یک ماه پس از امضای توافق عادیسازی روابط بحرین و امارات با رژیم صهیونیستی با حمایت و نظارت ایالات متحده آمریکا، اکنون سفرها بین مقامات این کشورها آغاز شده است. از یک سو طی هفته جاری استیون منوچین، وزیر خزانه داری ایالات متحده به همراه یک هیئت آمریکایی به سرزمینهای اشغالی فلسطین، بحرین و امارات سفر کرد. سفری که از روزهای 17 تا 20 اکتبر یعنی 26 مهرماه تا 29 مهرماه به طول انجامید. از سوی دیگر اخیرا منابع آگاه اعلام کردند بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی طی روزهای آینده به امارات و بحرین میرود. این اولین سفر نتانیاهو به ابوظبی و منامه است که تاریخ دقیق آن اعلام نشده و منابع مختلف درباره جزئیات آن چیزی فاش نکردهاند.
همچنین هیئت دولت امارات نیز روز سهشنبه سفری به ریاست وزیر مشاور این کشور به اراضی اشغالی داشت که اولین سفر یک هیئت اماراتی به سرزمینهای اشغالی پس از امضای توافق صلح در ماه گذشته میلادی میان دو طرف محسوب میشود.
حال این پرسش مطرح است که این سفرها با چه اهدافی صورت میگیرد و طرف آمریکایی و اسرائیلی بهویژه شخص دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو چه دستورکارهایی را مدنظر دارند؟
در ابتدا باید توجه داشت که یک هم پیمانی استراتژیک بین دولت ترامپ و دولت راستگرای افراطی اسرائیل یعنی بنیامین نتانیاهو طی 4 سال گذشته شکل گرفته است. به نوعی که میتوان گفت دولت آمریکا بیشترین حمایت مالی، نظامی و سیاسی را از این رژیم در سطح منطقه داشته و هزینههایی نیز در قبال این حمایتها پرداخت کرده است. باید به یاد داشته باشیم که در دولت قبلی آمریکا، باراک اوباما از طرح دو دولت در سرزمینهای اشغالی حمایت و بحث بازگشت به سرزمینهای قبل از 1967 را مکررا عنوان میکرد. ولی تغییر سفارت اسرائیل از تلآویو به بیتالمقدس در دوره ریاست جمهوری ترامپ و فروش تسلیحات نظامی پیشرفته به اسرائیل نشان داد که دولت کنونی واشنگتن در تلاش است که برتری نظامی این رژیم را در سطح منطقه تثبیت و حفظ کند. در کارزار انتخاباتی، میان جمهوریخواهان به رهبری شخص ترامپ نیز از نزدیکی با اسرائیل به عنوان برگ برنده استفاده میشود، لذا هرگونه شکست جمهوریخواهان و پیروزی رقیب میتواند تزلزلی را در این روابط استراتژیک به وجود بیاورد. در نتیجه نتانیاهو و ترامپ به دلیل ترس از باخت در کارزار انتخاباتی در تلاش هستند که هر چه سریعتر به بحث عادیسازی روابط برخی از کشورهای عربی و در رأس آنها بحرین و امارات با اسرائیل شتاب بیشتری ببخشند. از دیگر سو گسترش دامنه اعتراضات در سرزمینهای اشغالی به دلیل فساد مالی شخص نتانیاهو و همسر وی و گسترش شکاف طبقاتی در جامعه یهودی باعث شده است که نخستوزیر اسرائیل برای سرپوش گذاشتن بر این موضوع، بحث عادیسازی و برقراری روابط با بحرین و امارات را در برهه کنونی با جدیت دنبال کند.
در خصوص آمریکای در آستانه انتخابات نیز باید گفت در حال حاضر به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی ناشی از گسترش ویروس کرونا، دولت آمریکا و شخص دونالد ترامپ در بحث رقابت با دمکراتها وضعیت مناسب و قابل اطمینانی ندارند. همچنین ذکر این نکته مهم است که یکی از شعارهای اصلی انتخاباتی ترامپ، برقراری روابط عادی و نزدیک اسرائیل با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بود. در این رابطه ترامپ شخصا عنوان کرده بود که اسرائیل باید از احترام بیشتری در میان ملتهای عرب برخوردار باشد. در این راستا شاهد بودیم که تلاشهای جدی از سوی دولتمردان آمریکایی تحت عناوین مختلف برای برقراری روابط رسمی دیپلماتیک میان تلآویو با ریاض، منامه و ابوظبی صورت گرفت که فعلا بحث عادیسازی روابط بحرین و امارات علنی شده است.
طی سالهای اخیر بروز برخی موانع جدی باعث شده بود که اعراب و اسرائیل نتوانند روابط شان را عادیسازی کنند اما بروز تحولات جدید از جمله شکستهای پی در پی محور عربی-عبری در بحران سوریه و عراق و گسترش محور مقاومت در منطقه باعث شد که ترامپ به زعم خود با هدف پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری پیشرو و کسب محبوبیت در میان گروه پرنفوذ لابی صهیونیستی (آیپک)، مجددا ایجاد روابط میان اسرائیل و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس را در دستورکار قرار دهد.
در نتیجه میتوان گفت اهداف اصلی از سفر هیئت آمریکایی به منطقه خلیجفارس و سرزمینهای اشغالی و همچنین سفر احتمالی پیشروی بنیامین نتانیاهو به دو کشور امارات و بحرین، از یک سو به ثمر رساندن برنامه صلح و آشتی میان کشورهای مذکور و از سوی دیگر مقابله با مخالفان عادیسازی و در رأس آن ایران و نیروهای مقاومت فلسطین و لبنان است. هدف دیگری که میتوان برای این سفرها متصور بود به زعم این کشورها، مسئله تامین امنیت منطقهای در همکاری با یکدیگر در مقابل به اصطلاح تهدیدات ایران ذکر شده است. در عین حال این سفرها را میتوان در راستای تشکیل ناتوی عربی – عبری نیز قلمداد کرد. در هر صورت بحث عادیسازی روابط برخی از کشورهای عربی با اسرائیل در یک هدف کلان تحت عنوان ایجاد مشروعیت برای این رژیم در سطح منطقه خاورمیانه پیگیری میشود؛ موضوعی که رئیسجمهور آمریکا نیز بر آن تاکید داشته و مانور میدهد مبنی بر اینکه روسای جمهور پیشین آمریکا در بحث منازعه فلسطین و اسرائیل ناکام ماندند، اما وی موفق به گشایش در این روابط شده است.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.