ژانویه سال 2020 بود که نمایندگان پارلمان عراق که عموما از جریانها و گروههای سیاسی شیعی بودند تصمیم به صدور مصوبه اخراج نیروهای نظامی بیگانه از عراق گرفتند. این اتفاق دو روز پس از ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس، فرماندهان عالی رتبه مقاومت توسط ایالات متحده آمریکا صورت پذیرفت. بنابراین به طور مشخص، مصوبه پارلمان که برخی آن را غیرالزامآور میدانستند نیروهای نظامی آمریکایی را هدف قرار داده بود. این نیروها از سال 2014 و در چارچوب نیروهای ائتلاف بینالمللی علیه داعش، به درخواست بغداد وارد این کشور شده بودند و در 12 پایگاه نظامی مستقر گردیدند.
از آن زمان یعنی پس از مصوبه پارلمان، گردانهای شناخته شده و حتی ناشناخته متعددی در عراق، حملات متعددی را علیه پایگاهها و کاروانهای نظامی آمریکایی انجام دادند و در سوی مقابل نیز، آمریکا، حملات مرگباری را علیه این گروهها انجام داد. از سوی دیگر این اقدامات و فشارهای گروههای سیاسی شیعی به دولت موقت الکاظمی برای اجرایی شدن مصوبه پارلمان در جریان مذاکرات راهبردی بغداد – واشنگتن، در نهایت منجر به توافق برای پایان دادن به مأموریت نظامی نیروهای ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا تا پایان سال 2021 گردید.
نهایتا، ائتلاف بینالمللی (ایالات متحده) اعلام کرد که نیروهای رزمی خود را از تا پیش از پایان سال از عراق خارج کرده، مسؤولیت پایگاههای نظامی را که در اختیار داشت به نیروهای امنیتی عراق واگذار کرده و تنها نیروهای مستشاری خود که توسط نیروهای عراقی حمایت میشوند را در دو پایگاه حریر و عینالاسد نگاه داشته است؛ موضوعی که با تایید و تاکید مصطفی الکاظمی، نخستوزیر نیز مواجه شد. او در 29 دسامبر اعلام کرد که ائتلاف، انتقال نیروهای رزمی و تجهیزات جنگی خود را به خارج از عراق به پایان رسانده است. پیش از او نیز قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق که اتفاقا از رهبران ارشد سازمان بدر است در 9 دسامبر از توافق نهایی برای خروج نیروهای رزمی ائتلاف خبر داده بود.
بیانیه ائتلاف و اظهارات کاظمی، مورد قبول برخی گروههای سیاسی شیعی و گروههای مقاومت قرار نگرفت. آنها اظهار داشتند اعلان خروج نیروهای آمریکایی متناقض و غیرواقعی است و نظامیان آمریکایی خارج نشدهاند. قیس الخزعلی، رهبر عصائب اهل حق در 26 دسامبر یعنی همان روز اعلام پایان خروج ائتلاف در یک سخنرانی گفته بود که آمریکا طرح حقیقی برای عقبنشینی نظامی ندارد و این کشور به دنبال تغییر عنوان نیروهای نظامی خود از نیروی رزمی به نیروی مستشاری است. او همچنین گفته بود که نمیتوان عدد غیرمنطقی 2500 مستشار آمریکایی را پذیرفت. مشخص کردن تعداد لازم با طرفهای فنی عراقی است و واشنگتن آن را مشخص نمیکند. او همچنین تهدید کرده بود که اگر نیروهای آمریکایی براساس شروط مقاومت عقب ننشینند مقاومت حق پاسخ دارد.
ابوآلاء الولائی دبیرکل گردانهای سیدالشهداء هم روز جمعه 7 ژانویه با اشغالگر نامیدن آمریکا تلویحا از ادامه حضور نظامیان آمریکایی خبر داد و گفت که اشغالگران آمریکایی همچنان به دنبال تلاش برای ماندن در عراق هستند.
با این حال پس از آغاز سال نو میلادی، حملات موشکی به پایگاههای ویکتوریا و عین الاسد ادامه یافت؛ موضوعی که نشان میدهد گردانهای مقاومت، باوری به اعلام خروج نظامیان آمریکایی از عراق ندارند. کاظم الفرطوسی، سخنگوی گردانهای سیدالشهداء نیز پس از این حملات موشکی، گفته بود هدف قرار گرفتن نیروهای آمریکایی نتیجه طبیعی عقب نشینی نکردن آنها از کشور است و این عملیات با جدیت بیشتری ادامه خواهد یافت.
انتظار میرود حملات اینچنینی علیه پایگاههای نظامی آمریکا در عراق ادامه یابد. البته، مشخص نیست که واکنش متقابل به این حملات چگونه خواهد بود. به ویژه آنکه، مسؤولیت حفظ امنیت نیروهای باقیمانده آمریکایی اکنون و براساس توافق، بر عهده عراق است.
افزون بر اینها به نظر میرسد حداقل تا تشکیل دولت آینده، این دست حملات ادامه یابد. البته نمیتوان با اطمینان گفت در دولت جدید چه تحولاتی در این باره رخ دهد اما به طور مثال، به قدرت رسیدن یک دولت اکثریت منتقد اقدامات گروههای مقاومت، میتواند این گروهها را در تنگنا قرار دهد. کما اینکه استقرار و ثبات نسبی ناشی از تشکیل دولت جدید که البته آن هم ارتباط جدی با شیوه شکلگیری آن دارد در ادامه حملات اینچنینی میتواند نقش جدی ایفا کند.
با این حال، نمیتوان پذیرفت که با اعلان خروج نیروهای ائتلاف، پرونده پیچیده و پر کش و قوس میان آمریکا و گروههای موسوم به مقاومت نیز به این زودی به طور کامل بسته شود.
