هفته آینده، ایران دومین سالگرد درگذشت سپهبد سلیمانی را گرامی خواهد داشت. جو بایدن هم باید اهمیت این رویداد را به خاطر بسپارد و توجه داشته باشد که آمریکا آماده است تا در تلاش برای ایجاد بازدارندگی در برابر بلندپروازی‌‌های ایران، فراتر از تحریم‌های اقتصادی عمل کند.
گزاره‌های کلیدی:
- هفته آینده، ایران دومین سالگرد درگذشت سپهبد سلیمانی را گرامی خواهد داشت. جو بایدن هم باید اهمیت این رویداد را به خاطر بسپارد و توجه داشته باشد که آمریکا آماده است تا در تلاش برای ایجاد بازدارندگی در برابر بلندپروازی‌‌های ایران، فراتر از تحریم‌های اقتصادی عمل کند.
- ترور سلیمانی رویدادی است که رهبران ایران تا مدت‌ها از آن شکایت خواهند کرد. آن‌ها قتل سلیمانی را توجیهی دیگر برای برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود و همچنین بهانه‌ای برای سیاست زورگویی به کشورهای ضعیف خاورمیانه می‌دانند. رهبران ایران خود را قربانی تهدیدی دائمی می‌دانند.
- اما واقعیت چیز دیگری است. ترور سلیمانی پاسخی بود به یک سری تنش‌ها از جمله حمله به نفت‌کش‌های خلیج‌فارس، تأسیسات نفتی عربستان سعودی و مواضع آمریکا در عراق که پس از سال ۲۰۱۸، یعنی هم‌زمان با خروج دونالد ترامپ از برجام آغاز شد.
- گرچه پس از ترور(شهید) سلیمانی، حمله شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران به مواضع آمریکا در عراق ادامه یافت و دانشمندان ایران به نصب سانترفیوژهای پیشرفته در تأسیسات هسته‌ای روی آوردند، اما ایران حمله به کشتی‌های تجاری را متوقف کرد و سفارت‌های آمریکا با حملات بیشتری مواجه نشد. هرچند همه‌گیری کووید ۱۹ در کاهش این حملات نقش داشت، اما قدرت‌نمایی ترامپ هم عامل مهمی بود.
- با روی کار آمدن بایدن، تنش‌زایی‌های ایران گستاخانه‌تر شد. برغم پیشنهاد بایدن مبنی بر لغو تحریم‌های اعمال شده از سوی ترامپ در ازای بازگشت ایران به تعهدات برجام، ایران اکنون در حال غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۴۰ درصد است که به سطح موردنیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک است.
- در ماه اکتبر، نیروهای نیابتی ایران یک حمله پهپادی را علیه پایگاه آمریکایی در مرز سوریه و عراق انجام دادند. در ماه نوامبر، یک هواپیمای بدون سرنشین ایرانی مملو از مواد منفجره قصد داشت، نخست‌وزیر عراق را ترور کند. ایران همچنین به تجهیز ائتلاف شبه‌نظامیان منطقه‌ای خود ادامه داده است.
- در رویارویی با این تنش‌ها، دولت بایدن تلاش کرده تا با ارزیابی دقیق و اتخاذ تصمیمات درست از بن‌بستِ ایران گذر کند. از یک سو، دولت آمریکا امیدش به دیپلماسی را از دست نداده است، هرچند که دیپلمات‌های ایران، از دیدار با نماینده آمریکا در وین خودداری می‌کنند.
- از سوی دیگر، آمریکا در زمینه‌ی برخی تحریمها، معافیت‌هایی را در نظر گرفته که افزایش صادرات نفت ایران را در پی داشته، اما از لغو یک‌جانبه این تحریمها خودداری کرده است. دولت بایدن همچنین در روزهای آغازین کار خود، در پاسخ به یک حمله، دستور حمله موشکی به پایگاه‌های شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران را صادر کرد.
نتیجه‌گیری
عامل نگران‌کننده این است که ایالات‌متحده، عملیات اطلاعاتی اسرائیل علیه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را تائید نمی‌کند. برخی از مقامات دولت آمریکا نسبت به کارایی خرابکاری‌ها و ترورهای اسرائیل در داخل ایران تردید دارند، زیرا می‌ترسند این اقدام‌ها انگیزه‌ای باشد برای اینکه ایران، برنامه هسته‌ای خود را بیش‌ازپیش تقویت کند. این باور، نه‌تنها خطر منزوی کردنِ مهم‌ترین متحدِ آمریکا در برابر ایران، بلکه خطر تحرکات بیشتر از سوی ایران را هم در پی دارد: اگر رهبران ایران بپندارند که در برابر تنش‌زایی‌هایشان فقط با عواقب اقتصادی روبرو خواهند شد، به آزمودن عزم آمریکا ادامه خواهند داد.
منبع:
اندیشکده جریان
