزش‌های مالی است و ارتباط تنگاتنگی با فناوری، اطلاعات و قدرت استراتژیک دارد. اسرائیل احتمالا در پی این مهم است که در یک فضای پیچیده بین متحد استراتژیک خود یعنی ایالات‌متحده و یک شریک تجاری مهم یعنی چین مانور دهد.
منبع:https://www.cmess.ir
- برچسب ها: آمریکا, اسرائیل, اقتصاد اسرائیل, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایالات متحده, جریان, چین, سرمایه‌گذاری
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
