بیتوجهی «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهوری مصر نسبت به مساله سد النهضه در سخنرانیهای اخیرش پس از اتمام مرحله دوم آبگیری سد، توجه ناظران تحولات مصر را به خود جلب کرده است.
این در حالی است که همه میانجیگریهای منطقهای و بینالمللی برای بازگرداندن طرفهای درگیر یعنی مصر، سودان و اتیوپی به میز مذاکرات بینتیجه مانده است و آدیسآبابا از هر گونه وساطتی برای وادارسازی این کشور به امضای توافق الزامآور در رابطه با سد النهضه سرباز میزند.
در همین رابطه، منابع آگاه در گفتوگو با العربی الجدید تصریح کردند: بیاعتنایی اخیر السیسی به مساله سد النهضه از سه عامل اساسی نشات میگیرد؛ نخست اینکه السیسی و حلقه نزدیکان وی معتقدند که هرگونه سخن گفتن علنی درباره سد النهضه پس از تکمیل مرحله دوم آبگیری هیچ بازخورد مثبتی نخواهد داشت و برعکس منجر به خدشه وارد شدن به وجهه و پایگاه مردمی حکومت میشود به خصوص پس از آنکه مصر در توسل جستن به شورای امنیت ناکام ماند.
اما دلیل دوم بیتوجهی به مساله سد النهضه در مقطع کنونی این است که السیسی از تحرکات اتیوپی در مجامع بینالمللی درخصوص اتهامزنی به مصر در احتمال حمله نظامی و نیز حمایت از گروههای جداییطلب دولت آبی احمد بیم دارد به ویژه اتیوپی اخیرا تماسهای گستردهای با کشورهای اروپایی، چین و روسیه برقرار کرده و طی آن از تلاشهای مصر و سودان در حمایت از گروههای مخالف دولت اتیوپی در تیگرای، بنی شنقول و قمز برای اشغال منطقه سد النهضه و تسلط بر آن انتقاد جدی کرده است لذا دولت مصر به همه رسانههای این کشور دستور داده به هیچ عنوان درباره راهکار نظامی سد النهضه صحبت نکنند و این ایده را ترویج کنند که روند مذاکرات طولانی است و دولت با پروژههایی نظیر آبیاریهای نوین، توسعه و احداث ایستگاههای تصفیه آب، شیرینسازی آب دریای و کاهش مساحت زمینهای زراعی برای محصولات آببر میتواند پیامدهای احتمالی این سد را مهار کند.
اتیوپی پیشتر از اظهارنظر رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه مصر در احتمال توسل جستن به راهکار نظامی برای حل بحران سد النهضه در یادداشت اعتراضی به شورای امنیت استفاده کرد.
اما دلیل سوم این سکوت به دیدگاه حاکم بر نهاد ریاست جمهوری مصر در عدم تشدید مواضع مربوط میشود مگر آنکه «خسارتی غیرقابل تحمل» روی بدهد که نتوان آن را جبران کرد.
در این چارچوب، جدولی از میزان ورود آب از رود نیل به مصر طی سال جاری و آتی در بازههای زمانی مختلف تدوین شده است تا حجم خسارت احتمالی سنجیده شود، در این میان، وزارت آب مصر در گزارشی به رئیس جمهوری و دستگاههای اطلاعاتی اعلام کرده است مصر میتواند حداکثر کاهش 5 میلیارد متر مکعبی از رود نیل را جبران کند، اما کاهش بیش از این مقدار مشکلات بغرنجی ایجاد خواهد کرد. اما در سایه پیشبینی بارشهای شدید در سال 2022 و 2023، تصریح شده است که طی این سالها تنها با کاهش 500 میلیون متر مکعبی مواجه خواهیم شد.
مصر در تامین 90 درصد از آب شرب خود به رود نیل وابسته است و هرگونه کاهش حقابه این کشور از نیل، آثار اجتماعی و اقتصادی ویرانگری بر مصر خواهد داشت، این در حالی است که آدیسآبابا تصریح دارد که سد النهضه با سرمایهگذاری 4.6 میلیارد دلاری در تبدیل این کشور به قطب انرژی منطقه نقشآفرین است و میتواند علاوه بر درآمدزایی به فقرزدایی در این کشور منجر شود.
در این میان، اختلافات سه کشور بر سر مقدار آب رهاسازی شده از سوی اتیوپی در صورت بروز کمآبی متمرکز است، با عملیاتی شدن این سد، اتیوپی میتواند به بزرگترین کشور صادر کننده برق در آفریقا با تولید ۶۰۰۰ مگاوات برق تبدیل شود.
اتیوپی و سودان در این میان منافع خود را دارند. سد النهضه در ۲۰ کیلومتری سودان واقع شده و این کشور زیان آبی قابل توجهی نمیبیند بلکه برای جبران کمبود برق خود به ساخت این سد نیز امید دارد. اما مصر نگران پایین آمدن سهم آب خود است؛ آبی که آن را برای شرب، زراعت و صنعت به کار میگیرد.
منبع:https://mdeast.news
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.