ترکیه از احتمال طرد خود از سوریه هراسان است

جیدا کاران خبرنگار و نویسنده اسپوتنیک ترکی استانبولی با “ارمان چته” روزنامه نگار و پژوهشگر درباره طرح “مجوزعملیات برونمرزی” فله ای ترکیه شامل “مجوز عملیات نظامی ارتش ترکیه در سوریه” و “مجوز عملیات نظامی ارتش ترکیه در عراق” و نیز “استقرار نیروهای نظامی خارجی در ترکیه” تحت مدیریت و فرماندهی کل نیروهای مسلح ترک تحت امر رجب طیب اردوغان مصاحبه کرد.
ارمان چته گفت: ترکیه از احتمال طرد خود از صحنه سوریه هراسان است و تلاش می کند که به موقعیت دائمی نظامی خود در سوریه تحکیم بخشد. ارتش ترکیه نمی تواند همزمان هم در مناطق شمال شرق رود فرات و هم شمالغرب رود فرات عملیات نظامی گسترده ای را آغاز کند و غیر عاقلانه نیز رفتار نخواهد کرد. آنکارا تلاش می کند که بعد از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، از میز مذاکرات بحران سوریه طرد نشود و مسئله ادلب نیز نقطه شکننده نظامی است. طرح مجوز عملیات برونمرزی فله ای ترکیه شامل مجوز عملیات نظامی ارتش ترکیه در سوریه و عراق و نیز استقرار نیروهای نظامی خارجی در ترکیه به مدت دو سال آینده برای اولین بار علیرغم مخالفت و اعتراض حزب جمهوریت خلق در مجلس ترکیه تصویب شد.
در طرح مجوز عملیات برونمرزی ارتش ترکیه در عراق آمده است: برای حفظ تمامیت ارضی عراق و مبارزه با تروریسم پ ک ک و داعش و مقابله با تروریسم جدائی طلب که امنیت ملی ترکیه را تهدید می کند، عملیات نظامی در عراق ادامه خواهد یافت.
در طرح مجوز عملیات برونمرزی ارتش ترکیه در سوریه آمده است: گروه تروریستی تجزیه طلب در سوریه امنیت ملی ترکیه را تهدید می کند و ترکیه برای مبارزه با تروریسم و برقراری صلح و امنیت و ثبات در منطقه شمال سوریه و مقابله با خطرات ناشی ازادلب، برای حفظ حقوق خود برپایه اصول حقوق بین المللی در سوریه تدابیر لازم را اتخاذ خواهد کرد.
احزاب مخالف و به ویژه حزب جمهوریت خلق مخالف طرح مجوز فله ای معتقدند که حکومت رجب طیب اردوغان عملیات برونمرزی در عراق و سوریه را در مانورهای سیاست داخلی کشور بکار خواهد گرفت و حضور نظامی ترکیه در شمال عراق و سوریه بحران موجود را حل نخواهد کرد. خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه نیز گفته است که مجوز عملیات برونمرزی یک مسئله مداوم است و نباید فکر کرد که اهداف پنهانی وجود دارد.
صدور مجوز عملیات برونمرزی، یک حمله اردوغان در سیاست داخلی کشور است. زیرا حزب جمهوریت خلق روند ادامه حکومت اردوغان را با دشواری هایی روبرو کرده است. اردوغان تلاش می کند که نیروهای مسلح ترک را در سوریه به یک نیروی دائمی مستقر در سوریه تبدیل کند. اردوغان حتی طرح آغاز عملیات نظامی در شرق و غرب رود فرات و تا عمق بیشتر در خاک سوریه را تهیه کرده است. زیرا پایه های کرسی ریاست جمهوری اردوغان متزلزل شده است و برای مقابله با اقدامات حزب جمهوریت خلق تلاش می کند. یکی از دلایل مخالفت حزب جمهوریت خلق با مجوز عملیات برونمرزی تعیین “مدت دو سال” است. حزب جمهوریت خلق می گوید که اردوغان یک سال دیگر از حاکمیت ساقط خواهد شدو چرا باید صلاحیت دوساله به اردوغان داده شود. علاوه بر آن تلاش می شود که ارتش ترکیه به مدت نامحدود و نامشخص در سوریه مستقر شود. بعد از تصویب مجوز عملیات برونمرزی، ریانوویستی RIA Novosti به نقل از مخالفان مسلح سوریه نوشت: ارتش ترکیه در دو منطقه مرزی به تجمع نیرو پرداخته است. اما مولود چاووش اوغلو گفته است که ؛ بحران سوریه راه حل نظامی ندارد. ارتش ترکیه برای ورود به عمق بیشتر خاک سوریه طرح عملیاتی را تهیه کرده است
البته آنکارا غیر عاقلانه رفتار نخواهد کرد. زیرا اگر بخواهد در شرق و غرب رود فرات عملیات آغاز کند، با ارتش آمریکا و روسیه روبرو خواهد شد و چنین چیزی امکان ندارد. اکنون مسئله بازگشت سوریه با اتحادیه عرب و همچنین برخی توافقات پنهان میان روسیه و آمریکا درباره سوریه مطرح شده است. ترکیه برای آنکه از میز مذاکره طرد نشود، وانمود می کند که آماده اجرای عملیات نظامی در سوریه است. اما نمی تواند با روسیه و آمریکا به مقابله بپردازد. اردوغان و حزب عدالت و توسعه تا کنون عاقلانه رفتار و طرح هایی را برای سوریه آماده کرده اند. برخی از منابع خارجی نیز اعلام کرده اند که ارتش ترکیه در نظر دارد که دوسوم مرزهای سوریه با ترکیه را منطقه امن تبدیل کند و به ویژه عین العرب/ کوبانی را تصرف کرده و تا مناطق جنوبی تر و از شرق نیز تا راس العین پیشروی کند و منطقه را تا بزرگراه M4 در شرق فرات تحت کنترل خود قرار دهد.بدین ترتیب ارتش ترکیه و ارتش آزاد سوریه(گروه های مسلح سلفی و تکفیری) بر مناطق مزبور تسلط پیدا خواهند کرد. بنا به توافقنامه ترکیه و روسیه در سوچی، ترکیه متعهد شده بود که امنیت بزرگراه M4 در منطقه الب را تامین و عبور ومرور آزاد تجاری را تضمین کند. اما ترکیه علیرغم توافق نامه ادلب، تلاش می کند که در شرق فرات تا بزرگراه M4 پیشروی کند. ترکیه همچنین در غرب فرات به تل رفعت چشم دوخته است. ترکیه از لزوم تسلط بر تل رفعت و پایگاه منق سخن می گوید. اردوغان در چند روز قبل گفت که آمریکا و روسیه به تعهدات خود عمل نکرده اند. گویا اردوغان وانمود می کرد که به طور همزمان به روسیه و آمریکا هشدار داده است. اما ارتش ترکیه نمی تواند همزمان با آنها رو در رو شود.
ارمان چته افزود: اردن طرح پنهان برقرار روابط کشورهای عرب با سوریه، تعدیل مواضع سوریه،بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را تهیه کرده بود و در مطبوعات کشورهای خلیج(فارس) افشا شد. براساس این طرح، سوریه به اتحادیه عرب باز می گردد، نیروهای خارجی از سوریه خارج می شوند و نفوذ ایران در سوریه تضعیف می شود و آمریکا و روسیه درباره سوریه توافق می کنند. گفته می شود که آمریکا وروسیه نیز مذاکرات پنهانی درباره سوریه انجام داده اند. دلیل خشم اردوغان همزمان علیه آمریکا وروسیه و ادعای عملیات نظامی ترکیه در سوریه همین قضایاست. اگر روسیه و آمریکا در سوریه توافق کنند، ترکیه از میز مذاکره حل بحران سوریه طرد خواهد شد. بدین سبب هراسان شده و تهدید کرده است که عملیات نظامی انجام خواهد داد. نیروهای مسلح ترکیه در منطقه مرزی ادلب نیروی بسیار زیادی را مستقر کرده است. ادلب نقطه شکننده ای نظامی است و ممکن است که درگیری نظامی به وجود آید. در منطقه کوه زاویه در شمال بزرگراه M4 ، مقرنظارت نظارت بر آتش بس ارتش ترکیه مستقر شده است. در این منطقه مرکز فرماندهی روسیه و مقر مرکزی هیئت التحریر الشام نیز وجود دارد. ترکیه به این منطقه چشم دوخته است. برای پاکسازی بزرگراه M4 باید این منطقه پاکسازی شود. بدین سبب ترکیه نیروی نظامی زیادی را در منطقه مرزی ادلب مستقر کرده است.
ارمان چته اظهار داشت: در منطقه دونباس در شرق اوکراین علیه شبه نظامیان طرفدار روسیه با پهپادهای بایراکتار ترکیه حملات هوایی انجام گرفت. روسیه با محاسبات دقیق و احتیاط آمیز واکنش نشان میدهد. اما با توجه به تجمع نیروهای روسیه در اوکراین و ادلب، احتمال درگیری نظامی وجود دارد. هدف ارتش سوریه و روسیه پاکسازی ادلب و بزرگراه M4 و سپس نشستن برسر میز مذاکره است. ارتش سوریه و روسیه در ادلب نیروی زیادی مستقر کرده اند. اگر ترکیه بخواهد در تل رفعت و منطقه منق عملیات نظامی انجام دهد، غرب حلب نیز از لحاظ نظامی و راهبردی اهمیت زیادی دارد. زیرا این منطقه تحت کنترل حزب الله لبنان و ایران قرار دارد.
ترکیه و آمریکا از “امیری جهادی” در ادلب به عنوان عنصر حفظ موقعیت و شرایط حاکم بر منطقه حمایت می کنند. آمریکا در راستای اهداف تبلیغاتی خود برخی مواقع، مواضع القاعده را بمباران می کند. اما همزمان با آن از مخالفان میانه رو سخن می گوید. در تحت حاکمیت امیری جهادی ادلب؛ نیروهای جهادی ترکستان، ازبک، ایغور، چچن، مصری و تونسی وجود دارد. گروه های جهادی براحتی از ادلب خارج و یا بدان منطقه وارد می شوند. برخی از نیروهایی که در مطنقه حضور دارند در مصاحبه با رسانه های غربی گفته اند که ترکیه با هیئت التحریر الشام روابط پنهان دارد. آمریکا، رسانه های غربی و برخی از مقامات کشورها غربی مدعی هستند که هئیت تحریر الشام شبیه القاعده نیست و میانه روتر است و به حقوق اقلیتها احترام می گذارد. پهپادهای مسلح آمریکا برخی از اعضا القاعده در مناطق مرزی و یا در مناطق تحت کنترل ارتش ترکیه و ارتش آزاد سوریه مورد حمله قرار داده و می کشد. یعنی اعضاء القاعده به راحتی از مرزهای سوریه و ترکیه خارج و یا وارد می شوند. ترکیه یا از فعالیتهای القاعده اطلاعی ندارد و یا چشم پوشی می کند.
ارمان چته اظهارداشت: متحدان آمریکا در خاورمیانه در چارچوب چه نوع ساختاری با آمریکا همکاری خواهند کرد. زیرا شرایط منطقه مداوم درحال تغییر است. مقامات آمریکایی بعد از خروج نیروهای نظامی آمریکا و ناتو از افغانستان به متحدانشان در خاورمیانه پیام داده اند که خاورمیانه، افغانستان نیست و آمریکا اهداف دیگری را دنبال می کند. متحدان آمریکا در خاورمیانه بشدت نگران از بین رفتن چتر امنیتی آمریکا در منطقه هستند. هدف اعلام شده آمریکا، انتقال نیرو ی نظامی به شرق آسیا –پاسیفیک است. اما سیاست آمریکا در خاورمیانه مبهم است.
ارمان چته افزود: چندی قبل در شهر اربیل کردستان عراق کنفرانس امنیتی با شرکت مقامات آمریکایی برگزار شد. برخی از کشورهای عرب متحد آمریکا به علت احساس هراس از خروج آمریکا از منطقه خاورمیانه ظاهرا وانمود می کنند که به صورت مستقل از آمریکا برای برقراری روابط با سوریه اقدام کرده اند. یکی از مقامات آمریکا در کنفرانس امنیتی اربیل گفت: نگران نباشید، آمریکا از عراق خارج نخواهد شد و هدف ما تقویت موقعیت کردستان عراق، پیشگیری از فعالیت ایران در عراق و پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای است. بدین سبب در عراق باقی خواهیم ماند. آمریکا به نیروهای دموکراتیک سوری به عنوان نیروی نیابتی آمریکا قول داده است که از سوریه خارج نخواهند شد. آمریکا به صورت رسمی در سوریه 900 نیروی نظامی دارد. اما تعداد نیروهای نظامی آمریکا بسیار بیشتر تعداد اعلام شده است. آمریکا تلاش کرد که سیاست خاورمیانه ای را با استفاده از توان و نفوذ اخوان المسلمین طراحی کند. اما در اجرای این طرح شکست خورده وبار دیگر به عربستان سعودی و امارات عربی متحده به عنوان متحدان سنتی خود روی آورد. آمریکا هنوز نتوانسته است که سیاست خود در خاورمیانه را به درستی ساماندهی کند. آمریکا در نظر دارد که به ترکیه و ارتش ترکیه ماموریت و نقش ساماندهی معماری خاورمیانه را تفویض و واگذار کند. اردوغان و جناح حکومتی با غرب و متحدان ناتو دچار تنش شده است. اما خلوصی آکار وزیر دفاع و نیروهای مسلح ارتش ترک با ناتو و غرب “مانند شعر” هم قافیه و همگرا هستند.