با رسیدن کشتی یونانی تحت اختیار اسرائیل برای حفاری جهت استخراج گاز در میدان گازی «کاریش» در شرق دریای مدیترانه پرونده اختلافات مرزی لبنان و اسرائیل بار دیگر مورد توجه رسانهها قرار گرفته است.
میدان نفتی کاریش به وسعت 1430 کیلومتر مربع در منطقه 29 مرزی میان لبنان و اسرائیل قرار دارد. لبنان تأکید میکند که بخش بزرگی از این میدان نفتی درون مرزهای این کشور قرار دارد و در برابر اسرائیل نیز تأکید میکند که سراسر این منطقه تحت «حاکمیت» اسرائیل است.
لبنان در نامه اخیر خود به سازمان ملل درباره مذاکرات ترسیم مرزهای مشترک با اسرائیل، خواستار تعیین خط 29 به جای خط 23 (به وسعت 360 کیلومتر مربع) شد و بدین ترتیب منطقه مورد مناقشه میان دو طرف به 1430 کیلومتر مربع افزایش یافت.
مذاکرات لبنان و اسرائیل برای ترسیم مرزهای دریایی در اکتبر 2020 آغاز شد. در ماه مه 2021، پس از آنکه لبنان نقشههای تازهای را مطرح کرد و زمینهای بیشتری را حق خود دانست، این مذاکرات متوقف شد.
البته با وجود مطالبات داخلی، «میشل عون»، رئیس جمهوری لبنان، سند مربوط به پذیرش خط 29 به عنوان مرز دریایی لبنان را نپذیرفت و تأکید کرد که مرز لبنان همان خط 23 است. با وجود این، دولت لبنان این سند را رسما به سازمان ملل ارسال کرد.
مذاکرات لبنان و اسرائیل پس از گفت وگوهای طولانی حدودا دو ساله میان امریکا و لبنان انجام شد که پرونده گفت وگوها در لبنان توسط «نبیه بری»، رئیس مجلس لبنان، مدیریت می شد. این مذاکرات به صورت غیر مستقیم و با وساطت امریکا انجام میشود.
در راستای تحولات جدید، دفتر نخستوزیر دولت پیشبرد امور در لبنان روز دوشنبه اعلام کرد که «نجیب میقاتی» در دیدار با «میشل عون»، رئیس جمهوری لبنان، با دعوت از «آموس هوکشتاین»، واسطه امریکایی مذاکرات لبنان و اسرائیل درباره ترسیم مرزهای آبی، به لبنان توافق کرده است.
در این بیانیه تأکید شده که در راستای پیگیری تحرکات دریایی کشتی واحد تولید گاز طبیعی اسرائیل در نزدیکی منطقه مورد مناقشه در جنوب لبنان، نجیب میقاتی در کاخ ریاست جمهوری لبنان با میشل عون دیدار و اقدامات لازم در برابر تلاشهای اسرائیل برای ایجاد تنش در مرزهای جنوبی را بررسی کرد.
این بیانیه افزوده که آنان توافق کردند که از واسطه امریکایی برای سفر به بیروت و بررسی نحوه تکمیل مذاکرات ترسیم مرزهای دریایی جنوبی و تلاش برای تکمیل آن در کوتاهترین زمان ممکن دعوت کند.
آنان همچنین توافق کردند که در تماس با کشورهای جهان و سازمان ملل موضع لبنان را تشریح و بر حقوق ثابت و ثروتهای طبیعی این کشور تأکید کنند.
در این بیانیه تأکید شده که لبنان هرگونه اقدام اسرائیل برای حفاری یا استخراج منابع طبیعی در آبهای مورد مناقشه را اقدامی خصمانه و تهدیدی برای امنیت و صلح بینالمللی و کارشکنی در روند مذاکرات ترسیم مرزها میدانند.
همزمان، شیخ «نعیم قاسم»، معاون دبیرکل حزب الله لبنان، تأکید کرد که اگر دولت لبنان رسما اعلام کند که اسرائیل به نفت و خاک لبنان تعرض کرده، حزب الله لبنان آماده واکنش از هر طریق ممکن برای جلوگیری از این اقدام اسرائیل است.
او گفت که دولت لبنان باید در این باره تعیین تکلیف کند و صریحا اعلام کند که آیا کشتی اسرائیلی در منطقه مورد مناقشه فعالیت میکند یا بیرون آن.
قاسم از دولت لبنان خواست که قاطعیت بیشتری نشان دهد و فشارهای خود را افزایش دهد و به صراحت اعلام کند که آیا مذاکرات ادامه دارد یا کاملا شکست خورده و کار را یکسره کند و افزود: «اینکه خواهش کنیم نماینده امریکا بیاید و پیشنهادهای غیر وقعی مطرح کند صرفاً وقتکشی است».
او گفت که حزب الله در این باره تابع تصمیم دولت است اما دولت را تشویق میکند که هرچه سریعتر تصمیمش را بگیرد.
اکتشاف ذخایر گاز در دریای مدیترانه و سواحل نزدیک به اسرائیل و لبنان و فلسطین باعث اهمیت استراتژیک این منطقه و تلاش برای رفع اختلافات برای آغاز حفاری و استخراج گاز از این منطقه شده است.
لبنان در سایه وضعیت اقتصادی نامناسب و بهره برداری از حقوق دریایی خود در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی اولین مجوز اکتشاف در این منطقه سرشار از نفت و گاز را صادر کرد. لبنان اولین قرارداد اکتشاف نفت و گاز در دو ناحیه فرا ساحلی دریای مدیترانه را با یک کنسرسیوم بین المللی متشکل از شرکتهای “توتال” فرانسه، “اِنی” ایتالیا و “نوواتک” روسیه به امضا رساند.