غزه، اشغال و کووید-١٩

از نخستین مورد اعلام شده ابتلا به ویروس کورونا در شهر بیت اللحم در کرانه غربی رود اردن در آغاز ماه مارس ٢٠٢٠، مقامات فلسطینی کوشش های خود را بر جداسازی کامل شهر متمرکز کردند و با افزایش موارد ابتلا، محدودیت رفت و آمد افراد هم تشدید شد. در غزه، دو مورد نخست دیرتر ظاهر شد و ما توانستیم از آنچه در بیت اللحم روی داده بود بهره گرفته و همان کارها را انجام دهیم. ما متوجه شدیم که تفاوت هایی در پخش ویروس بین کرانه باختری رود اردن و نوار غزه، که پرجمعیت تر و تحت محاصره است، وجود دارد.

مقامات فلسطینی اقدامات خود را با جداسازی خانوارها آغاز کردند اما متاسفانه درغزه مردم از امکانات کمتری برخوردارند، در حالی که جداسازی اجباری درباره فلسطینی هایی اِعمال می شود که از دو نقطه کنترل: رفح در مرز مصر و اِرِز (بیت حانون) در مرز اسرائیل عبور می کنند.

کمبود شدید تجهیزات

مدارس و هتل های محلی ملزم به تعطیل شده اند. اینجا هم مانند کشورهای دیگر گروه های بیشتر در معرض خطر، افراد سالخورده ای هستند که از بیماری های مزمن رنج می برند. گروه های دیگر، به ویژه کسانی هستند که در اسرائیل کار می کنند و عامل عمده ای برای انتقال ویروس هستند. هزاران زندانی فلسطینی در زندان های اسرائیل نیز شدیدا در معرض ابتلا به ویروس هستند. کارکنان خدمات درمانی بسیار خوبی داریم اما در زمینه تجهیزات و ابزارهای تشخیص و مواد لازم کمبود شدید وجود دارد. «سازمان جهانی بهداشت» (OMS) با تحویل تعداد محدودی بسته های آزمایشگاهی برای تشخیص ویروس به ما کمک کرده است.

دربرابر ویروسی که نه درمان مشخص و نه واکسن برای پیشگیری دارد، ما می باید در دو مسیر کار کنیم. مسیر اول بهداشت شخصی و حفاظت از محیط زیست و مسیر دوم برقراری فاصله گیری اجتماعی درمیان مردم است. درحال حاضر، بیمارستان کوچکی برای جداسازی مبتلایان به ویروس وجود دارد و قرار است که درصورت نیاز تعداد تخت های آن افزایش یابد. «دفتر امداد و کارهای سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی در خاورنزدیک» (UNRWA) در زمینه خدمات درمانی اولیه بسیار خوب کار می کند. این سازمان یک خط تلفن فوری برای مردم ایجاد کرده که مشاوره و درمان در خانه را انجام می دهد. آنها ترتیبی داده اند که بتوانند با بیماران مبتلا به بیماری های غیرواگیردار در خانه تماس بگیرند و برای جلوگیری از ازدحام در بیمارستان ها، خدمات اجتماعی را در خانه ها دراختیارشان بگذارند. بیماری های واگیردار پیشین و فوریت های انسانی بر اهمیت حفظ خدمات اساسی بهداشتی مانند واکسیناسیون و مشارکت دادن کارآمد مردم در برنامه ریزی و ارائه خدمات تاکید دارند.

سه عامل شیوع بیماری

سی سال پیش، در نخستین کلاس های دانشگاه جان هاپکینز بالتیمور (مریلند، ایالات متحده)، لئون گردیس، استاد شیوع شناسی «مثلث شیوع شناسی» را به ما آموخت. این مثلث از سه ضلع عامل، ناقل و محیط تشکیل شده و تفاوت در این سه عامل بیان کننده تفاوت موارد در کشورهای مختلف است. این امر همچنین تفاوت های نحوه مدیریت بیماری شیوع یافته توسط مقامات فلسطینی، اسرائیلی و دیگر کشورها را توضیح می دهد. تا آنجا که به عامل مربوط می شود، این ویروس به خاطر شدت سرایت و طول دوران خفتگی بی سابقه است و سبب می شود حامل آن خطری نامریی برای جامعه باشد. ضلع دیگر این مثلث ناقل است که رفتارش بازتاب دهنده بیماری و عملکرد آن است. در کشورهای مختلف تفاوت های عمده ای درمورد این عنصر وجود دارد که تاکید بر آنها ضروری است: به این معنی که جمعیت فلسطین نسبتا جوان است و کمتر از ٣ درصد افراد سالخورده دارد و درنتیجه کمتر از مردم اروپا درخطر ابتلا به این ویروس است. اما، مهم ترین تفاوت درباره محیط زیست است. در نوار غزه، تراکم جمعیت یکی از بیشترین ها در دنیا، با بیش از ۶ هزار تن در کیلومتر مربع است و این امر مردم را در معرض بیشترین خطر ناشی از بیماری های عفونی قرار می دهد.

منابع ضبط شده توسط اسرائیل

فلسطینی ها نظام بهداشت و درمان خیلی بدی دارند و درسال های اخیر بیش از یک عامل به بدترشدن آن منجر شده است. نخستین عامل ١۴ سال محاصره نوار غزه است که مردم را از نیازهای اساسی شان محروم کرده است. عامل دیگر این است که دولت اسرائیل مانع از آن می شود که فلسطینی ها از منابع خود برای کارکرد درست نظام بهداشت و درمان استفاده کنند. این کار دولت اسرائیل با ضبط منابع مالیاتی انجام می گیرد و موانعی عمده، به ویژه در زمینه کاهش حقوق کارکنان نظام بهداشت و درمان ایجاد می کند که با حداقل حقوق به کار در آن ادامه می دهند. سومین عامل قطع برنامه های «کمک های آمریکا» (USAID) در کرانه باختری رود اردن، بیت المقدس شرقی و نوار غزه است. من برای یکی از این برنامه ها کار کردم و ما بیش از یک سال را صرف طراحی برنامه و تطبیق آن با مقررات «کمک های آمریکا» کردیم. سرانجام، براثر تصمیمی سیاسی، بدون آن که فعالیت های پیش بینی شده آغاز به کار کند، برنامه متوقف شد.

عامل چهارم، کاهش غیرمنصفانه حمایت آمریکا از خدمات درمانی «سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی» (UNRWA) است. این درحالی است که این سازمان بین المللی دراصل برای کمک به مردم فلسطین ایجاد شده است. منطقه ای که بیش از همه از این تصمیم آسیب دیده نوار غزه است که ٧۵ درصد از مردم آن پناهنده اند و از رایگان بودن خدمات اولیه درمانی بهره می برند. این محدودیت ها نظام خدمات درمانی فلسطین را از بین برده، آن را از هرگونه توسعه محروم کرده و حتی جلوی ارائه خدمات درمانی اولیه به مردم را گرفته است.

محاصره ١۴ ساله

در چنین زمینه ای است که شیوع جهانی ویروس کورونا بر نظام بهداشتی- درمانی از پیش تضعیف شده تحمیل شده و مانع از پاسخگویی به نیازهای مردم می گردد. عامل اقتصادی عنصری بزرگ در وجود نابرابری بین کشورها است. اسرائیل برای کنترل شیوع ویروس کرونا ١٠ میلیارد شِکِل (٢.۵٨ میلیارد یورو) اختصاص داده است. این رقم فقط برای دارو و درمان نبوده، بلکه تامین اجتماعی مردم را نیز پوشش می دهد. دولت خودگردان فلسطین منابع لازم برای تامین هزینه های مقابله با شیوع ویروس و تضمین بیمه های اجتماعی را در اختیار ندارد. تولید ناخالص داخلی سرانه (PIB) در اسرائیل ١۵ بار بیشتر از فلسطین است. این تفاوت های اقتصادی اثراتی در فعالیت ها برای کنترل شیوع ویروس دارد. در پایان ماه مارس، در فلسطین کل موارد آزمایش های انجام شده برای ردیابی پیشگیرانه ویروس ٨٣٠ مورد بود، درحالی که در اسرائیل مقامات بهداشتی هرروز حدود ۴ هزار آزمایش برای ردیابی پیشگیرانه انجام می دهند.

کووید-١٩ یک ویروس واگیردار وخیم است. فلسطینی ها درحالی با این ویروس خطرناک رودررو می شوند که تنها کشوری هستند که از ١۴ سال پیش در نوار غزه در محاصره هستند. اشغال و محاصره دو عامل عمده خطر برای سرایت بیماری در بین مردم فلسطین است.

ما به سوی تعهدی از جانب همه مردم فلسطین پیش می رویم و از وجود هماهنگی بین همه دست اندرکاران خدمات درمانی کشور حمایت می کنیم. انجام کارهای فعالانه برای تقویت فاصله گیری اجتماعی و بهینه سازی آگاهی بخشی به مردم و تشدید جداسازی شهرها ضروری است. سازمان های بین المللی می توانند از مردم فلسطین با تحویل تجهیزات تشخیص آزمایشگاهی و لوازم حفاظت شخصی و افزایش واحدهای مراقبت های ویژه حمایت کنند.

منبع:https://orientxxi.info