بازیگردانی سفیر آمریکا در فرایند بحران داخلی گرجستان

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
بازیگردانی سفیر آمریکا در فرایند بحران داخلی گرجستان
بحران داخلی گرجستان از یک سال پیش و در آستانه انتخابات پارلمانی آغاز شده و تقابل احزاب داخلی این کشور باعث شده است تا پای قدرت‌ های خارجی با عناوینی چون وساطت و حکمیت به این کشور باز شود.

این مورد درخصوص سفیر آمریکا تا آنجا پیش رفته که او همانند یک مقام حزبی در اکثر مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی گرجستان اظهارنظر می کند. این روند در یک سال گذشته باعث افزایش تقابل لفظی بین مقامات آمریکایی و اروپایی با مقامات دولت گرجستان شده، امری که البته بیش از همه، مسکو را شادمان می‌ کند. دخالت ‌های سفیر آمریکا در تفلیس در امور داخلی گرجستان صدای دبیرکل حزب حاکم این کشور را درآورده و در اقدامی بی ‌سابقه یک مقام گرجی اعتراض شدید خود را علیه دخالت سفیر علنی کرده است. در جدیدترین دخالت سفیر آمریکا در تفلیس، خانم «کلی دگنان» مقامات حزب حاکم را به دموکراسی دعوت کرده و خواستار موافقت نمایندگان این حزب در پارلمان با لایحه اصلاحات در قانون انتخابات شده است.

 

حدنصاب برای ورود به پارلمان؛ 2 یا 5 درصد؟

بحران سیاسی گرجستان از نوامبر سال گذشته و به دنبال برگزاری انتخابات پارلمانی شروع شد. انتخاباتی که در آن حزب حاکم «رویای گرجی» بار دیگر توانست اکثریت آرا را به دست آورد و به موجب آن اکثریت مجلس و دولت را برای چهارسال دیگر در دست گرفت. اما مخالفان از به رسمیت شناختن نتایج انتخابات به اتهام تقلب، خودداری می ‌کنند.

پس از تظاهرات و بست ‌نشینی ‌های مخالفان و اخلال اقلیت در روند اداره پارلمان، آوریل 2021 «شارل میشل» رئیس شورای اتحادیه اروپا با سفر به تفلیس و گفت‌ و‌گو میان دولت و مخالفان، اعلام کرد که احزاب حاکم و مخالف در گرجستان با وساطت او به توافقی برای برون ‌رفت از وضعیت فعلی دست یافته ‌اند. توافقنامه امضا شده توسط حزب حاکم و اکثریت احزاب مخالف، امضاکنندگان را ملزم به انجام اصلاحات گسترده انتخاباتی و قضایی کرد. یکی از بندهای این توافق پایین ‌آوردن حدنصاب ورود احزاب به پارلمان از پنج درصد آرا به دو درصد بود. انتخابات محلی اخیر برای اولین با حدنصاب دو درصد آرا برگزار شد. تلاش برای کاهش حدنصاب انتخاباتی درواقع جهت شکستن اکثریت حزب حاکم گرجستان بوده و تقویت دموکراسی مثل همیشه و همه ‌جا ابزاری برای غرب‌ گرایان جهت پیشبرد اهداف خود است. مخالفان دولت از این طرح به‌ عنوان پیش‌ زمینه ‌ای برای وادارکردن دولت برای انتخابات زودهنگام و سرنگونی آن سخن می‌ گویند.

در همین راستا لایحه ‌ای به پارلمان ارائه شده که در صورت تصویب، دو انتخابات پارلمانی آینده باید با آستانه انتخاباتی دو درصد برگزار شود. تصویب این لایحه به احزاب بیشتری امکان می‌ دهد که در مجلس قانونگذاری کرسی کسب کنند. این لایحه در اولین قرائت در اوایل سپتامبر 2021 به تصویب رسید و هنوز دو قرائت برای تصویب نهایی آن باقی مانده است. تصویب لایحه در پارلمان مستلزم حمایت حداقل 113 نماینده در مجلس قانونگذاری ایالتی 150 عضوی است، به این معنی که هم حزب حاکم با 90 نماینده و هم مخالفان باید از آن حمایت کنند.

حالا اما حزب حاکم زیر میز توافق زده و اعلام کرده که نمی ‌خواهد از این لایحه حمایت کند. دلیل اصلی «رویای گرجی» برای مخالفت با لایحه اصلاحات، خروج از توافق با اتحادیه اروپا است. پیشتر «کوباخیدزه» دبیرکل حزب احزاب مخالف را به عدم اجرای توافق متهم کرده و به همین دلیل توافق را پایان یافته عنوان کرده بود.

جنگ لفظی ایراکلی کوباخیدزه، دبیرکل حزب رویای گرجی و سفیر آمریکا هر روز ابعاد جدیدی به خود می گیرد

چهار حزب اپوزیسیون شامل «جنبش ملی متحد»، «گیرچی»، «دروآ» و «للو برای گرجستان» ائتلافی را با عنوان “مبارزه برای تصویب اصلاحات قانون اساسی و انتخابات زودهنگام پارلمانی” تشکیل دادند. آن‌ها می ‌گویند که این در به روی دیگر احزاب سیاسی نیز باز است. گئورگی واشادزه، رئیس حزب اپوزیسیون استراتژی آغماشنبلی مدعی است که اظهارات کوباخیدزه «ناشی از ترس از انتخابات زودهنگام است که قطعاً برگزار خواهد شد».

یکی دیگر از موضوعات لایحه اصلاح قانون اساسی، چگونگی انتخاب رئیس دیوان عالی است که حزب حاکم اصرار بر اجرای آن دارد. بر اساس این لایحه، پارلمان باید با حمایت سه‌ پنجم نمایندگان، دادستان کل کشور را انتخاب کند. اگر مجلس دو بار به ‌این ‌ترتیب نتواند دادستان را انتخاب کند، اکثریت مجلس (حداقل 76 نماینده) او را انتخاب خواهند کرد. اما دادستان کل منتخب اکثریت پارلمانی به ‌جای شش سال برای یک سال انتخاب می ‌شود.

 

نظرات جنجالی سفیر آمریکا

«کلی دگنان» سفیر ایالات‌متحده آمریکا که حضور فعالی در صحنه سیاسی گرجستان دارد درخصوص اختلاف حزب حاکم و مخالفان اظهاراتی داشت که موجب اعتراض دبیرکل حزب حاکم شده است. وی در واکنش به صحبت‌ های اخیر رهبران حزب «رویای گرجی» گفته: «برخی احتمالاً نمی ‌فهمند که دموکراسی مستلزم تنوع عقاید است و حکومت تک‌ حزبی اصل دموکراسی را به خطر می ‌اندازد. ما معتقدیم که کاهش آستانه و حدنصاب انتخاباتی یک امر مثبت بوده و همه رهبران سیاسی در جریان مذاکرات توافقنامه 19 آوریل بر روی آن توافق کردند». دگنان افزوده: «نتیجه مثبت این فرایند انتخابات 2020 منجر به ورود 9 حزب سیاسی به پارلمان شده است و خروج از آستانه 5 درصد مطمئناً راهی برای مشارکت بیشتر و تنوع بیشتر در پارلمان نیست».

«کلی دگنان» سفیر ایالات‌متحده آمریکا در تفلیس

«رویای گرجی» واکنش تندی به اظهارات خانم سفیر داشته و دبیرکل گفته است: «من در این زمینه یعنی حقوق و قانون اساسی متخصص هستم و خانم “دگنان” تخصصی در این زمینه ندارد. آستانه دو درصد فقط در دو کشور اروپایی رعایت می‌ شود و در دیگر کشورها که این حدنصاب بالاتر است هیچ استبدادی ایجاد نکرده است».

سفیر ایالات‌متحده بار دیگر و در جواب سخنان «کوباخیدزه» با تکرار سخنان خود گفت: «به حرفه ‌ای بودن دبیرکل رویای گرجی در قانونگذاری احترام می گذارم، اما تکرار می کنم که حزب او نباید لایحه انتخاباتی را رد کند.» «دگنان» در سخنانی که از آن بوی کنایه به مشام می ‌رسد ادامه داده: «گرجستان متخصصان حرفه‌ ای زیادی در مسائل حقوقی دارد و من هم در این زمینه تجربه دارم.»

سفیر همچنین درخصوص چگونگی انتخاب دادستان هم اظهارنظر داشته و به خبرنگاران گفته: «گیج‌ کننده و بسیار ناامیدکننده است که انتصاب‌ های دادگاه عالی جلوتر از بسیاری از اولویت‌ های دیگری که گرجستان با آن مواجه است پیش رفت. با توجه به تعهد به انجام اصلاحات قضایی توسط حزب حاکم و انتخاب دادستان توسط اکثریت، نباید حزب حاکم بر انتخاب دادستان با اکثریت نسبی اصرار داشته باشد. اکنون ما چهار قاضی دیگر داریم که طی فرآیندی غیرشفاف و پاسخگو منصوب شده‌ اند.»

 

سابقه اظهارنظرهای خانم سفیر

«کلی دگنان» در 29 ژانویه 2020 به ‌عنوان سفیر آمریکا وارد تفلیس شد. او پیشتر  مشاور سیاسی فرمانده نیروی دریایی ایالات‌متحده در اروپا و نیز مقطعی همین سمت را در یگان دریایی مستقر در آفریقا عهده‌ دار بوده و سابقه حضور دیپلماتیک در سفارت ایالات‌متحده در ایتالیا را داراست. با توجه به اهمیت گرجستان برای آمریکا در تقابل با روسیه او به این مأموریت دیپلماتیک اعزام شده است و از بدو ورود همواره در مسائل داخلی گرجستان اظهارنظر داشته است.

مراسم اعطای استوارنامه کلی دگنان سفبر ایالات متحده به سالومه زورابیشویلی رئیس جمهور گرجستان (31 ژانویه 2020)

سفیر آمریکا درباره محاکمه «ساکاشویلی» رئیس‌جمهور سابق گرجستان هم اظهارنظر کرده و گفته است: «امیدوارم حامیان در اجرای عدالت دخالت نکنند». در سپتامبر سال جاری دگنان در پاسخ به سخنان سرگی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه که گفته بود «در صورت کنارکشیدن غرب از بازی با کارت گرجستان در برابر روسیه کشورش حاضر است روابط همسایگی عالی با گرجستان داشته باشد» گفت: «تا زمانی که گرجی‌ ها شاهد دست‌ برداشتن روسیه از اشغال آبخازستان و اوستیای جنوبی نباشند،  به این دست اظهارات وقعی نمی ‌نهند». این اظهارات با واکنش تند احزاب و فعالان سیاسی متمایل به روسیه مواجه شد و سفیر را متهم کردند که نمی‌ خواهد اجازه دریافت پیام‌ های دوستانه از سمت روسیه را در تفلیس بدهد.

 

قصد آمریکا برای سرنگونی حزب حاکم؟

سرویس اطلاعاتی روسیه مدعی شده است که «ایالات‌متحده از حزب حاکم در گرجستان به دلیل اجرایی نکردن دستورات واشنگتن ناراضی است و واشنگتن در حال آماده شدن برای سرکوب و وادار کردن تفلیس به موضع مطیع‌ تر است»[1]. از اظهارات سفیر هم می ‌توان این دریافت را داشت و سکته زمانی در فرایند پیوستن گرجستان به اتحادیه اروپا هم تأییدکننده این مطلب است.

در بیانیه 9 مارس منسوب به سرگئی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه آمده است: «برای بازگرداندن نظم مطلوب خود، آمریکایی ‌ها در حال برنامه ‌ریزی برای ایجاد سیستمی جهت حمایت از مخالفان و درعین‌ حال تضعیف موقعیت حزب «رویای گرجی» هستند.»

حال باید دید در ماه ‌های پیش‌رو آمریکا و غرب با بازیگردانی فعال سفیر آمریکا قادر خواهد بود حزب حاکم را به انجام اصلاحات وادار کند یا خیر. آنچه مسلم است این که نتیجه انجام اصلاحات و عدم قبول اصلاحات هر دو برای «رویای گرجی» نتیجه ‌ای جز تضعیف را نخواهد داشت.

[1] https://eurasianet.org/russia-drops-info-bomb-into-georgias-political-crisis

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟