اختلافات داخلی کابینه رژیم صهیونیستی و چشم انداز انتخابات زودهنگام

نخست؛ صدور حکم احضار برای چندین نفر از شاهدان پرونده محاکمه نتانیاهو و تعویق روند رسیدگی به پرونده مزبور تا ژانویه 2021 و دوم؛ تغییر دیدگاه نتانیاهو درباره روند تصویب لایحه بودجه رژیم صهیونیستی نسبت به توافق تشکیل کابینه با «بنی گانتز»، وزیر دفاع کنونی. در جریان مذاکرات تشکیل کابینه وحدت ملی میان دو حزب لیکود و آبی و سفید، طرفین برای تصویب لایحه بودجه برای 2 سال به توافق رسیده بودند. نتانیاهو اما اخیراً در محافل داخلی لیکود اعلام کرده به دلیل محدودیت‌هایی که تصویب دوسالانه بودجه به دولت تحمیل می‌کند و نیز با توجه به لزوم روزآمدسازی و تطبیق سیاست‌ها با تنگناهای کرونایی قصد دارد تا لایحه بودجه را تنها برای یک بازه زمانی یکساله به کنست تقدیم کند و در صورت مخالفت حزب آبی و سفید کابینه را منحل خواهد کرد. این در حالیست که چنانچه کابینه تا پایان ماه آگوست لایحه بودجه را به تصویب نرساند، طبق قانون کنست خود به خود منحل شده و برگزاری انتخابات زودهنگام اجتناب ناپذیر خواهد شد و کابینه وحدت ملی به یک «دولت مستعجل» مبدل می شود.

در این میان واکنش‌‎های نیروهای دو جناح کابینه ائتلافی حاکم نیز جالب توجه بوده است؛ «زئو آلکین»، وزیر آموزش و پرورش از حزب لیکود تأکید کرده اگرچه این حزب تمایلی به برگزاری انتخابات مجدد ندارد، اما در صورت عدم تصویب لایحه بودجه در بازه زمانی مقرر، لیکود ممکن است به این گزینه اجتناب ناپذیر متوسل شود. «میکی زوهر»، رئیس فراکسیون لیکود در کنست نیز معتقد است: «این وضعیت به عدم ثبات دولت منجر شده است و باعث شده اعضای ائتلاف بی انضباط عمل کنند، زمان اتخاذ تصمیمات مهم فرا رسیده است، یا تصویب بودجه و دولت پایدار و ائتلاف قدرتمند یا رفتن به پای صندوق های رای. روابط سیاسی میان ما و آبی – سفید در صورت عدم تغییر شرایط کنونی نمی تواند ادامه پیدا کند.»

همچنین «یوری ماکلف»، معاون وزیر حمل و نقل از حزب مذهبی «یهودیت متحد توراه» نیز در این فقره با متهم کردن نتانیاهو به خراب کردن روابط بنی گانتز و حزب متبوع وی، گرفتار کردن رژیم صهیونیستی در دور جدیدی از چرخه غیرضروری و نامتناهی انتخابات را «مضحک» دانسته است.

در پی اوج‌‎گیری جدال لفظی میان دو طرف سرانجام نتانیاهو در یک کنفرانس خبری ضمن متهم کردن حزب آبی و سفید به دورویی گفت: «من خواستار برگزاری انتخابات نیستم، تنها می‌خواهم برای کشور یک قانون بودجه تصویب کنم، اما به نظر می‌رسد شرکای من در حزب آبی و سفید نمی‌خواهند بودجه تصویب شود.»

حزب آبی و سفید نیز با انتشار بیانیه ای نخست وزیر را به پیمان شکنی متهم کرده است. در این بیانیه گفته شده: «نخست وزیر باید روند حرکت به سوی انتخابات را متوقف کرده و دو کار انجام دهد: مقابله با بحران کروناویروس از طریق یک بودجه بلند مدت و نیز پایبندی به توافقی که دو ماه پیش به امضا رسانده است.»

در این میان «رئوون ریولین»، رئیس جمهور رژیم صهیونیستی برای کنترل اوضاع به میدان آمد و ضمن انتقاد شدید از هر دو حزب تأکید کرد هیچ‌کس نباید از انتخابات جدید سخن به میان آورد. او تأکید کرد: «به عنوان یک شهروند اسرائیلی از همه می خواهم سخن از انتخابات جدید را متوقف کنند، به شما در این خصوص هشدار می دهم، اسرائیل یک عروسک پارچه‌ای نیست که آن را رها کرده و به مشاجرات خود بپردازید.»

نهایتاً اما اعضای حزب تازه تأسیس «دِرِخ اِرِتض» که با انشعاب «یوعز هندل» و «زوی هاوزر» از آبی و سفید اعلام موجودیت کرده از ابتکاری گفته اند که زمان لازم برای ارائه لایحه بودجه را به مدت سه ماه دیگر یعنی تا روزهای پایانی ماه نوامبر تمدید می‌کند. هنوز مقامات لیکود و آبی و سفید واکنشی در قبال این ابتکار نشان نداده‌اند.

به نظر می‌رسد طرح چنین احتمالاتی حتی به عنوان گمانه زنی رسانه‌ای نیز در شرایط فعلی به چند دلیل بسیار عجیب و شگفت‌آور است؛ اولاً کابینه جدید رژیم صهیونیستی با مشارکت دو حزب لیکود و  آبی و سفید تنها از هفدهم ماه مه (28 اردیبهشت 1399) امور را در دست گرفته و پس از نزدیک به یک‌سال بحران در تشکیل کابینه، اکثریتی 71 نفری (از 120 نماینده) در کنست از آن حمایت می‌کند. در حالیکه هنوز عمر این کابینه به 70 روز نرسیده می‌توان پرونده‌ای برای اختلافات نتانیاهو و گانتز باز کرد. به نظر می‌رسد اگر چنین روندی در واقعیت نیز در پیش گرفته شود نتانیاهو خیلی زود هدف خود از همکاری با گانتز را آشکار کرده که همانا گذشتن از وضعیت تکرار مداوم انتخابات پارلمانی و احتمال درپیش گرفتن ابتکاری برای ممنوع ساختن تداوم نخست وزیری بی بی بوده است. گانتز در پی ائتلاف با نتانیاهو از میان نیروهای اپوزیسیون طرد شد و هزینه معنوی قابل توجهی متحمل شده است. وی در عین حال مقبولیتی را که در میان افکار عمومی به دست آورده بود را نیز از دست داده و اکنون به یک سیاستمدار دست راستی مبدل شده که دیگر وجاهت و جذابیتی برای هواداران مرام مرکزگرایی و نیز چپ‌گرایی ندارد و از فرشته انتقام نتانیاهو تبدیل به پل پیروزی وی شده است.

از سوی دیگر تجربه کابینه‌‎های وحدت ملی که نیز خلاف این روند را نشان می‌دهد؛ چرا که معمولاً در مقاطع حساس و بحرانی برای یک رژیم یا کشور شاهد تشکیل کابینه‌های وحدت ملی هستیم و با گذشت چند ماه اختلافات میان دو شریک بزرگ روبه افزایش می‌گذارد؛ اما در حالیکه هنوز 3 ماه از عمر این کابینه نمی‌گذرد و مهم‌تر از آن بحران همه‌گیری کروناویروس نیز (به عنوان عامل اصلی شکل دهنده به فلسفه وجودی این کابینه) در رژیم صهیونیستی نه تنها کنترل و مهار نشده، بلکه تشدید نیز شده، اوج‌گیری اختلافات میان این دو شریک قدری عجیب کی نماید. همچنین وقتی بحران کووید – 19 فلسفه‌ای ایجابی برای همکاری میان گانتز و نتانیاهو ایجاد کرد به نظر می‌رسید تا زمانی که این بحران ادامه یابد همگرایی درون کابینه ادامه خواهد یافت، اما در شرایط کنونی این بحران رفته رفته خود به محل دعوا مبدل شده و بخش‌های مختلف کابینه اوج‌گیری ابتلا به کروناویروس را به مدیریت بخش دیگر نسبت می‌دهد.

به نظر می‌رسد با توجه به تلاش گانتز برای نهادینه کردن نفوذ خود در وزارت دفاع و همچنین اشتغالات فکری نتانیاهو درباره پرونده قضایی و نیز لایحه بودجه احتمالاً شاهد تداوم وضع کنونی ابتلا به کرونا در رژیم صهیونیستی و نیز تداوم این دست اختلاف نظرها و جدال‌های لفظی خواهیم بود.

در چنین وضعیتی دیگر بار بازار نظرسنجی‌ها در حال داغ شدن بوده و تعداد آنها نسبت به ماه گذشته بیشتر شده است. نوسان نمای زیر روند محبوبیت احزاب مختلف از ماه آوریل تا 23 ژوئیه 2020 را به نمایش می‌گذارد. در پی تشکیل کابینه وحدت ملی و فروپاشی جبهه متحدی که طیفی از راست‌گرایان، مرکزگرایان و نیز چپ‌گرایان را به رهبری گانتز علیه نتانیاهو متحد کرده بود، وضعیت اپوزیسیون رژیم صهیونیستی مجدداً دچار وضعیتی مشابه مقطع پیش از ظهور گانتز شده که عدم وجود یک شخصیت صاحب وزن میان احزاب مخالف، باعث شده بود تا آنها نتوانند از سطح مخالفت‌های سلبی به همکاری ایجابی برسند.

                                              ^{نمودار 1) نوسان محبوبیت احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی از آوریل تا 23 ژوئیه 2020}

پیوستن گانتز به نتانیاهو از یکسو باعث ریزش آرای او میان چپ‌گرایان و میانه‌روها شده و از دیگرسو او را به شخصیتی راست‌گرا و البته فرصت طلب مبدل ساخته است، اما در عین حال محبوبیت او میان راست‌گرایان را افزایش نداده است.

 رهبری اپوزیسیون نیز سرانجام به «یائیر لاپید»، رهبر ائتلاف «یش عتید – تلم» (که در پی ائتلاف حزب آبی و سفید با لیکود از این حزب منشعب شدند) رسید. این امر باعث شده جایگاه وی میان نیروهای مخالف نتانیاهو ارتقا یابد و رفته رفته بخشی از آرای از دست رفته گانتز به سوی این ائتلاف حرکت نماید.

در صورتی که رژیم به سوی انتخابات مجدد حرکت کند و گانتز ناچار از بازگشت به سوی اپوزیسیون باشد، با وجود اینکه ارتقای جایگاه لاپید و تنزل اعتبار وزیر دفاع فعلی رژیم ممکن است بر نتیجه مذاکرات آنها موثر واقع شود، اما به نظر می‌رسد شکنندگی اپوزیسیون و نداشتن یک شخصیت کاریزماتیک و موازنه‌گر در شرایط فعلی باعث خواهد شد، آنها مجدداً به روی گانتز آغوش بگشایند.

نکته جالب دیگر وضعیت حزب لیکود است. افت محبوبیت گانتز پس از تشکیل کابینه و نیز عملکرد نسبتاً خوب آن در ماه‌های نخست شیوع کرونا باعث رشد چشمگیر جایگاه لیکود میان افکار عمومی شده بود و این حزب در برخی نظرسنجی‌ها (از اواسط آوریل تا اوایل ژوئیه) به بیش از 40 کرسی نیز دست می‌یافت. اما اوج گیری مجدد شمار مبتلایان در ماه ژوئیه از یکسو و نیز موج جدید اعتراضات علیه فساد وی در حال برگرداندن ورق است. به طوری که در نظرسنجی‌های جدید لیکود در بهترین حالت 35 کرسی به دست می‌آورد. عمده آرایی که از این حزب جدا شده‌اند به سوی حزب راست‌گرای یمیناه به رهبری «نفتالی بنت»، وزیر دفاع سابق حرکت کرده و این حزب را از حدود 6 – 7 کرسی به حدود 15 کرسی رسانده است. با توجه به نقش بنت در کنترل کروناویروس در ماه‌های پایانی حضورش در وزارت دفاع به نظر می‌رسد عمده آرای فراری از لیکود در نظرسنجی‌ها مستقیماً تحت تأثیر شیوع کروناست و انگیزه‌های سیاسی نظیر پروندهای قضایی بی بی را ندارد و از یک حزب راست‌گرا به یک حزب راست‌گرای دیگر منتقل شده است.

گفتنی است فهرست مشترک عربی در بیشتر نظرسنجی‌های پس از تشکیل کابینه نیز روند ثابتی را پشت سر گذاشته و بین 15 تا 16 کرسی در نوسان است. دو حزب مذهبی شاص و یهودیت متحد توراه نیز که از

شرکای سنتی نتانیاهو در 10 سال گذشته بوده‌اند و در کابینه وحدت ملی نیز حضور دارند، بدون تغییر چشمگیری بین 7 تا 10 کرسی در نظرسنجی‌های مختلف نوسان می‌کنند و در جناح چپ نیز بحران همچنان ادامه دارد. حزب چپ‌گرای مرتص به رهبری «نیتزان هروویتز» با اندکی ارتقا از حدود 4 کرسی حداقلی به 6 کرسی نزدیک شده ولی حزب کارگر که پایه‌گذار رژیم صهیونیستی به حساب می‌آید در ادامه سقوط آزاد خود به زیر حدنصاب 3.5 درصدی تنزل کرده و هنوز موفق به بازگشت نشده است. چهار حزب درخ ارتض، خانه یهودی، گشر و اُتصما یهودی نیز همچون قبل زیر حدنصاب قرار دارند و مشخصاً در صورت حرکت به سوی انتخابات راهی جز ائتلاف با احزاب بزرگ‌تر نخواهند داشت.

محاکمه نتانیاهو

دادگاه عالی رژیم روز یکشنبه حکم به احضار شاهدان پرونده به دادگاه برای ادای توضیحات در این پرونده در ماه ژانویه 2021 داد. باوجود اینکه برخی رسانه‌های صهیونیستی تأکید کرده‌اند حضور بی بی در این جلسات استماع الزامی است، دادگاه عالی تل آویو هنوز در این فقره الزامی مطرح نکرده است. در این میان وکیل نتانیاهو به دلیل بحران کروناویروس خواهان به تعویق افتادن جلسات استماع شده بود. با وجود اینکه به نظر می‌رسد هنوز روند قضایی تا صدور احکام مشکل ساز برای بی بی فاصله زیادی دارد، اما طرح یک دادخواست از سوی برخی فعالان سیاسی و مدنی مبنی صدور حکم ممنوعیت نخست وزیری تا زمان صدور حکم نهایی توسط دادگاه عالی باعث شده نتانیاهو روند برنامه‌های خویش را تسریع بخشد و در حالیکه انتظار نمی‌رفت تنها با گذشت دو ماه از تشکیل کابینه مجدداً صحبتی از انتخابات زودهنگام 

مطرح شود، نخست وزیر رژیم صهیونیستی با توسل به موضوع دادخواست در محافل خصوصی اعلام کرده ممکن است دادگاه به نفع این دادخواست رأی دهد و لذا لازم است پیش از بررسی آن انتخابات برگزار شود. البته بعید به نظر می‌رسد تا تکمیل شدن روند دادرسی چنین حکمی حتی به صورت تأمینی نیز صادر شود و اگرچه محافل دست‌راستی و محافظه‌کار رژیم صهیونیستی دادگاه عالی را به پیروی از اوامر چپ‌گرایان متهم می‌‌کنند، تا کنون چند بار دادخواست‌های مشابه در این دادگاه رد شده اند. نتانیاهو همچنین در جلسه استماعی که روز یکشنبه برگزار شد حضور نیافت و وکیل و چند عضو حزب لیکود به‌جای او به دادگاه رفتند.

بی بی نیز همچون ترامپ دادگاه عالی را به طرح «جادو و جمبل» علیه خود متهم می‌کند و هرگونه عمل خلاف قانون را قویاً تکذیب می‌کند. در همین رابطه و با برگزاری جلسه استماع هفته گذشته، اعتراضات علیه وی دیگر بار اوج گرفته است. فعالان سیاسی مخالف بی بی او را به دیکتاتوری و فساد متهم می‌کنند و معتقدند باید از ادامه صدارت وی جلوگیری شود. چند مورد برخورد خشونت بار میان پلیس و معترضان در محل اقامت نتانیاهو بر خشم معترضان افزوده است. این در حالیست که «عمیر اوهانا»، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی پلیس را به تعلل و مسامحه در برابر معترضان متهم کرده و خواهان برخورد شدیدتر شده است.

اگرچه دورنمای پیشرفت در این پرونده می‌تواند بهانه خوبی برای نتانیاهو باشد تا از تعهدات خود در توافق با حزب آبی و سفید طفره برود، اما بعید به نظر می‌رسد در آینده نزدیک حکم تعیین کننده ای علیه وی صادر شود.

گانتز و حماس

موضوع دیگری که در هفته اخیر جالب توجه بود اظهار نظر «بنی گانتز»، وزیر دفاع و نخست وزیر جایگزین آتی این رژیم درباره «عادی سازی روابط با غزه» بوده است. گانتز روز 22 ژوئیه در گفت‌وگو با «آروتز شوع» تأکید کرده در صورتی که حماس بقایای «اُرُن شائول» و «هادار گلدین» دو سرباز صهیونیست کشته شده در جریان نبرد سال 2014 میان تل آویو و غزه را به این رژیم بازگرداند و دو شهروند صهیونیست دربند را آزاد کند، تل آویو خود را ملزم به «فراهم کردن کمک‌های بشردوستانه برای غزه و تبدیل کردن این منطقه به مکانی عادی برای زندگی ساکنانش» خواهد دانست. وزیر دفاع رژیم

صهیونیستی در این اظهارات همچنین تأکید کرده که تل‌آویو در چنین شرایطی می‌تواند به سوی عادی سازی روابط با غزه حرکت کند.

با وجود اینکه اظهارات گانتز در این زمینه بی‌سابقه است و او حتی در دوره‌های کارزار انتخاباتی نیز چنین رویکرد مساعدی نسبت به حماس اتخاذ نکرده بود، اما به نظر می‌رسد فاصله زیادی تا عملی شدن این گفته‌ها وجود دارد. اگرچه این موضع‌گیری گانتز با وجود پتانسیل بالایی که داشت چندان جنجال برانگیز نشد و رسانه‌ها و شخصیت‌ها از کنار آن گذشتند اما، برخی رسانه ها معتقدند گانتز با تغییر لحن خود درصدد است دیگر بار به اردوگاه چپ‌گرایان نزدیک شده و در صورت لزوم با آنها همکاری کند.

تصویب طرح منع تبدیل درمانی توسط روانشناسان

تصویب لایحه «منع تبدیل درمانی همجنس‌گرایان توسط روانشناسان» در کنست رژیم صهیونیستی خبر مهم دیگری بود که صحنه سیاسی این رژیم را در هفته گذشته تا حدودی تکان داد. یکی از راهکار‌های جنبش‌ها، احزاب و نهادهای راست‌گرا و محافظه‌کار در کشورهای مختلف برای مقابله با همجنس‌گرایی، موضوع تبدیل‌درمانی است که بیشتر توسط برخی روانشناسان و در برخی موارد نیز توسط علمای مذهبی انجام می‌شود.

بدین ترتیب که فرد همجنس‌‎گرا برای درمان گرایش جنسی خود به این متخصصان معرفی می‌شود و آنها در جریان چندین جلسه مشاوره و تلقین به این افراد سعی در تغییر گرایش جنسی آنها به آنچه در جوامع مختلف «گرایش هنجارمند به جنس مخالف» خوانده می‌شود می‌کنند.

اما این روش عمدتاً مورد انتقاد گروه‌ها و احزاب سکولار و چپ‌گرا قرار دارد و آن را نوعی «شبه علم» معرفی می‌کنند. با ابتکار نیتزان هروویتز که یکی از 6 نماینده همجنس‌گرای کنست رژیم صهیونیستی به شمار می‌آید طرحی برای منع اجرای تبدیل درمانی و غیرقانونی شدن آن به کنست تقدیم شد. در جریان بررسی این طرح نیروهای اپوزیسیون و نیز حزب آبی و سفید و حزب کارگر به این طرح رأی مثبت دادند و طرح با 43 رأی مثبت در برابر 35 رأی منفی برای مدت یکسال به قانون تبدیل شد.

این رویداد که تجلی دیگری از همکاری بنی گانتز با متحدان سابقش در اپوزیسیون رژیم صهیونیستی بود، اعتراض نخست وزیر و برخی وزرای کابینه از حزب لیکود را در کنار نمایندگان احزاب مذهبی برانگیخت. ابتدا نتانیاهو تصویب این طرح را نامناسب خواند و سپس برخی از وزرای هم‌حزبی او آبی و سفید را به تضاد با کابینه و عدم پایبندی به سیاست‌های مندرج در توافق دو حزب متهم کردند. در مقابل حزب آبی و سفید نیز با تأکید بر اینکه روند پشت پا زدن به توافق دو حزب توسط لیکود با لایحه کنترل قضات آغاز شده است، حمایت خود از طرح منع تبدیل درمانی را از وعده‌های خود در کارزار انتخاباتی و پاسخی به بدعهدی لیکود قلمداد کرد. اما شدیدترین واکنش به این طرح از سوی نمایندگان دو حزب اولتراارتدکس شاص و یهودیت متحد توراه مطرح شد. آنها پس از اینکه نتایج رأی‌گیری مشخص شد و خوشحالی نمایندگان آبی و سفید از این امر را دیدند، فریاد اعتراض خود بر سر گانتز را بلند کردند. چند نماینده مذهبی فریاد زدند «گانتز تو نخست وزیر ما نخواهی شد!»

اگرچه نباید درباره معنای همکاری میان گانتز و اپوزیسیون دچار افراط شویم، اما به نظر می‌رسد در صورتی که گانتز بخواهد با اپوزیسیون همکاری کند، در صورت حفظ ترکیب فعلی کنست و عدم تحقق انتخابات زودهنگام، در صورت پیوستن نمایندگان عرب به وی می‌تواند طرح‌های نتانیاهو را خنثی نماید.