پایگاه هیل در تحلیلی به نوشته دیانا اولبام، از مشاوران سیاست خارجی اسبق کنگره آمریکا و از مدیران اندیشکده مرکز سیاست بین‌الملل این کشور درباره ماجراجویی خطرناک کشورهای غربی با دست زدن به گسترش ائتلاف ناتو با هدف ایجاد تقابل هر چه بیشتر با روسیه می‌نویسد: «این روند در بردارنده ریسک تشدید، گسترش و طولانی ساختن جنگ در اوکراین است. همچنین احتمال نزاع هسته‌ای را که به راحتی می‌تواند به یک هولوکاست جهانی تبدیل شود، بسیار افزایش می‌دهد. سنای آمریکا باید با اکثریت دو سومی آرا، توصیه و موافقت خود را در قبال تصویب پروتکل‌های اضافه کردن اعضای جدید به ائتلاف ناتو مطرح کند و این مجلس باید قبل از اینکه نامزدهای جدید عضویت در ناتو را تایید کند، خوب فکر کند.
تشدید، گسترش و طولانی ساختن جنگ در اوکراین
بالاترین اولویت آمریکا باید این باشد که این جنگ را از طریق یک آتش بس فوری و یک توافق حاصل از مذاکرات که منصفانه و پایدار باشد، خاتمه دهد.
با این حال، دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا – تحت فشار از جانب کنگره و تشکیلات سیاست خارجی کشورش – فقط اهداف جنگی خود را از سطح مهار روسیه تا سطح در هم شکستن آن تشدید کرده است. لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، اخیرا پس از یک سفر بلندپایه به اوکراین اینگونه توصیف کرد که هدف آمریکا این است که “روسیه تا حدی ضعیف شود که نتواند آن نوع کارهایی را که در طی حمله به اوکراین انجام داده است، انجام دهد”؛ همچنین رهبران دموکراتهای آمریکا خواستار “پیروزی نظامی صریح” شده‌اند.
در عین حال تعمیق مداخله آمریکا در جنگ اوکراین در حد لفاظی صرف نبوده است. اکنون آمریکا اذعان کرده به ارائه اطلاعات عملیاتی که نیروهای اوکراینی از آنها برای هدف قرار دادن و کشتن ژنرال‌های روسی و همچنین غرق کردن یک کشتی جنگی ارزشمند آن کشور استفاده کردند، پرداخته است. تحویل تسلیحاتی هر چه سنگین‌تر و هر چه پیشرفته‌تر از سوی آمریکا و متحدانش دیگر از سطح این هدف که به ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین اجازه دفاع از کشورش را بدهد فراتر رفته است. آنها او را جسور کرده‌اند تا خواسته‌های خود را برای ورود به مذاکرات صلح تا میزان وسیعی گسترش دهد. در حالی که زلنسکی قبلاً انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی در قبال دونباس به نمایش گذاشته بود، اکنون خواستار “احیای مرزهای قبل از حمله، بازگشت بیش از پنج میلیون آواره، عضویت در اتحادیه اروپا و پاسخگو کردن رهبران نظامی روسیه” است.
در این شرایط، با زور گسترش دادن ناتو در پشت درهای روسیه تحریکی است که فقط خطرات مربوط به جنگ اوکراین را افزایش می‌دهد و کار را برای آنکه پوتین از مواضعش عقب نشینی کند دشوارتر می‌سازد. همانطور که بسیاری از تحلیلگران و سیاستگذاران برجسته سابقا استدلال کرده بودند، الحاق کشورهای پیمان ورشوی سابق به ناتو پس از پایان جنگ سرد اقدامی اشتباه بود و در نهایت به تقویت حس انزوا و محاصره روسیه کمک کرد.
در واقع، تمایل اوکراین برای پیوستن به ناتو و این که این کشور تسلیحات و آموزش‌های نظامی از جانب آمریکا دریافت کرده، قطعاً جزو عوامل کلیدی موثر بر تصمیم پوتین برای دست زدن به این حمله بوده‌اند. گسترش ناتو در حال حاضر خطرات پیش روی پوتین را به گونه‌ای افزایش می‌دهد که عملاً طولانی شدن جنگ و افزایش احتمال سرایت آن به فراتر از مرزهای اوکراین را تضمین می‌کند.
کاهش دادن چشم انداز صلح در اروپا
دادن جواب مثبت به نامزدی فنلاند و سوئد برای عضویت در ناتو در عین حال دادن جواب منفی به درخواست عضویت اوکراین در این ائتلاف را بسیار دشوارتر خواهد کرد. مهمتر از آن، الحاق فنلاند و سوئد به ناتو می‌تواند به جای اینکه در راستای حمایت و حفاظت از اروپا باشد، اروپا را بی ثبات کند. هیچ یک از این کشورها قبل از این بحران، با تهدیدی جدی از جانب روسیه مواجه نبودند، اما انبوه تسلیحاتی که به شکلی اجتناب ناپذیر در نتیجه الحاق به ناتو وارد آنها می‌شود، می تواند انگیزه‌هایی را برای روسیه به منظور تقابل ایجاد کند. این جنگ در حال حاضر مزیت بزرگی برای پیمانکاران دفاعی همچنان که فشار ها برای نوسازی و بهبود قابلیت همکاری عملیاتی سیستم‌ها و کنار گذاشتن آخرین تجهیزات نظامی روس باقی مانده افزایش می‌یابند به همراه داشته است.
آنچه اروپا به آن نیاز دارد ترسیم مجدد مرزهای زمان جنگ سرد و ایجاد یک ردپای بزرگتر برای ناتو نیست، بلکه معماری جدید در نهادهای امنیتی و اقتصادی است به نحوی که همه کشورهای اروپایی از جمله روسیه بتوانند در نهایت به آنها بپیوندند.
افزایش ریسکهای هسته‌ای
جهان به درستی از بابت تهدیدات روسیه مبنی بر استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در صورت به خطر افتادن موجودیتش متحیر شده است، اگرچه که آمریکا نیز نخواسته احتمال اینکه تبدیل به اولین استفاده کننده از سلاح‌های هسته‌ای شود را رد کند. حتی استفاده از یک به اصطلاح سلاح هسته‌ای تاکتیکی می‌تواند صدماتی فاجعه بار ایجاد کرده و به سرعت به سطح یک نزاع هسته‌ای تمام عیار تشدید شود و با توجه این موضوع، جلوگیری از تبدیل شدن جنگ اوکراین به یک جنگ هسته‌ای باید هدف محوریی برنامه ریزهای نظامی آمریکا و ناتو باشد. این دورنما این سوال را مطرح می‌کند: چگونه گسترش ناتو این هدف به پیشبرد این هدف کمک می‌کند؟
آوریل هینز، مدیر اطلاعات ملی آمریکا اخیرا در شهادتهایی گفت که پوتین ممکن است در صورت رسیدن به این باور که در جنگ اوکراین به ویژه در صورت مداخله ناتو دارد شکست می خورد به سلاح هسته‌ای روی بیاورد. به شکلی گیج کننده، رقم زدن یک “شکست نظامی قاطع” علیه روسیه دقیقا همان چیزی است که برخی از سناتورهای آمریکایی دارند پنتاگون را برای پیگیری آن تحریک می کنند. علاوه بر این، مداخله در حال گسترش ناتو در این جنگ – و به طور بالقوه، اندازه در حال گسترش ناتو- باعث افزایش خطر برای پوتین شده و شانس زدنه جرقه جنگ هسته‌ای را به شدت افزایش می دهد. حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین، کارشناسان ارزیابی کرده بودند که جهان به “نزدیک‌ترین فاصله‌ای که تاکنون به آخرالزمان رقم زننده پایان تمدن را داشته” رسیده است.
ظاهرا خود جو بایدن، رئیس جمهور آمریاک نیاز به اجتناب از در تنگنا قرار دادن پوتین را درک می‌کند. او اخیرا در اظهاراتی در جمع دموکرات‌ها گفت: “مشکلی که اکنون نگران آن هستم این است که هم اکنون او یک راه خروج ندارد و من در تلاش برای تعیین چگونگی اقداممان در قبال آن هستم. با این وجود اعمال تحریم‌های اقتصادی تضعیف‌کننده، پوتین را “جنایتکار جنگی” خواندن و اعلام زودهنگام حمایت آمریکا از عضویت سوئد و فنلاند در ناتو تنها گزینه‌های پوتین را محدود ساخته و احتمال استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای در اوکراین را افزایش می‌دهد.
خطرات هسته‌ای تنها به استفاده عمدی از تسلیحات محدود نمی‌شوند. همانطور که توماس ال. فریدمن توضیح می‌دهد، “هرچه این جنگ طولانی تر شود، فرصت برای محاسبات اشتباه فاجعه آمیز بیشتر می‌شود – و مواد خام برای آن به شکلی سریع و دیوانه وار در حال انباشت هستند.” استقرار نیروهای بیشتر ناتو و استقرار تسلیحات هسته‌ای بیشتر در فاصله نزدیکتر به خاک روسیه مطمئناً می‌توانند انگشتان پوتین را منقبض‌تر کنند.
جایگزین
علاوه بر حذف مساله عضویت در ناتو برای اوکراین، غرب می‌تواند مساله عضویت سوئد و فنلاند در ناتو را روی میز مذاکره با روسیه قرار دهد. طرح این وعده که ناتو به هیچ وجه گسترش نیابد، برای اوکراین عادلانه‌تر خواهد بود و می‌تواند زمینه را برای روسیه برای آنکه جاه طلبی‌های ارضی خود را کنار بگذارد مساعدتر کند. چنین پیشنهادی باید بخشی از تلاش‌های بین‌المللی گسترده‌تری برای توقف جنگ، رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی مشروع روسیه و جلوگیری از مرگ افراد بیشتری در اوکراین و در سراسر جهان باشد. از این گذشته، تأثیرات جنگ دارد به شکل کمبود مواد غذایی در سراسر جهان احساس می‌شود که این امر بسیار بیشتر از جنگ می‌تواند منجر به کشته شدن مردم شود.
به طور گسترده‌تر، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها باید به این فکر کنند که چه نوع ترتیبات امنیتی مبتنی بر همکاری می‌توانند با احتمال بیشتری باعث ممانعت از درگیری خشونت‌آمیز، ایجاد صلح مثبت و ارتقای توسعه انسانی در داخل و خارج از مرزهایشان شوند. آنچه آنها در نهایت به آن می رسند ممکن است شباهت کمی به ناتویی که اکنون داریم داشته باشد – و امیدواریم که ملزم به افزایش هزینه برای تسلیحات و جنگ که به نحوی که در حال حاضر پیش بینی می‌شود، نکند. »
