استیون پیفر در یادداشتی که وبسایت کارنگی آن را منتشر کرد؛ نوشت: رئیسجمهور منتخب آمریکا، بایدن، میداند که کنترل تسلیحات میتواند به امنیت آمریکا کمک کند، چیزی که رئیسجمهور ترامپ ظاهراً به آن اعتقاد نداشت. بایدن با تمدید پیمان جدید کاهش تسلیحات راهبردی (استارت نو) موافقت خواهد کرد که تنها توافق باقیمانده میان آمریکا و روسیه برای کاهش سلاحهای هستهای است. دولت وی باید به دنبال مذاکراتی فراتر از این پیمان و کاهش هرچه بیشتر تسلیحات هستهای باشد. چنین هدفی ساده نیست اما این اقدام میتواند زمینهساز موافقتنامههایی باشد که امنیت آمریکا را افزایش داده و خطر هستهای را کاهش دهد.
دولت در حال اتمام آمریکا سابقه غیرقابل قبولی در کنترل تسلیحات برجای میگذارد. ترامپ از پیمان سلاحهای هستهای میان برد (آی ان اف) خارج شد بدون اینکه اقداماتی سیاسی و نظامی برای وادار کردن کرملین به پایبندی به این پیمان انجام دهد. همچنین، دولت ترامپ بهطور یکجانبه از برجام خارج شد که انزوای آمریکا در اعمال تحریمهای بیشتر علیه تهران را در پی داشت. از سوی دیگر، کره شمالی نیز در عین تبادل نامههای «زیبا» بین کیم جونگ اون و ترامپ، تسلیحات هستهای خود را افزایش داده و موشکهای بزرگتری ساخته است.
تنها خبر خوش این است که دولت ترامپ از استارت نو خارج نشده است، هرچند که نتوانست آن را تمدید کند. این پیمان برای پنج سال دیگر قابل تمدید بوده و روسیه خواهان تمدید کلی آن بود اما دولت ترامپ بهجای موافقت با خواسته روسیه، در مورد میزان تمایل مسکو دچار اشتباه محاسباتی شد و شرایطی برای تمدید یکساله مطرح کرد؛ اما روسیه نپذیرفت و مذاکرات در اواخر اکتبر 2020 با شکست پایان یافت.
فرصت دو هفتهای بایدن برای تمدید پیمان استارت جدید با روسیه
با توجه به سطح پایین روابط آمریکا – روسیه، کنترل تسلیحات ابزاری برای کاهش برخی جوانب خصمانه این روابط در اختیار میگذارد. بایدن بهمحض ورود به کاخ سفید در 20 ژانویه باید فوراً به دنبال تمدید استارت نو باشد زیرا تا زمان انقضای این پیمان تنها دوهفته فرصت خواهد داشت. استارت نو، موشکهای بالستیک قارهپیمای مستقر شده، موشکهای بالستیک پرتابشونده از زیردریایی و بمبافکنهای دارای قابلیت حمل بمب هستهای آمریکا و روسیه را تا سقف 700 و همچنین، کلاهکهای راهبردی مستقرشده را تا سقف 1550 محدود میسازد که پایینترین میزان از دهه 1960 محسوب میشود.
دولت بایدن باید به بازبینی در موضع هستهای آمریکا بپردازد. این بازبینی باید هدف آمریکا از بازدارندگی هستهای و بررسی سلاحهای راهبردی فعلی و برنامهریزیشده را شامل شود. همزمان با این بازبینی، دولت بایدن باید گفتگوهای ثبات راهبردی با روسیه را آغاز کند. این گفتگوها، دستور کار وسیعی ازجمله دکترین نظامی، سلاحهای هستهای راهبردی، سلاحهای هستهای غیر راهبردی، دفاع موشکی، سامانههای متعارف تهاجمی دوربرد هدایتشونده دقیق، سلاحهای فراصوت و سلاحهای هستهای کشور ثالث را دربرخواهد گرفت. این گفتگوها دستور کار مفیدی در اختیار مقامات آمریکا و روسیه برای بررسی دکترین نظامی در اختیار خواهد گذاشت.
تمدید استارت نو به مدت پنج سال فرصتی در اختیار مقامات آمریکا و روسیه میگذارد تا به موارد بعدی بپردازند. دولت بایدن باید به دنبال توافقی باشد که همه تسلیحات هستهای، راهبردی یا غیر راهبردی مستقرشده یا نشدهی آمریکا و روسیه را محدود سازد. مذاکره برای دستیابی به چنین توافقی مستلزم طرح مسائل دشواری بهویژه در مورد دفاع موشکی خواهد شد. ازیکطرف، دفاع موشکی نگرانی قدیمی روسیه بشمار میرود و از طرف دیگر، حزب جمهوریخواه آمریکا با محدودیت دفاع موشکی مخالف است.
مخالفت حزب جمهوریخواه با محدودیت دفاع موشکی
دولت ترامپ بیشتر سال 2020 را صرف مذاکرات سهجانبه تسلیحات هستهای با روسیه و چین کرده است؛ اما چینیها که زرادخانه هستهایشان کمتر از یکپنجم زرادخانه روسیه و آمریکاست، قاطعانه این درخواست را رد کردهاند. مقامات روسیه نیز سلاحهای فرانسه و انگلیس را پیش کشیده و اظهار کردهاند که نمیتوانند پکن را تحتفشار بگذارند. زرادخانه انگلیس و فرانسه نیز کمتر از یکپنجم زرادخانه روسیه و آمریکاست.
تا جایی که به کاهش تسلیحات هستهای مربوط میشود، کشورهای دارای سلاح هستهای نمیتوانند خود را برای همیشه کنار بکشند. روسیه و آمریکا هیچکدام نمیخواهند زرادخانه خود را تا سطح سه کشور دیگر کاهش دهند یا این سه کشور دیگر، زرادخانه خود را به سطح آنها برسانند. ازاینرو، دولت بایدن باید رویکرد متفاوتی در پیشگرفته و با روسیه، چین، انگلیس و فرانسه در مورد اقدامات کاهش خطر هستهای (نظیر توافق آمریکا-روسیه در مورد پیش اطلاعرسانی حین آزمایش موشکهای بالستیک قارهپیما و موشکهای بالستیک پرتابشونده از زیردریایی) و شفافیت هرچه بیشتر در مورد سلاحهای هستهای به بحث بنشیند.
واشنگتن از دیرباز به دنبال تعامل با پکن برای دستیابی به ثبات راهبردی بوده است. دولت بایدن نیز باید این راه را دنبال کند. آمادگی آمریکا در پذیرش برخی محدودیتهای دفاع موشکی (در تعامل با روسیه) شانس گفتگوهای سازنده را بیشتر خواهد کرد.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.