یک گذار خطرناک برای آمریکا و خاورمیانه

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
سیستم منطقه­ ای جهان عرب به دلایل ساختاری و درونی در حال فروپاشی است اما هنوز ایالات‌متحده می­تواند روی آن حساب کند. درگیری­  ها، شوک­های قیمت نفت، سقوط نظام بانکی و گسترش بیماری کرونا وضعیت را در لبنان، سوریه و عراق، بحرانی و دولت مرکزی را ویران کرده است.

در این میزگرد کارشناسان به سؤالات مختلف درباره خاورمیانه و سیاست‌گذاری بایدن در این منطقه پاسخ دادند. آرون لوند در این میزگرد بر اساس سه دلیل مدعی است که بایدن در خاورمیانه به مشکل برمی­­خورد:

  • اولین عامل بدنه باقیمانده از تیم سیاست خارجی اوباما در تیم سیاست خارجی بایدن است. این گروه از نظر وی محتمل است که زمینه‌ساز افزایش مداخله­  گرایی آمریکا در خاورمیانه شود.
    • دومین عامل به وضعیت منطقه خاورمیانه باز می­گردد. سیستم منطقه ­ای جهان عرب به دلایل ساختاری و درونی در حال فروپاشی است اما هنوز ایالات‌متحده می­ تواند روی آن حساب کند. درگیری ها، شوک­  های قیمت نفت، سقوط نظام بانکی و گسترش بیماری کرونا وضعیت را در لبنان، سوریه و عراق، بحرانی و دولت مرکزی را ویران کرده است. در مورد سوریه جنگ ‌زده سیاست آمریکا درباره تحریم بانک­ ها باعث تشدید مشکل شده و هرچند هدف خاصی از این مسیر دنبال نمی ­شود اما نتیجه نهایی آن انفجار اقتصادی در سوریه شده است. تنش‌زدایی با ایران ممکن است برخی از عوامل بی­ثباتی منطقه را از بین ببرد اما اوضاع اکنون چنان وخیم است که آمریکا نیاز به تنظیم اساسی روابط خود با خاورمیانه دارد.
    • سومین عامل شور و شوق تیم ترامپ برای ایجاد بحران­ های جدید در سیاست خارجی این کشور است. عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان و عراق، تائید سیاست شهرک­ سازی­ های اسرائیلی­ ها و گنجاندن حوثی­ ها در لیست سازمان­ های تروریستی ازجمله اقداماتی است که تائید یا عقب ­نشینی از آن می­ تواند بحران­ های جدیدی برای دولت بایدن ایجاد کند.
    •  

    در ادامه این میزگرد، دینا اسفندیاری با اشاره به اینکه استراتژی فشار حداکثری ترامپ به شکست منتهی شد زیرا ایران برنامه­ های هسته ­ای خود را توسعه داده و همچنان به حضور منطقه ای خود ادامه می‌دهد. وی اگرچه اولین قدم آمریکا را بازگشت به برجام عنوان می  ­کند و پیشنهاد می­ دهد “برآوردن در برابر برآوردن” استراتژی دو کشور برای حل بحران­ های دوجانبه باشد اما به تیم بایدن هشدار می­دهد که اگر ایالات‌متحده اقدامات خود را هرچه سریع‌تر جبران نکند، این احتمال وجود دارد که رئیس‌جمهور بعدی ایران به همان اندازه به گفتگو علاقه‌مند نباشد. وی تنها راه تغییر در وضعیت دو کشور را استقامت در گفتگو معرفی می­کند. وی در نهایت یادآور می­ شود که آمریکا نباید فکر کند که تمام اهرم­ های مورد نیاز را دارد و می­تواند از موضع قدرت و با دریافت امتیازات بیشتر مذاکرات با ایران را مدیریت کند زیرا ایران نیز اکنون در برنامه هسته ­ا‌ی خود در موقعیت قوی‌تری قرار دارد و هرچه زمان بیشتری بگذرد برنامه هسته ­ای آن و سایر فعالیت­ های نظامی منطقه ­ای آن پیشرفت خواهند کرد.

    سجاد جیاد در این میزگرد به بررسی وضعیت در عراق می­ پردازد. وی بیان می‌کند که پس از پیروزی بایدن نخبگان سیاسی در بغداد معتقد بودند که روش تعامل بایدن با ایران از برخوردهای دو کشور در عراق خواهد کاست و زمینه ­ای برای ایجاد ثبات در این کشور فراهم می ­کند؛

    اما یک هفته پس از انتخابات، این گمانه ­زنی­­ ها جای خود را به نگرانی عمیقی داد که ناشی از شکل‌گیری این فرض بود که محتمل است ایران و آمریکا در آخرین روزهای ریاست جمهوری ترامپ، برخورد نظامی جدی با یکدیگر داشته باشند.

     در ابتدا کریستوفر میلر سرپرست وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که نیروهای آمریکایی را به طور نسبی از عراق بیرون خواهد کشید. پس از اصابت یک موشک به سفارت آمریکا در عراق از سوی گروه ­های وابسته به ایران، علی رغم تأکید سردار قاآنی به گروه ­های نیابتی ایران در سفر اخیر خود به عراق برای خودداری از تحریک ترامپ در روزهای باقیمانده از ریاست جمهوری وی، تنش­ها را مجدداً افزایش داد.

    دو روز بعد در واکنش به این حادثه، وزارت امور خارجه عراق اعلام کرد معافیت از مجازات ­های ثانویه عراق از 120 روز به 45 روز کاهش می­ یابد. به نظر وی دولت عراق در جلوگیری از درگیری آمریکا و ایران در عراق کاملاً ناتوان شده است.

 

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *