مقابله با چین؛ اولویت راهبردی افزایش بودجه نظامی آمریکا

جزئیات بودجه

جو بایدن در بودجه سال 2022 میلادی، 753 میلیارد دلار برای بخش‌های نظامی و دفاعی درخواست کرده است که این رقم نسبت به سال گذشته، حدود 1.6 درصد معادل 12.3 میلیارد دلار افزایش را نشان می‌دهد. درصورتی‌که این بودجه مورد تصویب قرار گیرد، 715 میلیارد دلار آن به‌طور مستقیم در اختیار پنتاگون قرار خواهد گرفت. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین از کنگره درخواست کرده است به‌منظور کمک به اروپا و مقابله با آنچه چالش‌های فزاینده چین و روسیه نامیده شده است، با بودجه 665 میلیارد دلاری نیز موافقت کند. بودجه نظامی آمریکا علاوه بر وزارت دفاع، هزینه‌های نظامی سایر وزارتخانه‌ها ازجمله وزارت انرژی (مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای) را هم دربرمی‌گیرد.

مهار روسیه و چین، نوسازی برنامه هسته‌ای، مقابله با تهدیدهای نوظهور بیولوژیکی، توسعه و آزمایش و نوسازی موشک‌ها و تسلیحات فراصوت، ساخت و توسعه کشتی‌های بدون سرنشین، رادارها و سامانه‌های مدرن موشکی، ساخت سلاح‌های هایپرسونیک (موشک‌هایی با سرعت باورنکردنی و 27 برابر سرعت صوت)، خرید 85 جنگنده اف 35 ساخت شرکت لاکهید مارتین، تشکیل نیروی فضایی، اختصاص 38 میلیارد دلار برای برنامه‌های مرتبط دفاعی در اف‌بی‌آی و اختصاص 100 میلیارد دلار برای تأمین هزینه موشک‌های جدید بالستیک قاره‌پیما، از تدابیر مهمی است که در بودجه نظامی 2022 مورد توجه قرار گرفته است.

ابعاد و ویژگی‌ها

اختصاص بودجه بیشتر به ساخت سلاح‌های مدرن، خارج کردن تسلیحات قدیمی ازجمله چهار فروند ناو ضربتی لیتورال، چندین فروند هواپیمای A10، هواپیماهای KC-10 و KC-135، همچنین تمرکز جدی نیروهای زمینی، دریایی و هوایی ارتش آمریکا بر موشک‌های فراصوت ازجمله ابعاد مهم بودجه نظامی آمریکا برای سال 2022 است. موشک‌های فراصوت به کلاهک‌هایی مجهزند که می‌توانند چندین بار سریع‌تر از سرعت صوت حرکت و اهداف تعیین شده را منهدم کنند که تاکنون موشک‌های کروز و بالستیک از چنین قابلیتی برخوردار بودند.

ازجمله ابعاد مهم دیگری که در بودجه نظامی 2022 دیده می‌شود، انتقال نیروهای آمریکایی از زمین به دریاست. در این زمینه هاگ هوارد، از فرماندهان ارشد یگان ویژه نیروی دریایی گفته است «بسیاری از نیروهای آمریکایی طی دو دهه گذشته در بیابان‌های عراق و کوه‌های افغانستان در حال جنگ بوده‌اند، این رویه باید متحول شود، اکنون باید به دریا برگردند». تشکیل «نیروی فضایی» نیز به‌عنوان یکی دیگر از ابعاد بسیار مهم بودجه نظامی آمریکا برای سال آینده در نظر گرفته شده است.

از موارد قابل‌توجه دیگر در درخواست بودجه 2022، برنامه آموزش و تجهیز در عراق و سوریه به‌عنوان بخشی از برنامه مبارزه با داعش است. در درخواست دولت بایدن به کنگره، 345 میلیون دلار از بودجه 522 میلیون دلاری برای نیروهای امنیتی عراق و 177 میلیون دلار نیز برای «گروه‌ها و اشخاص شناسایی شده در سوریه»، از جمله گروه تروریستی پ‌ک‌ک/ی‌پ‌گ مطالبه شده است. این موضوع نشان می‌دهد که در بودجه 2022 نیز حمایت از تروریسم مورد توجه دولت بایدن است. ضمن اینکه بودجه 370 میلیون دلاری نیز تحت عنوان حمایت از امنیت مرزی سوریه و کشورهای همسایه اختصاص یافته است که 150 میلیون دلار آن به اردن و 220 میلیون دلار به سایر کشورها ارائه خواهد شد.

اهداف بودجه نظامی

مقابله با چین و در کنار آن روسیه، یکی از اهداف مهم بودجه نظامی سال 2022 آمریکاست. در بودجه 2022، وزارت دفاع (پنتاگون) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی رقابت با چین تعریف‌شده است که باید اصلاح زیرساخت‌ها، توسعه آموزش، تقویت و به‌روز کردن تجهیزات نظامی و همچنین افزودن رکن جدید به نیروهای نظامی یعنی «نیروی فضایی» را در دستور کار خود قرار دهد. در این زمینه در درخواستی که به کنگره ارائه شد، آمده است «چین قدرت استراتژیک و متعارف خود را با گام‌های بسیار سریع توسعه می‌دهد، این سرمایه‌گذاری‌های پکن باعث ضعیف ماندن توانایی‌های ایالات‌متحده در منطقه خواهد شد». در طرح اولیه‌ بودجه هم که به کنگره ارائه‌شده، از «تهدید چین» به‌عنوان چالش اول وزارت دفاع آمریکا نام برده شده است!

اهمیت تهدید چین در بودجه نظامی 2022 به‌اندازه‌ای است که در طرح بازدارندگی اقیانوسیه که توسط دولت بایدن به کنگره ارائه شده، برای مقابله و مهار چین در منطقه هند – اقیانوسیه، 5.1 میلیارد دلار بودجه درخواست شده است! نیویورک‌تایمز نیز در خصوص اهداف چینی بودجه 2022 طی گزارشی تأکید کرده است، بودجه نیروهای مسلح، تغییر تمرکز دولت جو بایدن از مبارزه با گروه‌های به‌اصطلاح شورشی و حرکت به سمت اختصاص منابع برای آمادگی جهت بروز جنگ‌های متعارف احتمالی با کشورهای مجهز به کشتی‌ها و هواپیماهای پیشرفته را نشان می‌دهد که چین، در صدر این کشورها قرار دارد. در همین حال یگان ویژه نیروی دریایی آمریکا هم قصد دارد تمرکزش را از ادعای «مبارزه با تروریسم» به سمت مقابله با تهدیدهای ناشی از قدرت‌های جهانی مانند چین و روسیه تغییر دهد. از نظر دولت بایدن احیا و حفظ جایگاه هژمونی آمریکا پیش و بیش از هر چیز مستلزم مهار چین است.

آثار و پیامدها

همان‌گونه که مشهود است، «مقابله با چین» هدف اصلی بودجه سنگین نظامی آمریکاست و برنامه‌های راهبردی گسترده‌ای در بودجه نظامی 2022 در نظر گرفته شده است، لذا این مسئله در دو سطح خارجی و داخلی می‌تواند پیامدهای مهمی برای آمریکا در برداشته باشد. «تشدید رقابت با چین» به‌ویژه در اقیانوس آرام و توسعه «مناقشات دریایی» دراین‌باره، مهم‌ترین پیامد خارجی در این زمینه است. باید توجه داشت از زمان روی کار آمدن دولت بایدن در آمریکا و در شش ماه اخیر عملیات ناوهای آمریکایی در دریاهای اطراف چین 20 درصد و فعالیت هواپیماهای شناسایی و جاسوسی حدود 40 درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است. این در حالی است که برای تداوم و تشدید این روند چه ازنظر کمی و چه در سطوح کیفی، راهبردهای مهمی نیز در بودجه 2022 در نظر گرفته‌شده است. این موضوع نمی‌تواند از طرف چین نادیده گرفته شود. قطعاً واکنش چین به اقدامات آمریکا، آن‌هم در شرایطی که اقتصاد و معیشت مردم آمریکا در سال‌های اخیر بنا به دلایل متعددی ازجمله شیوع کرونا از شرایط خوبی برخوردار نیست و به قول برنی سندرز، نماینده کنگره، سن امید به زندگی در میان آمریکایی‌ها نیز روزبه‌روز در حال کاهش بوده و هرروز بر تعداد گرسنگان و فقرای آمریکایی افزوده می‌شود، می‌تواند در سطح داخل نیز پیامدهایی را متوجه ایالات‌متحده کند.

برای همین است که مخالفان داخلی معتقدند 753 میلیارد دلار، بودجه هنگفتی برای پنتاگون است. سندرز که رئیس کمیته بودجه و از رهبران حزب دموکرات به شمار می‌رود، در رأس مخالفان قرار دارد و بر این باور است «در زمانی که بودجه نظامی آمریکا بیشتر از بودجه مجموع 12 کشور دیگر است، وقت آن است که نگاه جدی به هزینه‌‌های سنگین نظامی، هدر رفت و کلاهبرداری‌‌های مالی که همین الان در وزارت دفاع آمریکا وجود دارد بیندازیم».

سخن پایانی

تقویت توانمندی‌های نظامی از طریق اختصاص بودجه‌های کلان به بخش‌های دفاعی – نظامی همواره یکی از ابزارهای مهم آمریکا پس از جنگ جهانی دوم برای تقویت سیطره و نفوذ خود در محیط بین‌الملل بوده است. چرا که نظامی‌گری در آمریکا ماهیت اقتصادی داشته و با هدف سلطه اقتصادی که حتی بخش‌های مهمی از مردم آمریکا نیز از آن بهره نمی‌برند، دنبال می‌شود. بودجه نظامی 2022 نیز همچون سابق در این چهارچوب قابل ارزیابی است. آنچه روشن است این است که افزایش بودجه نظامی باعث خرسندی و اطمینان خاطر کمپانی‌های اسلحه‌سازی می‌شود؛ شرکت‌ها، گروه‌ها و کمپانی‌هایی که نفوذ عجیبی در روندهای سیاسی، امنیتی و نظامی آمریکا داشته و همواره تلاش می‌کنند از طریق افزایش بودجه‌های نظامی مسیر گسترش جنگ‌ها و بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در جهان را هموار سازند که این موضوع نیز موجب رونق بازار آنها می‌شود.

منبع:https://www.scfr.ir/