فرازوفرودهای همکاری و واگرایی امارات و عربستان در یمن
بهتدریج که با فرسایشی شدن این جنگ، مشخص شد ائتلاف نمیتواند با حملهای برقآسا به آن پایان دهد و آنها وارد دوری از خسارات و تلفات شدند، بیشتر کشورها رسماً و علناً و یا بهطور غیررسمی از آن خارج شدند.
وی با بیان اینکه امارات و عربستان دو کشور عمدهای بودند که به دلیل منافع مستقیم در جنگ باقی ماندند، به درگیری میان دولت «منصور هادی» و شورای انتقالی جنوب اشاره کرد و افزود: در طول دو – سه سال اخیر نیروهایی که با این دو کشور کار میکردند دچار اختلافنظر شدند، عربستان از گروهی تحت رهبری «منصور هادی» حمایت میکرد و امارات هم حامی شورای انتقالی جنوب بود و در میدان جنگ نیروهای تحت حمایت عربستان و امارات با یکدیگر درگیر شدند.
این استاد دانشکده مطالعات دانشگاه تهران ضمن اشاره به حملاتی که به اهدافی در خاک عربستان صورت گرفت، گفت: با این حملات، امارات متوجه شد که تداوم حضورش میتواند ضربه جبرانناپذیری ایجاد کند، بنابراین با فرسایشی شدن جنگ از درگیری مستقیم خارج و با حوثیها وارد معامله دیگری شد. البته نیروهایش هنوز در بخشهایی حضور دارند، اما در درگیری با حوثیها نقش مستقیمی ندارند.
برهانی تغییر سیاست اعلامی آمریکا از عربستان در جنگ یمن را نشانهای از عدم تمایل بایدن نسبت به ادامه درگیری در یمن ارزیابی کرد و ادامه داد: عربستان هم ناچار به این نتیجه رسیده است که ادامه جنگ به نفعش نیست و درصدد است که از طرق صلحآمیز و مذاکره با قدرتهایی که در این عرصه نفوذ دارند، بتواند این مسئله را حل کند.
اختلاف منافع امارات و عربستان در یمن
وی با اشاره به نبود هماهنگی میان امارات و عربستان در ائتلاف به دلیل وجود اهداف متفاوت در جنگ یمن، آن را ازجمله موارد اختلاف میان دو کشور عنوان کرد و گفت: منافع این دو کشور باوجود اشتراکات در جنگ یمن، تفاوتهایی هم باهم داشت. امارات در این آرزو است که در منطقه خاورمیانه، قدرت دریایی و تجاری بزرگی شود و علاقه دارد کنترل بهتری بر مسیرهای تجاری و دریایی داشته باشد.
برهانی توضیح داد: یمن در کنار باب المندب قرارگرفته که اهمیت ویژهای به این لحاظ دارد، امارات با هدف کنترل این مسیر، بسیار تمایل داشت که پایگاهی در آن منطقه داشته باشد؛ درحالیکه این مسئله برای عربستان چندان اهمیت نداشت. نگرانی عربستان بیشتر امنیتی است و به دنبال ایجاد حکومتی همسو در شبهجزیره با خود بود.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه بابیان اینکه قدرت گرفتن و فعالیت حوثیها در یمن، عربستان را نسبت به تأثیرگذاری آن بر جمعیت شیعه خود نگران میکند، اضافه کرد: این مسائل برای امارات، اهمیتی ندارد و از چشمانداز امارات بیشتر مسائل مربوط به تجارت در منطقه مهم بوده است.
برهانی با اشاره به حمایتهای عربستان از حزب اخوانی «الاصلاح» در جنوب یمن و حملات گسترده آنها به عناصر همسو با امارات، ادامه داد: امارات برای منطقه خاورمیانه تصویر امیدبخش دارد و مایل نیست در آن، ایران و همپیمانانش و همچنین اخوانالمسلمین و همپیمانانش قدرت بگیرند. امارات در رابطه با یمن ازاینجهت نگرانیهایی داشت و فعالیتهایی را دنبال میکرد.
امارات نگران نزدیکی عربستان به اخوان
وی گفت: پیشازاین امارات و عربستان نسبت به نیروهای اخوانی در یمن توجهی نداشتند، اما بعد از حضور آقای بایدن آشتی میان اخوانیها و عربستان و بهطور مشخص میان عربستان و ترکیه در حال شکلگیری است و میان قطر و عربستان هم آشتی صورت گرفته است؛ بنابراین سعودیها دشمنی سابق را با اخوانیها ندارند و اختلافات فروکش کرده است.
این عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران یادآور شد: از طرفی ازآنجاکه نیروهای همپیمان عربستان در یمن نتوانستند چندان حریف حوثیها شوند و اکنون مارب هم در آستانه سقوط است و احتمال پیشروی نیروهای حوثی وجود دارد، عربستان در این فضا بهطورجدی مایل است از نیروهای اخوان هم به نفع خود استفاده کند.
برهانی با اشاره به اخبار منتشر شده در خصوص ارسال پهپاد و برخی هواپیماهای نظامی از سوی ترکیه به عربستان و همچنین ایجاد ائتلاف با عربستان و قطر و ترکیه با هدف ایجاد قدرتی بزرگتر برای مقابله با حوثیها، اظهار داشت: گزارشها نشان میدهد امارات از این تحولات اساساً نگران است و از آشتی که میان قطر و عربستان و عربستان و ترکیه و بهطورکلی عربستان و اخوانیها صورت گرفت ناراضی است و همچنان موضع منفی گذشته را نسبت به اخوانیها دارد.
همپیمانی امارات و عربستان زیر سؤال رفته است
وی در رابطه با چشمانداز روابط امارات و عربستان باوجود برخی اختلافات با یکدیگر و برآورده نشدن انتظاراتشان از هم تأکید کرد: به نظر میرسد ما به دورهای رسیدیم که اختلاف میان این دو کشور به طور جدی افزایشیافته است. تا پیشازاین مواضع و پروژههای مشترکی در منطقه داشتند اما بهتدریج از هم فاصله گرفتند و مواضع متفاوتی نشان دادند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه تفاوت منافع در یمن را باعث بروز اختلافات گسترده و ناهمخوانی دیدگاهها در هماهنگی میان دستگاههای اطلاعاتی عربستان و امارات دانست و ادامه داد: این احتمال وجود دارد که رفتهرفته این اختلافات به حدی برسد که حالت نزدیکی و همپیمانی آنها را تحت تأثیر قرار دهد و کاملاً زیر سؤال ببرد. بهویژه اینکه در حال حاضر منطقه در معرض تحولات بیشتری است و ما شاهد برخی تلاشها برای آغاز مذاکراتی میان ایران و عربستان و همچنین حلوفصل مسئله یمن و لیبی هستیم. با توجه به اینکه عربستان و امارات در شرایط متفاوتی قرارگرفتهاند و دیدگاههای متفاوتی پیداکردهاند احتمال میرود مناسبات گذشتهای که در منطقه داشتند بهطورکلی رنگ ببازد.
عربستان ناگزیر از تغییر در برخی سیاستهای منطقهای
برهانی گفت: امارات درمجموع در وضعیت باثباتتری نسبت به عربستان قرار دارد و از جهات اقتصادی و سیاسی نگرانیهای اضطراری و فوری ندارد؛ اما عربستان و محمد بن سلمان خود را در معرض نگرانیهای متعددی میبینند؛ ازجمله مسائل حقوق بشری و قتل جمال خاشقچی، جنگ در یمن، حملات پهپادی و موشکی به خاک خود و حضور بایدن و سیاست جدید آمریکا نسبت به منطقه، عربستان را کاملاً نگران کرده است.
وی اضافه کرد: ریاض برای اینکه در این شرایط جدید منطقهای ثبات و امنیت خود را حفظ کند به این نتیجه رسیده که باید تغییراتی در سیاست منطقهای خود ایجاد کند، اما امارات خود را از این زوایا تحتفشار نمیبیند و تغییر موضع عربستان را نمیپسندد؛ بنابراین با توجه به این تحولات، چشمانداز همپیمانی این دو کشور کاملاً زیر سؤال رفته است.
منبع:https://www.scfr.ir
- برچسب ها: اخوانالمسلمین, امارات, اندیشکده, اندیشکده جریان, باب المندب, ترکیه, جریان, جمال خاشقچی, جنگ مارب, جنگ یمن, حوثیها, خاورمیانه, شورای انتقالی جنوب, عربستان, قطر, لیبی, منصور هادی, یمن
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
