اسکاتلند و افزایش احتمال برگزاری رفراندوم استقلال از انگلیس

لازم به ذکر است منطقه اسکاتلند در سال 2014 رای گیری درباره استقلال برگزار کرد که طی آن میزان 55٪ به آن رای منفی دادند؛ اما این امر همچنان مسئله ای بسیار مهم در اسکاتلند محسوب میشود. در واقع این موضوع در سال 2016 هنگامی که انگلیس رای به خروج از اتحادیه اروپا داد، دوباره مورد توجه قرار گرفت. اگرچه نسبت رای خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) در کل کشور انگلیس به شکل میانگین 52٪ به 48٪ به نفع خروج بود، اما نتیجه در اسکاتلند بسیار متفاوت بود، بطوریکه در این ناحیه 62٪ به 38٪ به نفع ماندن در اتحادیه بود. پارلمان اسکاتلند پس از آن به برگزاری رفراندوم دوم در مارس 2017 رأی داد با این حال، نخست وزیر وقت ترزا می با برگزاری آن مخالفت کرد. همچنین باید توجه داشت که جانسون نخست وزیر محافظه کار در انتخابات سراسری انگلیس در دسامبر گذشته با پیروزی تاریخی در ناحیه انگلستان روبرو بود اما در اسکاتلند، حزب پیروز، حزب ملی اسکاتلند بود.

اکنون حزب ملی اسکاتلند خواستار برگزاری همه پرسی دیگری در ماه می است و نظرسنجی ها نشان می دهد که آنها برای پیروزی شانس زیادی خواهند داشت. حتی اگر آنها در این امر اکثریت نداشته باشند، حزب سبزها که آن ها هم طرفدار استقلال اند ممکن است در این امر و برای برگزاری رفراندوم جدید از آن ها حمایت کنند تا اکثریت قانونی را بدست آورند. چهره های ارشد حزب ملی اسکاتلند معتقدند اکنون “اراده قاطع ” رای دهندگان اسکاتلندی به جدا شدن از انگلیس است.

                              میزان محبوبیت استقلال اسکاتلند از انگلیس طی 4 سال اخیر (رنگ آبی)

لازم به ذکر است که دولت انگلیس تا اکنون هیچ نشانه ای از موافقت با همه پرسی مجدد را نشان نداده است. آنها معتقدند قرار بود همه پرسی “یک بار در هر نسل ” برگزار شود و این امر اکنون موضوعیتی ندارد. برخی مقامات در دولت انگلیس انتظار 20 سال دیگر برای برگزاری رفراندوم را مطرح کرده اند. نخست وزیر اسکاتلند  برگزاری رفراندم غیر رسمی و غیر الزام آور مشابه کاتالونیای اسپانیا را رد کرده و معتقد است این امر فایده ای در مسیر تلاش در راه استقلال نخواهد داشت.

نخست وزیر ناحیه اسکاتلند در کنفرانس سالانه حزب ملی اسکاتلند اظهار داشته است “هرگز اینقدر مطمئن نبوده است ” که اسکاتلند به استقلال خواهد رسید؛ و اعلام داشته است که اسکاتلند ” در آستانه تاریخ سازی است “”مردم اسکاتلند حق دارند آینده خود را انتخاب کنند. بیایید اکنون تمام تلاش خود را معطوف کنیم تا مطمئن شویم کشور بهتری که شایسته مردم و نسل­های آینده است را ایجاد خواهیم کرد. “

با این حال مخالفان استقلال اسکاتلند هم انتقاداتی به شیوه برگزاری رفراندوم احتمالی دارند از جمله اینکه نحوه این استقلال چگونه خواهد بود آیا اقتصاد اسکاتلند خواهد بود؟ چه تأثیری در تجارت با بقیه انگلیس خواهد داشت؟ و سرانجام اسکاتلند مستقل از چه واحد ارزی استفاده خواهد کرد؟

 اکنون هیچ تضمینی وجود ندارد که همه پرسی دیگری برگزار شود؛ اما این امر یکی از چالش های سیاسی مهم انگلیس است که در ماه های آینده این موضوع بسیار مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

تاثیر بحران همه گیری کرونا بر رشد تمایلات جدایی طالبانه در اسکاتلند

پژوهشگران معتقدند موضوع همه گیری کرونا راه را برای برگزاری رفراندوم تحت تاثیر قرار می­دهد. لازم به یادآوری است در 23 مارس 2020، ده روز پس از اولین مرگ یک اسکاتلندی که به این بیماری مبتلا شده بود، اسکاتلند و بقیه انگلستان در شرایط قرنطینه و محدودیت قرار گرفتند. از آن زمان تا کنون 16 نظرسنجی در مورد میزان محبوبیت استقلال اسکاتلند منتشر شده است که اکثریت آن ها نشان دهنده افزایش گرایش جدایی طلبی این منطقه است. در واقع شیوع کرونا باعث مقایسه عملکرد دولت مرکزی و دولت منطقه اسکاتلند به شکل همزمان با یک مسئله واحد شده است.

در مورد مدیریت بحران کرونا شواهدی وجود دارد که اسکاتلندی ها معتقدند نخست وزیر این ناحیه بحران را به خوبی مدیریت کرده است و این درحالی است که بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس و دولت مرکزی در این کار ناتوان بوده است. یک نظرسنجی در اسکاتلند حاکی از آن است که 74 درصد اسکاتلندی ها معتقد بودند نخست‌وزیر شان عملکرد خوب و قابل قبولی داشته است، در حالی که فقط 19 درصد در مورد بوریس جانسون چنین فکر می کردند.

برخی از یافته های کلیدی یک نظرسنجی دیگر هم حاکی است که تقریباً نیمی از مردم اسکاتلند (49٪) معتقدند که دولت اسکاتلند در شدت بخشیدن به محدودیت های ویروس کرونا ” دیر ” عمل کرده است، در حالی که در مقابل 42 ٪ احساس می کنند که زمان عملکرد دولت مناسب بوده است و 5٪ اظهار داشتند که واکنش دولت خیلی زود بوده است. در مورد محدودیت ها و قرنطینه نیز حدود 62٪ فکر می کنند محدودیت هایی که تاکنون در زندگی در آنها اعمال شده “درست ” بوده است، در حالی که (19٪) فکر می کنند “خیلی سختگیرانه ” بوده است. در کل در نظرسنجی مشابهی که در ماه می انجام شد، 78٪ اظهار داشتند که این عملکرد خوب بوده و 11٪ معتقد بودند ضعیف بوده است. در مورد دولت مرکزی انگلیس مستقر در لندن اما نتایج نشان میدهد که فقط 25٪ از مردم اسکاتلند اظهار داشته اند که بوریس جانسون همه گیری را به خوبی مدیریت کرده است که رقم بسیار پایینی است.

نظر سنجی در مورد عملکرد دولت مرکزی (ردیف اول) و دولت محلی اسکاتلند (ردیف دوم) در قبال مدیریت کرونا که نشان دهنده عملکرد خوب اسکاتلند در مقایسه با دولت مرکزی است.

آنچه ممکن است به ویژه دولت انگلیس را نگران کند این است که حتی در میان کسانی که در همه پرسی استقلال 2014 رأی منفی به استقلال دادند، دولت اسکاتلند را در مورد مدیریت کرونا موفق تر ارزیابی می­کنند و این واگرایی این خطر را برای دولت مرکزی ایجاد می کند که آنها اکنون با این نتیجه گیری به صف موافقان خروج اسکاتلند از انگلیس بپیوندند.

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.