در نوامبر گذشته، مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر، خواستار انحلال و خلع سلاح نیروهای حشد الشعبی شد تا فعالیتهای آنها را به شروط مندرج در فتوای مرجع مذهبی شیعیان آیتالله سیستانی محدود کند.
در بخش ذیل به نکات و گزارههای اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد
- در نوامبر گذشته، مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر، خواستار انحلال و خلع سلاح نیروهای حشد الشعبی شد تا فعالیتهای آنها را به شروط مندرج در فتوای مرجع مذهبی شیعیان آیتالله سیستانی محدود کند. در سال ۲۰۱۷ نیز صدر خواهان ادغام این نیروها در ارتش ملی عراق شده بود اما در بیانیه نوامبر فراتر رفت. صدریها در قالب کمپانیهای صلح متشکل از سه تیپ نظامی و بیش از ۱۰۰ هزار جنگجو حضور چشمگیری بین حشد الشعبی دارند اما آنها بهخوبی میدانند که سایر جناحهای این گروه تهدید بزرگی برای جاهطلبیهای سیاسی جریان صدر خواهد بود.
- جریان صدر تنها گروهی نیست که خواهان انحلال حشد الشعبی است، سیاستمداران سنی نیز در چندین مورد حمایت خود را از این موضوع ابراز کردهاند زیرا آنها این گروه را به آسیب زدن به جان و مال سنیها و هدف قرار دادن شخصیتهای سیاسی اهل سنت متهم میکنند. نمونه آن را میتوان در زمانی یافت که ابوعلی العسگری مسئول امنیتی کتائب حزبالله، محمد الحلبوسی رئیس کنونی مجلس نمایندگان را تهدید کرد و خواهان افزایش نیرو برای جلوگیری از رئیسجمهور شدن ریبار احمد شد. او ریبار احمد را مزدور رژیم صهیونیستی خواند. این تهدیدها نشان دهنده روابط بین ایران و برخی جناحهای حشدالشعبی است.
- تلاش برای انحلال حشد الشعبی نه تنها به موارد فوق مرتبط است بلکه بخشی از معاملات سیاسی بزرگتر بین رقبا نیز به حساب می آید. برخی از کسانی که تلاش میکنند حشدالشعبی را منحل کنند، خواستار جدا شدن آن از دفتر نخستوزیری هستند، دفتری که با وجود ناتوانی در کنترل نیروهای حشد الشعبی همچنان آنها را تأمین مالی میکند. حشد الشعبی اکنون خودمختاری خود را توسعه داده و به شیوههایی همانند نیروهای سپاه قدس عمل میکند.
- چارچوب هماهنگی به دو دلیل مخالف انحلال نیروهای حشد الشعبی است: دلیل اول مربوط به امور داخلی است: چارچوب هماهنگی از این امر آگاه است که انحلال این گروه به مثابه دست کشیدن از قدرت سیاسی خود است و آنها را در معرض فشارهای مختلف قرار میدهد بهویژه حال که در انتخابات نیز شکستخوردهاند.
- دلیل دوم تأثیر عوامل خارجی است: عمدتاً به خاطر تسلط ایران بر این گروه که از حضور اقتصادی و نظامی ایران در عراق حمایت میکند. تصمیم به انحلال نیروهای حشد الشعبی بیش از آنکه به رهبران چارچوب هماهنگی بستگی داشته باشد، به تصمیم ایران بستگی دارد و این امر بعید است در آیندهای نزدیک رخ دهد.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت مینویسد:
در نتیجه دیدگاه غالب آن است که این بحران سیاسی ادامه خواهد داشت و احتمالاً به سایر حوزه ها کشیده خواهد شد، حتی احتمال تشدید ترورها و کشیده شدن نزاع به خیابانها نیز وجود دارد.