منابع هیدروکربنیک سوریه؛ چگونه مسکو سهم دمشق در مدیترانه را در اختیار گرفته است؟
در عملیات لرزهنگاری که توسط شرکت نروژی INSEIS در سال 2005 میلادی در آب‌های سوریه انجام شد و نیز نتایج بررسی‌های شرکت فرانسوی CGGVertitas که در سال 2011 جایگزین شرکت مذکور نروژی شد، نشان می دهد که سوریه منابع نفتی و گازی قابل توجهی در آب‌های مدیترانه در اختیار دارد.
همچنین یک شرکت لرزهنگاری امریکا هم در مارس 2010 از وجود 1.7 میلیارد بشکه نفت و 122 تریلیون متر مکعب گاز در نزدیکی سواحل سوریه، لبنان و اسرائیل خبر داد.
وزارت نفت سوریه تاکنون اطلاعاتی درباره ذخایر و منابع هیدروکربنی قطعی این کشور ارائه نکرده است اما روزنامه دولتی «الثوره» در سال 2013 در گزارشی به نقل از منبعی در وزارت نفت نوشت که 6.5 درصد از مساحت سواحل مدیترانه متعلق به این کشور است.
چگونه روسیه در پرونده استخراج نفت سوریه در سواحل مدیترانه ظاهر شد؟
وزارت نفت سوریه در ماه مه سال 2007 میلادی مناقصه‌ای برای کاوش و استخراج منابع هیدروکربنی در 4 حوزه دریایی برگزار کرد و تنها شرکت Dove Energy بریتانیا در آن شرکت کرد اما به این دلیل که تنها بود و هیچ رقیبی نداشت، این درخواست نادیده گرفته شد.
در مارس سال 2011 هم همین مناقصه برای کاوش نفت گاز در مساحتی به وسعت 7 هزار و 7750 کیلومتر برگزار شد که علیرغم تمدید مهلت آن، هیچ شرکتی حضور نیافت.
دو سال بعد در 26 سپتامبر سال 2013 میلادی، وزرت نفت سوریه قراردادی با شرکت «سیوز نفتگاز ایست مید» روسیه منعقد کرد که بر انجام عملیات لرزهنگاری و استخراج نفت و گاز در جنوب ساحل طرطوس تا شهر بانیاس در مساحتی به وسعت 2 هزار و 997 کیلومتر مربع با هزینه 100 میلیون دلاری ظرف مدت 60 ماه تصریح داشت.
«سیوز»؛ شرکتی غیرمتخصص
علیرغم اینکه شرکت سیوز قراردادهای کاوش نفت در عراق و سوریه از سال 2003 میلادی منعقد کرده است اما همه این قراردادها تنها برای استخراج نفت در خشکی بوده است و این شرکت از زمان تاسیس تاکنون حتی یک حلقه چاه در دریا حفر نکرده است.
در همین رابطه، طبق اسناد رسمی محرمانه در وزارت نفت سوریه که مربوط به دو ماه پیش از انعقاد قرارداد است، این شرکت هیچ گونه تخصص و توانایی برای اکتشاف نفت و گاز در آب‌های عمیق ندارد.
«محمود سلامه»، پژوهشگر و متخصص امور انرژی در رابطه با میزان شایستگی و توانایی شرکت سیوز می نویسد: در رابطه با موضوع کاوش نفت و گاز در آب‌های سوریه با وجود مشارکت سیوز در مدیریت پروژه‌های انرژی در داخل روسیه و دیگر کشورهای جهان، ای شرکت شرکتی خدماتی مانند Haliburton یا Schlumberger و همچنین مدیر سرمایه‌گذاری به شمار می رود و به احتمال زیاد، دولت روسیه از شرکت‌های بزرگ نفت و گاز این کشور نظیر Rosneft و Gazprom خواهد خواست تا در مرحله آتی به کاهش و استخراج نفت در سوریه بپردازند.
در همین ارتباط، العربی الجدید به هنگام عقد قرارداد با شرکت سیوز درباره شایستگی و توانمندی این شرکت با یک مسئول دولتی سوریه گفت‌وگو کرد و شخص مذکور به شرط عدم افشای هویتش گفت که سرمایه‌گذاری در گاز موجود در مدیترانه با شریک روسی خارج از منطق علمی است و این پرونده بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی است.
فرار از تحریم‌ها
در ژوئیه سال 2014 میلادی، روزنامه رسمی سوریه در گزارشی با عنوان «تصویب قرارداد میان سوریه و شرکت سیوز روسیه» به این قرارداد اشاره کرد اما در اوت سال 2017 میلادی، سایت نخست‌وزیری سوریه تصویب پیوست قرارداد با سیوز را منتشر کرد ولی این بار اسم شرکت جدیدی به نام «ایست مید عمریت اس آی» مطرح شد.
در همین رابطه، یک مسئول سوری که جزئیات این پرونده را پیگیری می‌کند، اظهار داشت: تاخیر در اجرای این قرارداد به ناتوانی شرکت سیوز در اجرای تعهدات خود به دلیل ضعف و کمبود تجربه باز می گردد همچنین تغییر اسامی به صورت تنگاتنگ با تحریم‌های اعمالی امریکا علیه سوریه در ارتباط است و این شرکت روسی می کوشد تا با یافتن جایگزینی خود را از تحریم‌های جدید ذیل قانون قیصر دور کند.
«ممدوح سلامه»، کارشناس روابط بین الملل سوری هم در این باره اظهار داشت: معتقدم روسیه ریسک تحریم دو شرکت بزرگ خود به نام‌های روس‌نفت و گازپروم را به جان نمی‌خرد و منتظر فرصت دیگری برای استفاده از این منابع است.
وی افزود مداخله نظامی روسیه در سوریه میلیاردها دلار هزینه داشته است و مسکو با عقد این قرارداد تلاش می کند تا بخشی از این هزینه ها را از نفت و گاز اکتشافی جبران کند
تمدید بدون نتیجه مدت زمان کاوش
پس از گذشت 18 ماه از قرارداد کاوش میان شرکت سیوز روسی و دولت سوریه، این شرکت اعلام کرد که نمی تواند به تعهدات خود عمل کند، در همین رابطه، یوری شافرانیک در سپتامبر 2015 میلادی تصریح کرد: این تصمیم به دلیل درگیری‌های جاری اتخاذ شده است و پروژه مذکور به زودی به شرکت روسی دیگری که اسمش را نگفت، سپرده خواهد شد، این چنین اسم شرکت أیست مید عمریت إس أی مطرح شد.
اما با وجود اصلاحاتی که در متن قرارداد انجام شد در اواسط آوریل سال 2019 میلادی، پنج سال مدت قرارداد اکتشاف میادین نفت و گاز بدون نتیجه پایان یافت و در ماه دسامبر سال 2020 نیز تمدید این قرار به اتمام می رسد، بدون اینکه هیچ گونه اطلاعاتی از عملیات حفاری این شرکت در این مدت در دست باشد.
منبع:https://mdeast.news/
- برچسب ها: دریای مدیترانه, روسیه, سوریه, نفت و گاز
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
