چندجانبه‌گرایی بایدن؛ از شعار تا عمل
آنتونی دورکین در یادداشتی که وب سایت شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) آن را منتشر کرد، نوشت: سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به اروپا نشان داد که آمریکا به عنوان حامی چندجانبه‌گرایی به صحنه سیاست جهانی بازگشته است. در اجلاس گروه 7 و نشست با ناتو و اتحادیه اروپا، بایدن بار دیگر بر تعهد آمریکا برای همکاری با نزدیک‌ترین متحدان خود در مورد مشکلات بین‌المللی تأکید کرد.
بایدن با حمایت از روندها و موسسات چند جانبه مانند ابتکار واکسن کوواکس و توافق‌نامه آب و هوایی پاریس، راه خود را از ترامپ جدا کرده است. اما ماه‌های ابتدایی ریاست جمهوری بایدن ثابت کرده است که رویکرد او به چندجانبه‌گرایی تحت تاثیر اولویت‌های اصلی دولت وی است که محدودیت‌هایی را برای آمادگی بایدن برای همکاری با نزدیک‌ترین متحدان آمریکا ایجاد می‌کند.
موضوع مهم برای بایدن این است که نشان دهد سیاست خارجی جدید آمریکا می‌تواند مزایای محسوسی برای آمریکایی‌ها فراهم کند. بایدن و مشاوران وی معتقد هستند که آن‌ها باید اقدامات آمریکا در در داخل و خارج از کشور را با منافع رای‌دهندگان طبقه متوسط پیوند دهند، در غیر این صورت خطر بیشتر شدن شکاف مردم آمریکا از نظام سیاسی این کشور افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این، بایدن به صورت شفاف گفته است که وی کشورهای دموکراتیک را در معرض تهدیدی اساسی از سوی چین استعمارگر و حاکمان اقتدارگرا می‌داند. برای پیروزی در این رقابت جهانی، آمریکا و متحدان آن باید نشان دهند که سیستم حکمرانی آن‌ها می‌تواند از اقتدارگرایی چین بهتر باشد و تلاش‌های چین برای تغییر شکل نظم بین‌المللی را به سود خود خنثی کنند.
این اهداف، تعیین‌کننده روش بایدن برای همکاری‌های چندجانبه است، اما هر جا که میان منافع رای‌دهندگان آمریکایی و منافع عمومی جهانی تضاد وجود داشته باشد، بایدن مردم خود را در اولویت قرار می‌دهد. این موضوع در رویکرد وی به تولید و توزیع واکسن‌های کووید – 19 کاملا مشهود بود. از زمان روی کار آمدن بایدن، تولید واکسن در آمریکا افزایش زیادی داشته است و تقریباً همه دوزهای مورد نیاز برای واکسیناسیون داخلی تامین شده است. بایدن در ماه مارس اعلام کرد: «ما می‌خواهیم مراقبت را ابتدا از آمریکایی‌ها شروع کنیم، و پس از آن، سعی خواهیم کرد به بقیه جهان نیز کمک کنیم». بایدن همچنین سیاست دوره ترامپ مبنی انحصار فناوری تولید واکسن را ادامه داد که منجر به تأخیر در تولید برخی واکسن‌ها در خارج از این کشور شد. بعد از اینکه تعداد واکسن‌های تولید شده در آمریکا به بیش از تعداد واکسن‌های مورد نیاز برای واکسیناسیون مردم آمریکا رسید، بایدن از یک طرح گسترده برای ارسال واکسن به کشورهای نیازمندتر رونمایی کرد.
طرح “خرید کالاهای آمریکایی” بایدن مورد انتقاد حامیان تجارت بین المللی
مقامات اروپایی مایل هستند گفتگو با آمریکا درباره چگونگی پرداختن به مدل اقتصادی دولت چین در سازمان تجارت جهانی را احیا کنند، اما آن‌ها پس از مشاهده بی‌علاقگی و عدم تعامل تیم بایدن ناامید شدند. سیاست تجاری برای بایدن یک موضوع ناخوشایند است، زیرا بسیاری از رای‌دهندگان طبقه متوسط که وی سعی در حمایت از آن‌ها دارد، به توافق‌نامه‌های تجارت بین‌المللی بدبین هستند. با این حال هدف نهایی او ایجاد یک ائتلاف جهانی علیه چین از طریق تقویت روابط اقتصادی بین متحدان دموکرات، به ویژه با کشورهای آسیایی است؛ اما ترامپ از پیگیری رویکرد یک جانبه خود در رقابت اقتصادی با چین خرسند بود، هرچند که او این موضوع را نشان نمی‌داد. بایدن اهداف پیچیده‌تری برای سازش با دیگر کشورها دارد. اگرچه، طرح «خرید کالاهای آمریکایی»، طرحی بود که باعث نا امیدی برخی از اقتصاددانان حامی تجارت بین‌المللی شده است.
رویکرد بایدن در مقابله با گازهای زیانبار موجب تنش با اروپا
در مورد آب و هوا، بایدن با پیوستن به توافق‌نامه پاریس در اولین روز حضور خود و میزبانی اجلاس جهانی در روز زمین، از چند جانبه‌گرایی استقبال کرد، اما باز هم رویکرد او تحت تأثیر احساس او نسبت به نظر رای‌دهندگان و نمایندگان منتخب آمریکا در کنگره بود. چرا که وی قصد دارد انتشار گازهای زیانبار را از طریق سرمایه‌گذاری در بخش فناوری‌های سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر کاهش دهد، نه اینکه آمریکایی‌ها را از سوزاندن سوخت‌های فسیلی از طریق افزایش مالیات بر کربن باز دارد که همین مسئله می‌تواند موجب تنش با اروپا شود.
ممکن است اروپایی‌ها وسوسه شوند برخی سیاست‌های «اول آمریکای» بایدن را مورد انتقاد قرار دهند و ادعای وی در حمایت از رویکرد چندجانبه‌گرایی را شعاری قلمداد کنند؛ اما نباید فراموش کرد که برداشت آمریکا از همکاری‌های بین‌المللی با توجه به موقعیت، منافع و فرهنگ سیاسی آن شکل می‌گیرد. همچنانکه اگر حزب جمهوری‌خواه ترامپ کنترل کنگره را به دست آورد، به ندرت به تلاش‌های اروپا برای ارتقای همکاری جهانی کمک خواهد. بنابراین رهبران اروپایی باید از همین فرصت‌های همکاری محدود با بایدن استقبال کنند، اما اگر منافع آن‌ها در تضاد با سیاست‌های آمریکا قرار گرفت، به رویکرد مطلوب خود در قبال چندجانبه‌گرایی عمل کنند.
منبع:https://www.scfr.ir/
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
