آرون دیوید میلر در یادداشتی که اندیشکده کارنگی آن را منتشر کرد، نوشت: وارن باس به نقل از جان اف کندی، رئیسجمهور وقت آمریکا نقل کرده است که در نشستی با دیوید بن گوریون، نخستوزیر وقت اسرائیل گفته بود: «من توسط یهودیان نیویورک انتخاب شدم. باید برای آنها کاری انجام دهم. برای شما کاری انجام خواهد داد». ظاهراً بن گوریون در آن نشست متحیر پاسخ داده بود: «شما باید هر کاری را که برای جهان آزاد خوب است، انجام بدهید.»
درحالیکه دوره ریاست جمهوری ترامپ رو به پایان است، او همچنان به تصویری خواهد چسبید که تلاش کرد از خود بهعنوان برجستهترین رئیسجمهور حامی اسرائیل در تاریخ ایجاد کند. او سال گذشته در یک سخنرانی گفت: «این کشور یهودی هرگز دوستی بهتر از این رئیسجمهور در کاخ سفید نداشته است.» بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل نیز با این حرف موافق است. او اوایل سال جاری گفت که «ترامپ بهترین دوستی بوده که اسرائیل تاکنون در کاخ سفید داشته است.»
ترامپ برای نتانیاهو عالی بود؛ اما در پاسخ بن گوریون به جان اف کندی یک درس نهفته است. وقتی آمریکا در سراسر جهان بهویژه خاورمیانه، از تحسین و احترام برخوردار باشد، قویتر خواهد بود و در این رابطه، جو بایدن، رئیسجمهور منتخب آمریکا برای اسرائیل بهتر خواهد بود. او اجماع نظر دو حزبی آمریکا در خصوص اسرائیل را تقویت و سیاستهایی را در خارج دنبال میکند که در تقویت امنیت و رفاه اسرائیل بسیار مؤثرتر خواهد بود.
ترامپ در تائید ادعای خود میتواند به تعدادی از ابتکاراتش در حمایت از اسرائیل، بهویژه توافقات ابراهیم که روابط میان اسرائیل و امارات و بحرین را عادیسازی میکند، اشاره کند؛ اما ژست ترامپ در حمایت از اسرائیل پوششی است بر روی تضعیف اعتبار و شهرت آمریکا در سراسر جهان، حمله به اجماع نظر دوحزبی و ارزشهای مشترک بسیار مهم برای رابطه آمریکا-اسرائیل.
سیاست های ترامپ مغایر با منافع بلندمدت اسرائیل
نتانیاهو از ترامپ بهعنوان یکی از شخصیتهای تاریخی مهم نام برد که در جهت منافع مردم یهود قدم برداشتهاند؛ اما در ظاهر میتوان علت امر را متوجه شد. جارد کوشنر، داماد ترامپ پیشازاین به من گفته بود که ترامپ چنان رابطه نزدیکی با نتانیاهو برقرار خواهد کرد که اگر در ازای آن چیزی از او بخواهد، نتواند به او نه بگوید. نتانیاهو اقدامات مختلف ترامپ را خبرهایی خوب برای اسرائیل خوانده اما ورای این جنجال سیاسی، ترامپ سیاستهایی را دنبال کرده که با منافع بلندمدت اسرائیل مغایر بوده است.
ترامپ با کمک نتانیاهو که حامی حزب جمهوریخواه بوده است، به اجماع نظر دو حزب که دوام رابطه آمریکا-اسرائیل به آن بستگی دارد، صدمه زده است. او برای تثبیت پایگاهش سعی کرد حزب جمهوریخواه را حامی اسرائیل و دموکراتها را بد جلوه دهد؛ اما قدرت اتحاد اسرائیل-آمریکا به اجماع سیاسی دو حزب اصلی آمریکا بستگی دارد.
ترامپ به اعتبار آمریکا در سراسر جهان ضربه زده و با این کار اسرائیل را تضعیف کرده است. آمریکایی که پا روی تعهدات بینالمللی خود میگذارد، در مبارزه با کرونا ویروس سست عمل میکند یا نمیتواند برای محدود کردن دشمنانش ائتلافسازی کند، نمیتواند برای نزدیکترین متحدش در خاورمیانه خوب باشد.
رویکرد اشتباه و آشفته ترامپ در قبال ایران، عراق، سوریه، فلسطین و افغانستان
رویکرد آشفته ترامپ در عراق، افغانستان و سوریه قابلاعتماد بودن آمریکا را زیر سؤال میبرد. فروش اف-35 به امارات که در عادیسازی دیپلماتیک با اسرائیل موضوعی مهم بود، باعث شده برخی تحلیلگران اسرائیلی نگران دسترسی دشمنان سابق خود به پیشرفتهترین تجهیزات نظامی باشند. در خصوص دو مسئله مهم خاورمیانه یعنی برنامه هستهای ایران و روند صلح فلسطین موفقیت سیاست ترامپ زیر سؤال است.
رویکرد ترامپ در قبال ایران و خروج از برجام و رویکرد اشتباهش در قبال روند صلح فلسطین امنیت اسرائیل را تنزل داده و تقویت نکرده است. ایران در حال تقویت برنامه هستهای این کشور است و درعینحال حتی چشمانداز پیشرفت در مناقشه اسرائیل-فلسطین بعید به نظر میرسد چه رسد به حل آن. وقتی ترامپ از برجام خارج شد، آمریکا را از متحدان اروپاییاش دورتر و وابستگی ایران به روسیه و چین را بیشتر کرد. فشار حداکثری هم برنامه هستهای ایران را متوقف نکرده است.
طرح صلح ترامپ برای اسرائیل-فلسطین همتوان او را برای میانجیگری مؤثر تضعیف کرده است. بستن دفتر تشکیلات خودگردان فلسطین در واشنگتن، قطع بودجه آژانس امدادرسانی و کار سازمان ملل، قطع کمک به تشکیلات خودگردان همگی به توان میانجیگری او ضربه زده و برای همکاری میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان مانع ایجاد کرده است. تائید ضمنی شهرکسازی اسرائیل و موافقت با کنترل کرانه باختری توسط اسرائیل چشمانداز صلح را بعیدتر کرده است. ترامپ هیچ کاری برای کمک به حل مناقشه اسرائیل و فلسطین نکرده است.
پیروزی بایدن در انتخابات مسائل میان اسرائیل و ایران یا فلسطین را بهطور جادویی حل نخواهد کرد. دولت بایدن عاری از تنش با دولت نتانیاهو نخواهد بود؛ اما همکاری با اسرائیل برای چندین دهه بخشی از زندگی سیاسی بایدن بوده است. او درعینحال تلاش خواهد کرد تنشها با ایران را کاهش دهد و دوباره بهطورجدی به روند صلح ورود کند. در کل تمایل بایدن به اجماع نظر دو حزب احتمالاً رابطه آمریکا و اسرائیل را به توازنی عادی بازمیگرداند.
دولت بایدن به حفظ و تقویت رابطه اسرائیلیها و فلسطینیها کمک خواهد کرد. اجرای دستور کار آمریکایی که با همکاری و شراکت و نه با دستور دادن به جهان رهبری و تلاشی با حسن نیت را برای کاهش تنشهای منطقهای دنبال کند، دچار تأخیر شده است. ثبات خاورمیانه، آرمانهای ملی فلسطین و امنیت اسرائیل آنقدر مهم است که نباید در دستان ترامپ باقی بماند که منافع سیاسی حزبی را به اعتبار، شهرت جهانی و امنیت ملی آمریکا ترجیح میدهد.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.