مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق از ظرفیت های صادرات گاز اقلیم کردستان به عنوان جایگزینی برای عرضه روسیه یاد می کند، اما اختلاف بین دو طرف اصلی حاکم بر این منطقه یعنی حزب دموکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان نشان می دهد که این طرح، در حال حاضر بیشتر شبیه به رویای خط لوله گاز است تا به واقعیت پیوستن این ایده.
به گزارش کردپرس، در حالی که حزب دموکرات کردستان عراق پروژه صادرات گاز طبیعی را به عنوان بخشی از راه حلی برای مشکلات گازی اروپا تبلیغ می کند، اتحادیه میهنی کردستان به عنوان شریک آن در اداره منطقه اقلیم کردستان عراق، پس از بیان اعتراض به اینکه از مذاکره با شرکت ها و خریداران بالقوه کنار گذاشته شده، عملاً آن را مسدود کرده است.
باید یادآور شد که کردستان عراق حتی گاز طبیعی کافی برای تامین نیازهای داخلی خود ندارد و قطعی برق یک پدیده روزمره است.
حزب دموکرات کردستان که بارزانی ها بر آن تسلط دارند، مدت‌هاست که با شریک ائتلافی خود در دولت اقلیم کردستان یعنی اتحادیه میهنی کردستان به رهبری طالبانی ها برای نفوذ بیشتر رقابت می کند.
این تنش ها در ماه های اخیر، هم به دلیل مناقشه گازی و هم پس از اینکه حزب دمکرات کردستان کاندیدای خود را برای ریاست جمهوری عراق معرفی کرد، تشدید شده است. این در حالی است که پست ریاست جمهوری عراق به طور سنتی به کردها و اتحادیه میهنی کردستان و بر اساس تقسیم قدرت در عراق و اقلیم کردستان اختصاص داشته است.
پنج مقام کرد از هر دو حزب گفتند که مقامات ارشد این احزاب ماههاست، حتی درباره مسائل امنیتی و انتخاباتی که برای اکتبر برنامه‌ریزی شده است، با هم گفتگو نکرده اند. دیپلمات‌های غربی گفتند که نشست‌های اخیر میان دو حزب بر روی این موضوعات تأثیر گذاشته است اما هنوز نتایج قابل توجهی نداشته است.
این اختلافات فعلاً برنامه‌های صادرات گاز کردستان عراق را به بن‌بست کشانده و ضربه‌ای به رویای این منطقه برای افزایش درآمدهای انرژی وارد می‌کند و به بازارهای جهانی که از تنوع بخشیدن به منابع انرژی مستاصل هستند، کمک قابل توجهی نمی کند.
این بن بست همچنین می تواند ثبات در شمال عراق را که هر دو خانواده حاکم نیروهای امنیتی خود را دارند، تضعیف کند.
مشکلات اقتصادی گسترده در میان جوانان کرد یکی از عوامل اصلی بحران مهاجرت در مرزهای بلاروس در اواخر سال 2021 و اوایل سال 2022 بود.
بافل طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کردستان عراق به رویترز گفت: «اگر ما یک دولت ائتلافی هستیم، باید با هم تصمیم بگیریم.»
حزب دموکرات کردستان به درخواست ها برای اظهار نظر در مورد این موضوع پاسخی نداد. اما دولت اقلیم کردستان که توسط حزب دموکرات کردستان رهبری می شود، اعلام کرد که می خواهد از منابع نفت و گاز به نفع همه استفاده کند و هر دو طرف باید به توافق برسند.
دو میدان از بزرگترین میدان‌های گازی عراق به نام های کورمور و چمچال، که روزانه حدود 450 میلیون فوت مکعب در آنها گاز طبیعی استخراج می شود، در قلمرو اتحادیه میهنی کردستان قرار دارند.
ساده ترین مسیر برای رساندن گاز اقلیم کردستان به بازارهای خارج از عراق، از طریق مناطق تحت کنترل حزب دمکرات کردستان و ترکیه ممکن است.
کنسرسیوم پرل که اکثریت آن متعلق به دانا گاز ثبت شده در ابوظبی و شرکت کرسنت پترولیوم وابسته به آن است، حق بهره برداری از این دو میدان را دارد. این کنسرسیوم قصد دارد تولید گاز طبیعی خود را از این دو میدان در چند سال آینده بیش از دو برابر کند و به یک میلیارد فوت مکعب در روز برساند که برای تامین نیازهای داخلی در اقلیم کردستان کافی است.
با توجه به وجود 15 تریلیون فوت مکعب ذخایر اثبات شده گاز طبیعی در اقلیم کردستان، می توان به طور بالقوه استخراج گاز را تا 1.5 میلیارد فوت مکعب در روز افزایش داد و مقدار قابل توجهی نیز برای صادرات باقی می ماند.
دولت اقلیم کردستان به رهبری حزب دمکرات کردستان، سال گذشته قراردادی را با شرکت داخلی KAR Group برای گسترش خط لوله گاز از این میدان ها به اربیل، مرکز اقلیم کردستان و شهر شمالی دهوک در نزدیکی مرز ترکیه امضا کرد.
هنگامی که خط لوله به دهوک برسد، به راحتی می توان آن را چند کیلومتر دیگر (مایل) تا مرز ترکیه گسترش داد و راه را برای صادرات گاز به اروپا هموار کرد.
اما طالبانی به دلیل این که حزب دمکرات کردستان حزب او را از مذاکرات کنار گذاشته و هیچ روند مناقصه یا شفافیتی در مورد نحوه اعطای قرارداد ساخت خط لوله به KAR وجود نداشته، به آن اعتراض کرد.
یک مقام ارشد KAR گفت که این شرکت قراردادی را با وزارت منابع طبیعی منطقه در دسامبر 2021 به منظور ارتقا و گسترش شبکه خط لوله گاز به دهوک امضا کرده است.
این مسئله سوالاتی در مورد این روند ایجاد کرد اما وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان به درخواست برای اظهار نظر در این خصوص پاسخ نداد.
اتحادیه میهنی با جلوگیری از ورود تکنسین ها به میادین گاز در مناطق تحت کنترل خود، حتی مرحله اول توسعه را که برای خدمت رسانی به بازار داخلی در نظر گرفته شده بود متوقف کرده است.
نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان و پسر عموی مسرور بارزانی، ماه گذشته از سلیمانیه دیدن کرد و با مقامات ارشد اتحادیه میهنی کردستان دیدار کرد که اولین نشست ارشد با حضور هر دو طرف در چند ماه اخیر محسوب می شود. پس از این دیدار، چند دیدار دیگر برگزار شد که در آن رهبران دو حزب در مورد امنیت این منطقه و انتخابات پارلمانی گفتگو کردند.
سخن گفتن از صادرات گاز با وجود این واقعیت صورت می گیرد که کردستان عراق حتی برای تولید برق کافی با مشکل مواجه است .
از 13 نیروگاه تولید برق در اقلیم کردستان کردستان، پنج نیروگاه آن گازی هستند و به دلیل کمبود گاز، تنها با 50 تا 70 درصد ظرفیت کار می کنند. خاموشی برق امری عادی در این منطقه محسوب می شود که می تواند به این معنی باشد که توسعه داخلی صنعت گاز احتمالاً در اولویت فوری خواهد بود.
به گفته مقامات کرد، در مورد صادرات گاز هم هنوز هیچ معامله ای با ترکیه امضا نشده است.
از دولت ترکیه خواسته شد در این باره اظهار نظر کند اما پاسخی نداد.
به گفته سه مقام کرد که یکی از آنها روابط میان این دو حزب را ائتلاف نامناسب و «ازدواج بد» توصیف کرد، سفرهای بارزانی به خارج از عراق، از جمله به استانبول که در آن بحث گاز مطرح شد، اتحادیه میهنی کردستان را خشمگین کرده است.
هنگامی که در ماه ژانویه به شهردار چمچمال تحت کنترل اتحادیه میهنی کردستان گفته شد که دولت قراردادی برای توسعه شبکه خط لوله داخلی به گروه KAR داده است، یک منبع آگاه گفت که این اولین بار بود که اتحادیه میهنی کردستان به طور رسمی در جریان چنین اقداماتی قرار می گرفت.
اتحادیه میهنی در واکنش مانع از اجرای این قرارداد شد. این اتفاق نشان می‌دهد که حزب اتحادیه میهنی می‌خواهد برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته، در تمام مسائل مربوط به گاز طبیعی حق تصمیم گیری برابر با حزب دموکرات داشته باشد.
اقلیم کردستان فروش مستقیم نفت به بازارهای جهانی را در اواسط سال 2015 و پس از متهم کردن دولت مرکزی بغداد به محروم کردن این منطقه از پرداخت بودجه دولتی و سهم نیروهای پیشمرگ، با وجود نقش داشتن این نیرو در شکست داعش، آغاز کرد.
بیشتر درآمدهای دولت اقلیم کردستان از صادرات نفت حاصل می شود که به گفته اتحادیه میهنی کردستان توسط دولت تحت کنترل حزب دمکرات کردستان به طور ناعادلانه بین استان ها توزیع می شود.
حزب دموکرات کردستان به درخواست ها برای اظهار نظر در مورد این موضوع پاسخی نداد.
بافل طالبانی گفت: «گاز طبیعی اقلیم کردستان به همان شیوه صادرات نفت از اقلیم کردستان صادر نخواهد شد و آنهایی که چنین قصدی دارند ابتدا باید از روی جنازه من رد شوند.»
