بایدن بخت اندکی برای احیای توافق هسته ­ای ایران دارد

ایوب در این مقاله به بررسی میزان امکان ‌پذیری توافق میان ایران و آمریکا در زمینه برجام می ­پردازد. وی بیان می­کند که برجام در دوران خود یک توافق پیشرو بود ولی اکنون وضعیت بسیار با سال ۲۰۱۵ متفاوت است. تلاش­ های حسن روحانی برای احیای اقتصاد ایران به‌ وسیله توافق برجام با خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگشت تحریم ­ها علیه ایران به شکست انجامید.

وی معتقد است در حال حاضر نیز برجام وضعیت خوبی ندارد و ایران هرگونه تلاش دولت بایدن برای پیوند دادن موضوع هسته­ ای با برنامه موشک­ های بالستیک و سیاست ­های منطقه ­ای را غیرقابل ‌قبول می­داند. درعین‌حال، ایران هرگونه گفتگو با ایالات‌متحده را منوط با بازگشت بدون پیش شرط واشنگتن به برجام می­داند.

علاوه بر این، خروج آمریکا از برجام باعث شده تا معادلات سیاسی در ایران دگرگون شود. کسانی مانند ظریف و روحانی که به نفع برجام حرکت می­ کردند اکنون در عرصه داخلی بی ­اعتبار شده­ اند. دولت روحانی با اکراه رهبر عالی ایران برجام را در سال ۲۰۱۵ اجرا کرد. رهبر عالی ایران با توجه به تجربه­  ای که ایران با دولت پیدا کرد، نظر خود را تغییر داده و به موضع قبلی خود بازگشت که به هیچ دولت آمریکایی نمی­توان اعتماد کرد زیرا به نظر وی واشینگتن فقط به تغییر رژیم در ایران علاقه دارد.

علاوه بر این حسن روحانی نیز در ماه ­های پایانی ریاست جمهوری قرار دارد و دیگر نمی ­تواند به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود. جناح وی اخیراً به طور کامل نتیجه انتخابات مجلس در ایران را به جناح محافظه ­کار تندرو واگذار کرده و مطمئناً رئیس‌جمهور بعدی ایران نیز به همین گروه تعلق خواهد داشت. اتفاق‌نظر کلی در میان نخبگان ایرانی این است که رئیس‌جمهور جدید باید هرگونه مذاکره با ایالات‌متحده را هدایت کند؛ بنابراین به نظر نمی­ رسد چشم ‌انداز تعامل بایدن با ایران مثبت باشد.

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.