پیش‌قدمی عمان، برای بازتعامل شورای همکاری خلیج فارس با سوریه
وزارت امور خارجه‌ی عمان در تاریخ ۱ فروردین/ ۲۱ مارس در حساب توییتری خود تصاویری از این سفر را به اشتراک گذاشت و بیان داشت: عمان و سوریه “بر اهمیت همکاری و گفتگو برای دستیابی به راه حل‌های مصالحه‌آمیز تأکید کرده‌اند.” این وزارتخانه همچنین تصاویری از “توافقی برای صدور مجوز معافیت ویزای دو جانبه به منظور دریافت، گذرنامه‌های laissez-passer (برگه‌ی عبور)، دیپلماتیک، ویژه و خدماتی” را که در این سفر امضا شده است، منتشر کرد. رسانه‌های عمان به طور کلی اخبار وزارت خارجه‌ی این کشور را پوشش می‌دهند.
در همان روز، رسانهی الحره که تحت حمایت مالی آمریکاست، مقاله‌ای منتشر کرد که به علاقه‌ی عربستان به گفتگو با روسیه، در مورد “تلاش‌ها برای یافتن راه حل سیاسی در سوریه” اشاره داشت. مسکو در کنار ایران، اصلی‌ترین حامی بین‌المللی رئیس جمهور سوریه، بشار اسد است.
رسانهی الشرق الاوسط ِ عربستان نیز، در مقاله‌ای که در روز ۱ فروردین/ ۲۱ مارس منتشر کرد، از سفر مقداد به عمان یاد کرد. تمرکز این مقاله بر “درگیری پنهان” دائمی میان روسیه و ایران، بر سر کنترل منابع نفتی شمال شرقی سوریه است. به گفته‌ی این رسانه، هم تهران و هم مسکو “سعی دارند برای حمایت نظامی خود از رژیم اسد، غرامت دریافت کنند.”
روزنامه‌ی نشنال، مستقر در امارات، در روز ۳۰ اسفند/ ۲۰ مارس گزارش داد که “عمان اولین کشور شورای همکاری خلیج فارس بوده است که پس از ۹ سال درگیری داخلی پر جنجال، روابط خود با سوریه را کاملاً عادی‌سازی کرده است.” این رسانه همچنین بر تصمیم ابوظبی در سال ۱۳۹۷/ ۲۰۱۸، مبنی بر بازگشایی سفارت خود در دمشق، تأکید کرد. افزون بر این، نشنال اظهارات وزیر امور خارجه‌ی امارات، عبدالله بن زاید آل نهیان را گزارش کرد. او “به منظور حمایت از تلاش‌های منطقه‌ای برای صلح، خواستار پذیرش مجدد سوریه در اتحادیه‌ی عرب” شده بود.
زمینه/تحلیل: رویکرد مسقط در مورد درگیری‌های سوریه با سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس متفاوت است. در واقع، عمان تنها عضو شورای همکاری خلیج فارس بود که از ارتش آزاد سوریه -نیروی غالب مخالف حکومت سوریه- حمایت نکرد. در عوض، مقامات عمانی از سال ۱۳۸۹/ ۲۰۱۱ و در طول جنگ کانال‌های ارتباطی با همتایان سوری خود را باز نگه داشته‌اند.
حفظ روابط با دمشق، اکنون مسقط را برای پیشبرد نقش دیپلماتیک خود در سوریه نسبت به دیگر کشورهای عربی در وضعیت مناسب‌تری قرار داده است. در همین راستا، در مهر/ اکتبر گذشته استوارنامه‌ی سفیر عمانی، ترکی بن محمود البوسعیدی به سوریه تقدیم شد. در حال حاضر عمان تنها عضو شورای همکاری خلیج فارس است که در سوریه سفیری منتصب دارد. عمان، سوریه را به منزله‌ی فرصتی می‌بیند تا حُسن شهرت خود را به عنوان یک میانجی منطقه‌ای تأثیرگذار تقویت کند. دمشق نیز از آن‌جا که در پی پشتیبانی مالی به منظور بازسازی‌های پسا-جنگ است، مسقط را شریکی دیپلماتیک برای برقرای ارتباط با سایر کشورهای ثروتمند شورای همکاری خلیج فارس می‌داند.
عمان تنها کشور شورای همکاری خلیج فارس نیست که اخیراً برای تعامل با سوریه در تلاش بوده است. برنامه‌ی امارات متحده‌ی عربی برای بازگرداندن سوریه‌ی اسد به حوزه‌ی نفوذ اعراب در جهت ایجاد یک جبهه‌ی متحد عربی علیه ترکیه است. در حالی که ابوظبی آنکارا را خطرناک‌ترین رقیب منطقه‌ای خود می‌داند، دمشق بابت حمایت ترکیه از گروه‌های مسلح در استان ادلب -تنها سنگر شورشیان باقی‌مانده در کشور- ناخرسند است. بازگشایی سفارت امارات در سال ۱۳۹۷/ ۲۰۱۸ و تصمیم امارات در سال ۱۳۹۹/ ۲۰۲۰ مبنی بر فراهم کردن تجهیزات پزشکی در سوریه برای مقابله با کووید-۱۹ می‌تواند به عنوان بخشی از ارتباط راهبردی ابوظبی با دمشق تلقی شود.
شایان ذکر است که، با وجود اعمال قانون سزار توسط ایالات متحده در خرداد ۱۳۹۹/ ژوئن ۲۰۲۰ ، تعامل عمان و امارات با دولت سوریه پابرجا است؛ این قانون در حمایت از غیرنظامیان سوریه، تحریم‌های گسترده‌ای را علیه دمشق اعمال می‌کند. افزون بر این، مسقط پس از قرار گرفتن در فهرست تحریم‌های انگلستان، نزدیکترین متحد عمان در اروپا، از مقداد استقبال کرده است.
چشم‌انداز: با نگاهی به آینده، احتمالاً جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، همچنان به اجرای قانون سزار متعهد خواهد ماند. بر اساس این قانون، تحریم‌های برون‌مرزی آمریکا، اعمال می‌شوند.
با وجود این شرایط، هرچند که قانون سزار هیچ‌کدام از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را هدف قرار نمی‌دهد، انتظار می‌رود تحریم‌های واشنگتن مانع از سرمایه‌گذاری‌های جدی عمان، امارات، و یا کشورهای دیگر منطقه، که روابط اقتصادی قابل توجهی با ایالات متحده دارد، در سوریه بشود و از بازسازی این کشور جلوگیری کند.
با این حال، احتمال می‌رود که در ماه‌های آینده مسقط و ابوظبی به اقدامات دیپلماتیک و بشردوستانه خود در قبال دمشق ادامه دهند. تا به امروز، چنین تعاملاتی با سوریه هیچ واکنش خصمانه‌ی قابل توجهی را در غرب در پی نداشته است.
منبع:https://amwaj.media
- برچسب ها: امارات, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, جریان, روسیه, سوریه, شورای همکاری خلیج فارس, عبدالله بن زاید آل نهیان, عمان, فیصل مقداد, مسقط
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
