کنترل دروازه افغانستان به جهان؛ آیا ترکیه در تامین امنیت فرودگاه کابل قمار میکند؟
پنتاگون روز دوشنبه گفت ترکیه نقش اصلی را در تامین امنیت فرودگاه بینالمللی کابل پذیرفته است اما هنوز کارهای زیادی باقی مانده است.
جان کربی، دبیر مطبوعاتی پنتاگون در پاسخ به خبرنگاری درباره تماس تلفنی اخیر خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه با لوید آستین همتای آمریکاییاش و موضوع حفاظت از فرودگاه کابل به بیانیه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید اشاره کرد و گفت: « در دیدار هفته گذشته بایدن و اردوغان در بروکسل ترکیه موافقت کرده است تا حفاظت از فرودگاه کابل را بر عهده بگیرد. با این وجود هنوز جزییات و کارهای بیشتری باقی مانده است.»
وی تصریح کرد: «ترکیه میگوید که به حمایت ایالات متحده آمریکا و جامعه بینالمللی نیاز دارد. کار ما در این مورد ادامه دارد. تماس تلفنی آخر هفته در این زمینه انجام شد.»
کربی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا آمادگی ارائه حمایت مالی یا لجستیکی از ترکیه در این زمینه را دارد؟ گفت: «همانطور که گفتم در حال کار بر روی این موضوع هستیم. هنوز نمیدانیم پشتیبانی کامل به چه صورت خواهد بود.»
نقش بالقوه ترکیه در افغانستان پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور میتواند زمینه ساز همکاریهای دیگر باشد. امنیت فرودگاه برای ماموریتهای دیپلماتیک خارج از افغانستان با خروج نیروهای غربی بسیار مهم توصیف شده است. کنترل فرودگاه بینالمللی کابل به معنای کنترل دروازه افغانستان به جهان است.
تمامی نیروهای آمریکایی باید طبق دستور جو بایدن تا تاریخ ۱۱ سپتامبر از افغانستان خارج شوند. با این حال مقامات آمریکایی نگرانیهایی درباره میزان مقاومت دولت افغانستان در برابر حملات طالبان دارند.
همزمان خبرگزاری دولتی آناتولی اعلام کرد که یک هیات فنی از وزارت دفاع آمریکا برای ارزیابی طرح تامین امنیت فرودگاه بینالمللی کابل افغانستان توسط ترکیه به آنکارا میروند.
این موضوع پیش از این نیز در اجلاس هفته گذشته ناتو مورد بحث و بررسی دو رئیس جمهور قرار گرفت. روسای جمهور دو کشور هیاتی را مسئول بررسی راهکار نهایی در این موضوع کردهاند. ترکیه شش سال است که اقدام به تامین امنیت و مدیریت فرودگاه بینالمللی کابل که با نام «حامد کرزای» شناخته میشود، کرده است.
سایت المانیتور در تحلیلی به قلم متین گورکان [گورجان] نوشته است که پیشنهاد ترکیه برای تامین امنیت فرودگاه کابل پس از خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان تا حد زیادی بهعنوان تلاش آنکارا برای جلب رضایت واشنگتن تلقی میشود.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در اجلاس هفته گذشته ناتو گفته بود: «اگر نمیخواهند ما از افغانستان خارج شویم، اگر یک حمایت خاص [ترکی] در آنجا میخواهند پس حمایت دیپلماتیک و مالی ایالات متحده اهمیت پیدا میکند.»
حتی ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز تاکید کرد که ترکیه نقش اصلی را در اداره فرودگاه کابل بازی خواهد کرد اما گفت که هنوز تصمیمی در این زمینه اتخاذ نشده است.
حضور فعلی ترکیه در افغانستان محدود به یک گردان با ۵۰۰ نیرو است که در ماموریتهای غیر جنگی شرکت دارند. ترکیه هرگز در افغانستان نیروی جنگی نداشته است.
وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته تاکید کرده بود که امنیت فرودگاه و سفرهای هوایی پیش شرط فعالیت دپیلماتهای خارجی در افغانستان است. نگرانیهای امنیتی در ماههای اخیر باعث شد تا استرالیا سفارت خود را تعطیل کند. از سوی دیگر عملکرد ایمن فرودگاه میتواند برای تحویل کمکهای بشردوستانه بینالمللی بسیار مهم باشد.
طالبان مخالف ماندن نیروهای ترکیه است
اما به نظر میرسد طالبان با ماندن نیروهای ترکیه در افغانستان موافق نباشد به طوری که سهیل شاهین، سخنگوی طالبان در دوحه گفته بود «ترکیه در ۲۰ سال گذشته بخشی از نیروهای ناتو بود بنابراین آنها نیز باید بر اساس توافقنامهای که ما در تاریخ ۲۹ فوریه سال ۲۰۲۰ با آمریکا امضا کردیم از افغانستان خارج شوند.»
وی در گفتوگوی ۱۰ روز پیش خود با رویترز در عین حال اضافه کرده بود: «ترکیه یک کشور بزرگ اسلامی است. افغانستان با این کشور روابط تاریخی داشته است. امیدواریم که در آینده با ایجاد یک دولت جدید اسلامی در کشور روابط نزدیک و خوبی با آنها داشته باشیم.»
با این حال این سوال مطرح میشود که ترکیه چگونه میتوان مسئولیت امنیت فرودگاه، سفارتخانهها و تاسیسات مهم در کابل را بدون گشتزنی نظامی و فعالیتهای جنگی بر عهده بگیرد؟ ترکیه در مدت ۲۰ سال حضور در افغانستان هرگز با طالبان یا سایر گروهها در میدان نبرد درگیر نشده است.
تحلیلگر سایت المانیتور معتقد است که ترکیه بهعنوان یک عضو ناتو بهترین گزینه ممکن پس از خروج نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان است و چنین نقشی در صورت تایید شورای امنیت سازمان ملل و حمایت جامعه بینالمللی میتواند سطح جدیدی از توجه و اهرم سیاسی منطقهای و بینالمللی را برای ترکیه به همراه داشته باشد. این تحلیلگر معتقد است که اگر اینگونه نشود اوضاع میتواند به آشفتگی سیاسی تبدیل شود و به چهره خوب ترکیه در افغانستان آسیب بزند.
المانیتور به مثالی در این زمینه اشاره کرده و گفته است: «بهعنوان مثال روسیه ممکن است تمایلی به حمایت از ترکیه نداشته باشد زیرا اخیرا روابط نزدیک با رهبران طالبان برقرار کرده و از حضور یک عضو ناتو خوشحال نخواهد شد.»
این تحلیلگر معتقد است که از سوی دیگر عوامل داخلی در افغانستان مانند وابستگیهای مذهبی و قبیلهای، شکافهای قومی و شکافهای جغرافیایی از سوی جامعه بینالملل دست کم گرفته میشود.
المانیتور در نهایت نتیجه میگیرد که آنکارا باید دو بار فکر کند و آگاه باشد که افغانستان، سوریه، لیبی یا قرهباغ نیست و بدون دلیل «قبرستان امپراتوریها» نامیده نمیشود.
منبع:https://per.euronews.com/
- برچسب ها: ارتش افغانستان, اندیشکده, اندیشکده جریان, ترکیه, جریان, طالبان, فرودگاه, ناتو
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
