روابط خارجی کره جنوبی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در طول سال ها از غیرفعال به گسترده و بسیار گسترده تغییر کرده است. منافع اقتصادی سئول در منطقه افزایش یافته و این کشور تلاش کرده است به دقت سیاست های خود را بین اقتصاد و سیاست و همچنین ملاحظات منطقه ای و جهانی متعادل کند. با این حال، این کشور به دلیل مسائل سیاسی و امنیتی در منطقه به طور فزاینده ای به سمت تصمیم گیری های سخت کشیده می شود.
منافع اقتصادی کره جنوبی در خلیج فارس
در دهه ۱۹۵۰، کره جنوبی که در پی جنگ کره و تقویت نظامی خود در برابر تهدید همیشگی کره شمالی مشغول بازسازی دولتی بود، خلیج فارس را برای منافع خود مهم نمی دانست. تا نیمه دوم دهه ۱۹۶۰، کل تجارت بین کره جنوبی و منطقه خلیج فارس بسیار محدود بود.
توسعه اقتصاد کره جنوبی و کمبود منابع طبیعی، نیاز این کشور به واردات نفت را افزایش داد و جستجوی آن را برای بازارهای خارجی برای محصولات و خدماتش تشدید کرد.
خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس، با مخازن عظیم نفت و گاز و مجاورت با خطوط دریایی، منبع بسیار خوبی برای تامین انرژی بخش اقتصاد در حال توسعه کره جنوبی بود. این امر در دراز مدت منجر به وابستگی فزاینده کره جنوبی به نفت و گاز خلیج فارس شد.
دهه ۱۹۷۰ نماد آغاز روابط گسترده دیپلماتیک و اقتصادی بین کره جنوبی و خلیج فارس بود. در طول دهه ۱۹۷۰، کره جنوبی با عمان و قطر (۱۹۷۴)، بحرین (۱۹۷۶)، کویت (۱۹۷۹) و امارات متحده عربی (۱۹۸۰) روابط دیپلماتیک برقرار کرد.
اما وابستگی سئول به خلیج‌فارس تنها به نفت و گاز محدود نمی‌شد و این منطقه همچنین مقصدی برای شرکت‌های کره جنوبی (چائبول) برای صادرات و سرمایه گذاری شد – عمدتاً در حوزه ساخت‌وساز و زیرساخت. افزایش قیمت نفت و افزایش ذخایر ارزی کشورهای حاشیه خلیج فارس جذابیت آنها را برای شرکت های کره ای افزایش داد.
چائبول ها به عنوان دیپلمات های کره ای در منطقه خدمت کردند و به دولت کمک کردند تا روابط دیپلماتیک خود را بهبود بخشد. این شرکت‌ها پروژه‌های ساختمانی بزرگی را با هزینه‌های نسبتاً کم و بدون هیچ گونه جاه‌طلبی سیاسی یا ایدئولوژیکی که ممکن بود به پروژه‌های پیشنهادی شرکت‌های غربی مرتبط باشد، به شرکت‌های خلیج فارس پیشنهاد کردند.
هیوندای و دوو اولین شرکت هایی بودند که برنده پروژه های میلیارد دلاری در خلیج فارس شدند. از سوی دیگر، تحریم نفتی آمریکا در دهه ۱۹۷۰ و افزایش قیمت نفت به سئول نشان داد که چقدر به بازار نفت وابسته و تا چه اندازه نسبت به نوسانات قیمت نفت حساس است.
در دهه ۱۹۸۰-۱۹۹۰، کاهش قیمت نفت باعث کاهش تعداد پروژه های ارائه شده توسط کشورهای خلیج فارس شد که به نوبه خود منجر به کاهش حجم تجارت بین کره جنوبی و خلیج فارس شد.
افزایش بدهی های خارجی کره جنوبی و کاهش قیمت نفت که بر حجم مبادلات تجاری با کشورهای خلیج فارس تأثیر گذاشت، برخی از مشکلات اقتصادی بود که کره جنوبی در دوره جمهوری پنجم (۱۹۸۱-۱۹۸۷) تحت ریاست جمهوری چون دو هوان با آن مواجه بود و مشکل دیگری را ایجاد کرد – عامل موثر بر کاهش سرعت تجارت.
در طول جنگ عراق و ایران، شرکت های کره جنوبی در کنار همتایان خارجی خود منتظر اولین روز پس از جنگ بودند. آنها تصور می کردند که پس از پایان جنگ، هم عراق و هم ایران باید در پروژه های بازسازی بزرگ سرمایه گذاری کنند. مدت کوتاهی پس از پایان جنگ، صدام در واقع پیشنهادهایی به ارزش میلیاردها دلار برای پروژه های بازسازی و زیرساختی به شرکت های خارجی ارائه کرد.
یکی از شرکای اصلی اقتصادی کره جنوبی در خلیج فارس، امارات متحده عربی است. این کشور دومین تامین کننده بزرگ نفت به کره جنوبی و همچنین سرمایه گذار بزرگ در I.T کره جنوبی است.
اهمیت امارات متحده عربی برای اقتصاد کره جنوبی را می توان در تصمیم سئول برای ارزیابی توافقنامه تجارت آزاد (FTA) بین کره جنوبی و امارات در سال ۲۰۱۲ مشاهده کرد. پروژه انرژی هسته ای امارات متحده عربی – ساخت و راه اندازی چهار راکتور هسته ای برای استفاده غیرنظامی – یکی از بزرگترین دستاوردهای اقتصادی کره در عرصه جهانی بود.
مقامات کره جنوبی، از جمله رئیس جمهور «لی میونگ باک»، از امارات متحده عربی بازدید کردند تا شانس خود را برای برنده شدن در این پروژه در سال ۲۰۰۹ امتحان کنند. برنده شدن در قرارداد انرژی هسته ای ۴۰ میلیارد دلاری امارات متحده عربی در سال ۲۰۰۹، به معنای به رسمیت شناخته شدن کره جنوبی بود.
سئول این قرارداد را به‌عنوان بلیط ورود به بازار بسیار پرسود هسته ای می‌دید که می توانست سایر کشورهای منطقه که ممکن است به فکر ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای باشند را نیز شامل شود.
اهمیت خلیج فارس برای منافع کره جنوبی به احتمال زیاد در کنار اقتصاد در حال توسعه و نیاز فزاینده به نفت، گاز و بازارهای خارجی برای محصولات و خدمات کره ای، همچنان در حال رشد است. وابستگی کره به نفت و گاز عمدتاً از خلیج فارس، همچنان بر سیاست سئول در قبال منطقه خلیج فارس تأثیر خواهد گذاشت.
اما در سال‌های آینده، سئول باید وضعیت قدرت متوسط خود را ثابت کند و احتمالاً فعال‌تر شود، حتی گاهی اوقات سیاست‌هایی را دنبال کند که ممکن است با منافعش در منطقه تضاد داشته باشد.
در غیر این صورت، همانطور که «مون جائه این» رئیس جمهور کره گفته است، تنها در مورد مسائل اقتصادی به عنوان یک کشور قدرت متوسط تلقی می شود. سئول سیاست خارجی خود را در خلیج فارس با ایجاد توازن بین منافع محلی و جهانی خود ادامه خواهد داد و در نتیجه احتمال درگیری با کشورهای منطقه یا منافع ابرقدرت ها را به حداقل می رساند.
