آینده چین و چشم‌انداز جاده ابریشم

در مقدمه این کتاب آمده است:

چین کشوری بزرگ و دارای تمدنی 5000 ساله است. در طی یک دوره طولانی از تاریخ، چین در بین پیشرفته‌ترین کشورهای جهان قرار گرفت. در دوران مدرن، چین قربانی فقر و ضعف بود و به‌واسطه تهدیدهایی چون نزاع‌های داخلی و تجاوز خارجی، حتی با مرگ و زوال کامل روبرو شد؛ اما از طریق مبارزه بیامان، چینی‌ها آرزوی سعادت و جوان‌سازی کشورشان و خوشبختی مردم را دنبال کردند. در سال 1949، تحت رهبری حزب کمونیست چین، آن‌ها جمهوری خلق چین را تأسیس نمودند، جامعه‌ای نیمه استعماری و نیمه فئودالی را به یک کشور واحد و کاملاً جدید تبدیل کردند و نهایتاً به استقلال ملی و آزادی مردم دست یافتند. سپس چین وارد دوره جدید توسعه شد. در طی 70 سال گذشته، این کشور با وجود همه اختلافات به جلو پیش رفته است، و مسیر پیشرفت را جستجو می‌کند. بر اساس فرهنگ 5000 ساله چینی، مردم این کشور تجربه و درس‌هایی از بدو تولد سوسیالیسم، رشد ملت چین در 170 سال تاریخ انقلاب، نوسازی و اصلاحات در اختیار دارند. از همین رو، چین مسیر سوسیالیسم را با خصوصیات چینی گشود و به نتایج قابل‌توجهی دست یافت.

چین با جمعیتی زیاد و بنیادهایی که باید بیشتر تقویت شوند، بزرگ‌ترین کشور درحال‌توسعه جهان است. برخی از اصول چین و {حاکم بر این کشور} بدون تغییر باقی‌مانده است و بنابراین چین هنوز هم با چالش‌های جدی روبرو است. مردم چین هنوز کارهایی دارند که باید انجام دهند. دنیای امروز دستخوش یک مرحله از تحولات عمیق شده است که طی صد سال گذشته دیده نشده است. جامعه بشری مملو از امید و چالش است. قطبیتِ چندگانه، جهانی‌شدن اقتصادی، تنوع فرهنگی و همچنین فناوری اطلاعات، دسترسی آحاد مردم را گسترش می‌دهد. صلح و توسعه همچنان مضامینِ پایدار زمان و روزگار کنونی هستند. در عین حال، مشکلات دیرینه همچنان در سراسر جهان آشکار است و بی‌ثباتی و عدم قطعیت در حال افزایش است. ایجاد جامعه جهانی با آینده مشترک و ایجاد دنیای بهتر آرزوهای مشترک همه مردم جهان است.

سال 2019 میلادی، مصادف با هفتادمین سالگرد تأسیس جمهوری خلق چین (PRC) است. در طول 70 سال گذشته، تحت رهبری و زعامت حزب کمونیست چین (CPC)، جمهوری خلق چین شاهد تحولات عمیق و گسترده‌ای بوده و به معجزه‌ای از پیشرفت بی‌سابقه در تاریخ بشر دست یافته است. تنها ظرف چند دهه، چین دورهای را پشت سر گذاشته است که طی چند صد سال کشورهای توسعه‌یافته تجربه کرده‌اند. چین اکنون به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده است، که در پرتو آن، نیازهای مادی نزدیک به 1.4 میلیارد نفر را تأمین و مراقبت می‌کند و به رونق همه‌جانبه‌ای رسیده است. مردم این کشور از کرامت و حقوقی که قبلاً برای آن‌ها ناشناخته بوده، برخوردارند. این امر تغییر شگرفی را برای چین به همراه آورده است. این موضوع همچنین پیشرفتی چشمگیر برای جامعه بشری و مهم‌تر از همه، سهم قابل‌توجهی از طرف چین در صلح و توسعه جهانی به حساب می‌آید.

چین معتقد است، مدل تازه روابط بین‌الملل باید بر مبنای احترام متقابل، برابری و عدالت و همکاری حائز منفعت دوجانبه باشد. احترام متقابل بر مبنای برابری میان تمام کشورها، بزرگ و کوچک، قدرتمند و ضعیف، غنی و فقیر، باشد. هر کشور، باید به نظام سیاسی کشورهای دیگر، حق آن‌ها برای انتخاب مسیر توسعه و منافع و دغدغه‌های آن‌ها، احترام بگذارد. همه باید با سیاست‌بازی قدرت‌ها، هژمونی و مداخله در امور داخلی دیگر کشورها مخالفت کنند. همچنین رهبران فعلی چین بر این عقیده‌اند که، توسعه‌طلبی و هژمونی با منافع چین و اراده مردم این کشور در تضاد است. دنبال کردن هژمونی و نظامیگری صرفاً قدرت ملی را به هدر داده و به افول منجر می‌شود. در تاریخ بشری، تلاش قدرت‌های بزرگ برای رسیدن به هژمونی به جنگ‌های مکرر، کشته شدن افراد، عقب‌ماندگی بشری و حتی عقب‌گرد تمدن بشری منجر شده است. چین به صورت طبیعی توسعه می‌یابد و قدرتمندتر می‌شود؛ اما مایل نیست در این روند هیچ کشور دیگری را تهدید کند، به چالش بکشد، کنار بزند، جایگزین آن شود و یا اینکه به هژمونی برسد.

چین وارد دوره جدید توسعه شده است. چین اکنون بر جهان تأثیر می‌گذارد که این (اثرگذاری به نسبت گذشته)، همه‌جانبه‌تر، عمیق‌تر و طولانی‌مدت است و جهان توجه بیشتری به چین خواهد نمود. مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با توجه به پرسش‌هایی از قبیل: چین چه مسیری را طی کرد؟ چین به کجا می‌رود؟ اهداف چین در شکل دادن به جهان چیست؟ چگونه چینِ درحال‌توسعه با سایر جهان تعامل خواهد داشت؟ اقدام به تهیه مجموعه مقالاتی نموده است. هدف از تهیه این کتاب جلب‌توجه مخاطبان به اهمیت چین با نظر به پرسش‌های فوق است.

این مجموعه دوجلدی مشتمل بر 12 گزارش راهبردی در خصوص آینده و چشم‌انداز اقتصادی چین و نیز استراتژی‌های پیش روی این کشور است. در جلد اول که با تحت عنوان «استراتژی آینده چین» مزین شده است، 6 گزارش جای گرفته است. در مقاله نخست که از انتشارات موسسه معتبر بروکینگز بوده است روابط راهبردی ایالات‌متحده و چین در دوره اوباما تحلیل شده است. گزارش دوم که از سوی موسسه امور بین‌الملل و حوزه امنیت آلمان منتشر شده است، نحوه به چالش گرفتن دورنمای غرب از نظام بین‌الملل توسط چین را با اتکا به ویژگی‌های فلسفی چین به بحث گذاشته است. گزارش سوم آینده‌پژوهی وضعیت پژوهش و نوآوری در چین در افق 2025 است که با روش‌های استاندارد سناریونویسی و ارائه 4 سناریوی مشخص آینده چین در این خصوص را ارائه نموده است. در مقاله چهارم اندرو اسکویل و علیرضا نادر از موسسه رند نقش اقتصادی، سیاسی و نظامی چین در خاورمیانه را مورد بررسی قرار داده و مشورت‌هایی را در این رابطه به ارتش آمریکا ارائه نموده‌اند. مقاله بعدی نیز در روابط اقتصادی چین با اتحادیه اروپا تا سال 2025 به بحث گذاشته است که کار مشترک تعدادی از اتاق فکرهای مشترک معتبر جهان محسوب می‌شود. گزارش آخر این مجموعه نیز محصول اتاق بازرگانی اتحادیه اروپا در چین است که آینده صنایع کارخانه‌ای چین در سال 2025 را مورد مطالعه قرار داده است و پیشنهاداتی در هر زمینه برای فعالان و تجار ارائه کرده است.

اما محور مشترک گزارش‌های جلد دوم عمدتاً به چشم‌انداز راه جدید ابریشم مربوط می‌شود. در مقاله اول توماس زیرمن از مرکز همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه نیویورک چشم‌انداز اقتصادی راه جدید ابریشم در سه حوزه چین، آمریکا و آسیای مرکزی مورد بررسی قرار داده است. مقاله دوم نگاه دولت چین و رسمی به احداث کمربند اقتصادی جاده ابریشم را طی مقاله‌ای ارائه کرده است. مطلب سوم تحت عنوان کمربند اقتصادی جاده ابریشم با در نظر گرفتن دلالت‌های امنیتی و جنبه‌های همکاری اروپا و چین، موضوع جاده ابریشم از حیث ژئوپلیتیکی منطقه‌ای را بررسی کرده است که توسط موسسه صلح استکهلم و با همکاری دو موسسه دیگر تهیه شده است. گزارش دیگر توسط موسسه لوی برای سیاست بین‌الملل منتشر شده و با عنوان «شناخت طرح کمربند و جاده چین» بوده است و بررسی جامعی از این موضوع به دست می‌دهد. گزارش بعدی یک مطالعه آینده‌پژوهانه از آینده چین در افق 2025 چین در زمینه مسائل داخلی، منطقه‌ای و جهانی است که توسط مرکز مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا تهیه و منتشر شده است. گزارش انتهایی جلد دوم نیز از سوی صندوق مارشال آلمان با عنوان واکنش اروپا به طرح یک کمربند، یک جاده تهیه شده و در آن تأثیرات امنیتی و اقتصادی طرح استراتژی‌های اروپا را به بحث گذاشته است. امید است که این مجموعه مورد استفاده مخاطبان محترم قرار گیرد.

فهرست مطالب جلد اول:

1- نیمه پر لیوان موازنه، اطمینان‌بخشی و اراده مجدد در رابطه استراتژیک ایالات‌متحده – چین / موسسه بروکینگز

2- نفی پایان تاریخ یک تلقی بدیل چینی از نظم بین‌المللی؟ / ندین گودهارت / مؤسسه امور بین‌الملل و حوزه امنیت آلمان

3- چین 2025: چشم‌انداز پژوهش و نوآوری / استاورس مانزاناکیس، ایپامیننداس کریستوفیلوپلوس / دراگون استار

4- چین در خاورمیانه اژدهای محتاط / اندرو اسکوبل، علیرضا نادر / مؤسسه رند

5- روابط اقتصادی اتحادیه اروپا – چین تا سال 2025: ساخت آینده‌ای مشترک / آلیشیا گارسیا هررو، کووک، لئو جیانگ دانگ، تیم سامرز، ژانگ یانشنگ / گزارشی مشترک از بروگل، چاتم هاوس، مرکز مبادلات اقتصادی بین‌المللی چین و دانشگاه چینی هنگ‌کنگ

6- صنایع کارخانه‌ای چین در سال 2025: اولویت سیاست‌های بخش صنعت بر نیروهای بازار / اتاق بازرگانی اتحادیه اروپا در چین

فهرست مطالب جلد دوم:

1- جاده ابریشم جدید: چین، ایالات‌متحده و آینده آسیای مرکزی / توماس زیمرمن / مرکز همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه نیویورک

2- چشم‌انداز و اقدامات مربوط به احداث کمربند اقتصادی جاده ابریشم / کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی وزارت امور خارجه و وزارت بازرگانی جمهوری خلق چین با مجوز شورای دولتی

3- کمربند اقتصادی جاده ابریشم با در نظر گرفتن دلالت‌های امنیتی و جنبه‌های همکاری اروپا و چین / ریچارد قیاسی، جیایی ژوو / مؤسسه سیپری و فریدریش-اِبرت-استیفتونگ

4- شناخت طرح کمربند و جاده چین / پیتر کای / مؤسسه لوی برای سیاست بین‌الملل

5- آینده‌های چینی افق 2025 / اوا پجساوا، جاکوب باند، اوا پژسوا، کری براون، کریستین شی-کوپفر، مایکل ماکوکی، آلیس اِکمن، چارلز پارتون، متیو دو شاتل، اِلنا آتاناسوا-کورنلیس، فرانس-پل فندِر پوتن، میکو هوتاری، گوردون وکر / مرکز مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا

6- واکنش اروپا به طرح یک کمربند، یک جاده / گریما موهان / صندوق مارشال آلمان

برای مطالعه و دریافت متن کامل این کتاب، روی لینک زیر کلیک کنید.

متن کامل مجموعه مقالات «آینده چین و چشم‌انداز جاده ابریشم» – جلد اول

متن کامل مجموعه مقالات «آینده چین و چشم‌انداز جاده ابریشم» – جلد دوم