تنظیم مجدد روابط با خاورمیانه

گفتگوی مایکل یانگ با کریم سجادپور – مرکز خاورمیانه کارنگی – 10 نوامبر 2020

سجادپور در این مصاحبه ابتدا دو گفتمانی که در آمریکا نسبت به روابط با ایران وجود دارد را معرفی می­کند. از نگاه وی راست گراهای افراطی در آمریکا خواهان تغییر رژیم در ایران هستند. چپگرایان افراطی نیز معتقدند اگر آمریکا با ایران درست رفتار کند، ایران تبدیل به دوست آمریکا خواهد شد. از نگاه وی، بایدن فردی واقعگرا است که نسبت به ماهیت ایدئولوژیک نظام سیاسی ایران شک ندارد اما همواره خواهان گفتگوهای مستقیم دو کشور بوده است.

از نظر سجاد پور درباره بازگشت آمریکا به برجام سه دیدگاه در میان دموکرات­ های کنگره وجود دارد. دیدگاه اول حامی بازگشت سریع بایدن به برجام است با این فرض که ایران دوباره به برجام بازگردد. دیدگاه دوم معتقد است که دولت بایدن باید از اهرم­ های به ارث رسیده از دولت ترامپ برای تقویت برجام از طریق پرداختن به بندهای “غروب ” برنامه موشکی و رفتار منطقه ایران استفاده کند. دیدگاه سوم معتقد است که رویکرد ملایم­تر “یخ­زدگی در برابر یخ­زدگی” که به معنی مسدود کردن برنامه هسته ­ای ایران در برابر ملایم کردن تحریم  های آمریکا است، ممکن است واقع بینانه ­ترین رویکرد باشد. اینکه کدامیک از این سه دیدگاه تقویت شوند به رویکرد تهران بستگی دارد. بازگشت بدون قید و شرط ایران به برجام رویکرد اول را تقویت خواهد کرد و بالعکس اگر تهران اصرار بر جبران خسارت­ه ای خود داشته باشد یا بخواهد برنامه­ های هسته ای و منطقه­ای خود را توسعه دهد، آنگاه دیدگاه­ه ای دیگر تقویت خواهند شد.

از دیگر عواملی که می­تواند در سیاست خارجی بایدن تاثیرگذار باشد ترکیب سنای ایالات متحده است. اگر جمهوری خواهان به کنترل سنا ادامه دهند (که پس از دور دوم انتخابات برای دو کرسی ایالت جورجیا مشخص می­شود) تعیین می­شود که خصومت جمهوری خواهان با برنامه ­های بایدن در قبال ایران می­تواند به فعلیت درآمده و مانع وی شود یا خیر. هرچند سجادپور به این موضوع نیز اشاره می­کند که دو سناتور ارشد دموکرات مثل چاک شومر و رابرت منندز شدیداً با برجام مخالف بوده و لزوما میان دموکرات­  های کنگره درباره بازگشت به برجام و کاهش تحریم­ ها اتفاق نظر وجود ندارد. سجادپور در پایان اشاره می­  کند که احیای روابط واشینگتن با قدرت­ های اروپایی آسانتر احیای روابط با شرکای منطقه ­ای مانند ترکیه، عربستان و اسرائیل خواهد بود. وی معتقد است در میان دموکرات­ های پیشرو تمایل زیادی برای پایین آوردن سطح روابط با این کشورها وجود دارد اما اگر ایالات متحده می­ خواهد حضور منطقه ای خود را کاهش دهد ناچار است تا به شرکای خود بیشتر اعتماد کند نه کمتر.

https://carnegie-mec.org/diwan/83190

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است