از بحران سوریه، که صدها هزار قربانی در پی داشته و دود این بحران به چشم کشورهای منطقه و حتی ثبات بین المللی رفته است، به عنوان یکی از پیچیدهترین بحرانهای جهان در قرن 21 نام برده میشود. وجود رقابت شدید ژئوپلتیکی و نقشآفرینی قدرتهای منطقهای و بینالمللی متعدد از فاکتورهای اصلی به طول انجامیدن این بحران در یک دهه گذشته بوده است. با این حال همانطور که پیروزیهای میدانی ارتش سوریه و متحدانش بر جبهه تروریستها امروزه ثبات و آرامش را به بخش زیادی از مناطق کشور بازگردانده است ادامه این روند به سمت بسته شدن کانالهای اصلی مداخلات بازیگران خارجی حامی تروریستها نیز پیش میرود.
امروزه علاوه بر تنزل یافتن شدید نقشآفرینی و قدرت تأثیرگذاری کشورهای غربی و در راس آنها دولت آمریکا در تحولات سوریه، عرصه بر بازیگران مداخلهگر دیگری همانند ترکیه و رژیم صهیونیستی نیز به سمت تنگتر شدن سوق یافته است و با مشاهده روند تحولات میتوان امیدوار بود که در آینده نه چندان دور اولاً اشغالگری خارجی پایان یافته و تمامی خاک سوریه تحت حاکمیت دولت مرکزی قرار گیرد و ثانیاً با بازگشت کامل حاکمیت سرزمینی به دولت سوریه دوران نقض آسان تمامیت ارضی سوریه بویژه از سوی صهیونیستها و آمریکاییها نیز پایان یابد.
در همین ارتباط طی روزهای گذشته با برگزاری رزمایش و تمرین هوایی مشترک ارتش سوریه و روسیه بر فراز بلندیهای جولان، زنگ خطر برای صهیونیستها از بابت پایان دوران آزادی عمل گذشته در انجام عملیات هوایی تجاوزکارانه در عمق خاک این کشور به صدا درآمد.
روز دوشنبه گذشته 24 ژانویه بود که وزارت دفاع روسیه در بیانیهای اعلام کرد که خلبانان نظامی روسیه و سوری یک ماموریت گشت هوایی مشترک، شامل هواپیماهای سوخو-34 و سو-35 روسیه و هواپیماهای هشدار دهنده و کنترل اولیه A-50 و همچنین هواپیماهای میگ-23 و میگ-29 سوریه، در امتداد بلندیهای جولان و رود فرات بر فراز شمال سوریه انجام دادهاند.
این وزارتخانه افزود: خلبانان دو طرف دراین تمرین مشترک حمله به اهداف هوایی و زمینی را در یک میدان آموزشی در مرکز سوریه تمرین کرده اند.
این رزمایش برای رژیم صهیونیستی حاوی پیامهایی در مورد آینده اقدامتش در سوریه خواهد بود مخصوصاً که مسیر تمرینات نظامی جنگنده بمب افکن ها و هواپیماهای هشدار دهنده شامل بلندی های جولان یعنی خط آتش بس با اسرائیل بود که در سالهای گذشته حملات هوایی منظم اسرائیل علیه مواضع مختلف در داخل خاک سوریه از این ناحیه انجام شده اند. در تأیید این موضوع سایت خبری «اسرئیل تایمز» گزارش داد که مقامات صهیونیستی در تلاش هستند تا بفهمند که چرا روسیه سیاست خود را در قبال اسرائیل تغییر داده است.
صهیونیستها که در یک دهه گذشته برای تضعیف و تجزیه دشمن تاریخی خود و همچنین مقابله با تقویت محور مقاومت، که سوریه نقش شاهراه استراتژیک را در آن ایفا میکند، به حمایت از جبهه تروریستها با انجام عملیاتهای نظامی و اطلاعاتی پرداخته است، با شروع روند شکست دومینووار تروریستها و مشاهده تقویت جایگاه نظامی محور مقاومت در امتداد مرزهای سرزمینهای اشغالی با سوریه، به طور مداوم در تقلا بوده است تا روسیه را نسبت به در نظر گرفتن نگرانیهای امنیتیاش متقاعد و همراه سازد. مهمترین خواسته صهیونیستها در این موضوع مماشات مسکو با عملیاتهای تجاوزکارانه به عمق خاک سوریه و هدف قرار دادن مراکز و مواضع گروههای مقاومت بوده است.
برای مثال در تابستان 2018 رسانههای روسیه از توافق میان مسکو تل آویو برای خروج تسلیحات سنگین نظامی ارتش سوریه و گروههای مقاومت تا فاصله 85 کیلومتری (53 مایلی) از بلندیهای جولان اشغالی خبر دادند.
اما امروزه با حرکت دمشق به سمت آخرین مراحل پایان بحران، به تبع آن مناسبات گذشته مسکو- تل آویو در مورد تحولات سوریه نیز دستخوش تغییر و تحولاتی خواهد شد.
صهیونیستها و روسیه در حوزه منافع و اهداف استراتژیک در بحران سوریه در تعارض کامل قرار دارند. در حالی که روسیه به بازگرداندن ثبات به سوریه و حضور بلندمدت در این کشور با گسترش دامنه نفوذ خود از طریق تقویت قدرت نرم میاندیشد، حملات و تجاوزات اسرائیل به بهانههای مختلف نارضایتی دولت و مردم سوریه را از سکوت طولانی مدت متحد خود (یعنی مسکو) در قبال این حملات در پی داشته است؛ بویژه که صهیونیستها به طور مداوم برای تضعیف اتحاد محور روسیه، دمشق و تهران، پروپاگاندای رسانهای را پیش میبرند و از وجود هماهنگی با روسیه در پی تجاوزات خود سخن میگویند.
در همین راستا پس از چندین بار حمله به بندر لاذقیه در هفتههای اخیر که با انگیزههای مختلف از جمله رقابت اقتصادی بنادر سوریه با بنادر مهم اسرائیل صورت میگیرد، رسانههای سوریه با طرح سوال از انفعال روسها در قبال این حملات موجب به تحرک درآمدن افکار عمومی سوریها و نارضایتی از آن شدند. در این شرایط به نظر میرسد اعتبار توافقات میان مسکو و تل آویو در مورد تحرکات نظامی صهیونیستها در خاک سوریه در حال منقضی شدن است و رزمایش مشترک هوایی بر فراز جولان اشغالی تلنگر چنین تحولی برای صهونیستها میباشد.
البته این تنها بعد ماجرا نیست و همزمان شدن انجام رزمایش مشترک روسیه و سوریه با بالا گرفتن تنشها میان مسکو و غرب در اوکراین، رسانهها به احتمال تصمیم کرملین برای تشدید رویاروییهای ژئوپلتیکی با غرب اشاره میکنند.
در این رابطه نیز پیام روسیه به صهیونیستها هشداردهی در مورد وجود منافع استراتژیک مسکو در شرق سوریه است. در سالهای اخیر روسیه تعدادی توافقنامه اقتصادی بلندمدت با دمشق منعقدکرده است، که عمدتاً در رابطه با قراردادهای سرمایهگذاری در بخشهای نفت و گاز، علاوه بر یک قرارداد 49 ساله در بندر طرطوس است.
همچنین در راستای منافع روسیه، بنادر سوریه و کریمه تحت کنترل روسیه در هفته گذشته توافقنامه هایی را برای تقویت روابط اقتصادی امضا کردند و سوریه نیز مشتاق استقبال از گردشگران بیشتر به لاذقیه است. طبیعتاً مقابله با حملات رژیم صهیونیستی شرط لازم پیشبرد و اجرا چنین توافقنامه ای میباشد.