پس از یک سال سخت، سال 2021 با نشانههای مثبتی از طرف آنکارا برای بهبود روابط با اتحادیه اروپا آغاز شد. ازسرگیری مذاکرات مقدماتی بین ترکیه و یونان بهموازات تثبیت اوضاع در شرق مدیترانه، این امکان را برای شورای اتحادیه اروپا فراهم کرد که برنامهای آیندهنگرانه به ترکیه ارائه دهد که از منافع اصلی هر دو طرف محافظت کند. این دستور کار میتواند زمینهساز روابط سازندهتری باشد.
آلمان در زمان ریاست خود بر شورای اتحادیه اروپا در نیمه دوم سال 2020 برای رسیدن به این مرحله تلاش زیادی کرد. در تابستان سال 2020، یک بحران واقعی در حال وقوع بود. برلین همراه با شرکای خود در اتحادیه اروپا و ناتو، قبل از پایان سال تلاش زیادی برای حلوفصل بحرانها کرد.
در طول این شش ماه، ما شاهد ظهور تدریجی، اما مداوم تحولاتی در شرق مدیترانه بودیم که پیشبرد رویکردهای سازنده را تسهیل میکرد. با گذشت زمان، برای همه طرفها روشن شد که تمرکز روی مواضع ملیگرایانه و حداکثری، فقط اختلافات میان آنها را تعمیق میبخشد. در همان زمان، اتحادیه اروپا اعلام کرد که همه اعضای آن میتوانند به اصل همبستگی اروپایی اعتماد کنند. ازسرگیری مذاکرات بین ترکیه و یونان و تنشزدایی در شرق مدیترانه، نشاندهنده علاقه همه طرفها به پیگیری راهحلهای مسالمتآمیز است. همزمان، تلاشهای دیگری برای مشارکت همه طرفها در مذاکرات قبرس تحت نظارت سازمان ملل انجام شد. دستور کار گفتگوی شورای اروپا که در مارس 2021 به آنکارا ارائه شد، یک دستور کار متعادل است. این دستورالعمل درسهایی را که در سال 2020 آموختهاند و همچنین برخی از عناصر اساسی یک رابطه سازنده میان اتحادیه اروپا و ترکیه را بیان میکند.
نخست، برای تحقق این دستور کار گفتگو محور، ترکیه نباید اقدامات یکجانبه تحریکآمیز خود را در شرق مدیترانه از سر بگیرد.
دوم، اتحادیه اروپا آماده مذاکره درباره ادامه حمایتهای خود از پناهندگان در ترکیه است. ترکیه با میزبانی از 3.7 میلیون پناهنده سوری، چندین سال است که یک اقدام بزرگ بشردوستانه انجام داده است.
سوم، اتحادیه اروپا و ترکیه منافع مشترک خود را برای همکاری از طریق انجام گفتگوهای سطح بالا در مورد اولویتهایی مانند مبارزه با بیماری همهگیر کووید – 19 و همچنین تغییرات آب و هوایی درک خواهند کرد.
چهارم، اتحادیه اروپا آماده است تا گزینههایی را برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با ترکیه، ازجمله از طریق مدرنیزاسیون اتحادیه گمرکی بررسی کند.
اتحادیه اروپا همه این اقدامات را انجام خواهد داد و درعینحال آماده است تا از منافع خود و کشورهای عضو، در صورت بروز مجدد تنشها محافظت کند.
بااینحال، روابط اتحادیه اروپا و ترکیه تنها در صورتی بهبود خواهد یافت که آنکارا تعهد خود را نسبت به ارزشهای مشترکی که روابط خود را بر اساس آنها ایجاد کردهاند؛ تجدید کند. حاکمیت قانون و اصول دموکراتیک، ازجمله آزادی رسانهها و احترام به تصمیمات دادگاه حقوق بشر اروپا، عناصر ضروری روابط سازنده و همکاری با اتحادیه اروپا هستند. ترکیه باید به موضوعات اساسی مانند سرکوب دومین حزب مخالف ترکیه یعنی حزب دموکراتیک خلقها اهمیت بدهد.
آلمان بهعنوان رئیس کمیته وزرای شورای اروپا از نوامبر 2020 تا می2021، بهطور منظم مجبور شد پروندههای عثمان کاوالا و صلاحالدین دمیرتاش را در دستور کار قرار دهد و خواستار آزادی فوری آنها مطابق با احکام دادگاههای حقوق بشر اروپا شود. همه اعضای شورای اروپا لازم است به تعهدات خود طبق کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ازجمله با احترام و اجرای تصمیمات دادگاه حقوق بشر اروپا پایبند باشند.
در چند هفته گذشته، تماسهای ردهبالا بین اتحادیه اروپا و ترکیه به آنها کمک کرده است تا درک کنند که چگونه برنامه گفتگو محور خود را به یک واقعیت سیاسی تبدیل میکنند.
در این ماه، شورای اروپا پیش از تصمیمگیری درباره اجرای دستور کار، تحولات شرق مدیترانه و ترکیه را موردتوجه قرار خواهد داد. مذاکرات قبرس یکی از عوامل تأثیرگذار است، اما شورا باید طیف وسیعی از موضوعات در روابط اتحادیه اروپا و ترکیه را بررسی کند.
با توجه به اینکه روابط قوی اتحادیه اروپا و ترکیه به نفع آنها است، دو طرف باید از این فرصت بهصورت عاقلانه استفاده کنند.
منبع:https://ecfr.eu
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.