رویکرد دولت‌های عرب حاشیه خلیج‌فارس در قبال عراق و رابطه‌اش با ایران

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
دولت‌های عرب حاشیه خلیج (فارس) ازنظر دامنه، مقیاس و اهمیت روابطشان با عراق پشت سر ایران قرار دارند. از زمان کنار رفتن نوری المالکی، نخست‌وزیر سابق عراق در سال 2014، روابط خلیج (فارس) با عراق به شکل ملایمی احیاشده اما پیشرفت در توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی ناهموار بوده است. دولت‌های خلیج (فارس) در قبال سرمایه‌گذاری سنگین در عراق همچنان محتاط هستند. درعین‌حال به دلیل حضور دیپلماتیک و نظامی آمریکا و اروپا در عراق که به دولت‌های عربی اطمینان می‌دهد این کشور تهدیدی فوری برای امنیتشان نیست، درجاتی از رضایت نیز وجود دارد.

نصیبه یونس در تحلیلی که در وب‌سایت شورای روابط خارجی اروپا منتشر شد، نوشت: وقتی دولت‌های خلیج‌(فارس) با عراق وارد تعامل می‌شوند، اغلب ارتباطشان نامناسب، کوتاه‌مدت و غیر راهبردی است اگرچه تفاوت‌هایی میان این کشورها وجود دارد. این دولت‌ها به‌ویژه به دنبال شناسایی بازیگران سیاسی خاص در عراق بوده‌اند تا از آن‌ها حمایت کنند؛ اما این امر همواره با شکست روبرو بوده و از منظر دولت‌های حاشیه خلیج‌(فارس) نتیجه اندکی داشته و به اعتبارشان در عراق لطمه زده است. تعاملات مثبت‌تر بر توسعه پروژه‌های مشترک اقتصادی متمرکز بوده است؛ اما دولت‌های حاشیه خلیج‌(فارس) از روند آهسته پاسخ‌های بوروکراسی عراق به این پروژه‌ها ابراز ناامیدی و تلاش کرده‌اند تا مشخص کنند که آیا این امر ناشی از کارشکنی سیاسی عمدی بوده یا ضعف ظرفیت حکمرانی عراق.

درعین‌حال ایران روابط گسترده سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی در سراسر عراق و نه‌فقط در نواحی شیعه‌نشین دارد. این روابط ارزش قابل‌توجهی برای اقتصاد ایران و توانش برای قدرت آفرینی منطقه‌ای و فراتر از آن دارد. رویکرد ایران به لحاظ انعطاف، دوام و چشم‌انداز بلندمدت آن قابل‌توجه است.

حضور قوی ایران در عراق رهبران کشورهای عرب حاشیه خلیج‌(فارس) را از تعامل عمیق‌تر با این کشور دلسرد می‌کند. ایران یک رویکرد راهبردی عمل‌گرا در قبال عراق دارد، برای افزایش نفوذش همکاری گسترده‌ای دارد و درعین‌حال به‌سختی می‌کوشد تا حمایت اقتصادی عراق را به‌ویژه در رقابت با آمریکا حفظ کند.

در این تحلیل با ادعای ناخرسندی افکار عمومی عراق از نفوذ ایران آمده است که این ناخرسندی به دولت‌های عربی اجازه می‌دهد تا چهره مثبتی از خود به‌عنوان سرمایه‌گذاران بالقوه در اقتصاد عراق نشان دهند.

این گزارش ضمن مصاحبه با تحلیلگران، رهبران سیاسی و مشاوران مسائل خلیج‌(فارس) استدلال می‌کند که دولت‌های خلیج‌(فارس) فرصت دارند خودشان را ازنظر افکار عمومی عراق متمایز از ایران نشان دهند و می‌توانند این کار را با رد آشکار رویکرد ایران و دنبال کردن رابطه‌ای نزدیک انجام دهند که به نفع افکار عمومی عراق باشد و به استقلال حاکمیت دولت عراق احترام بگذارد. این به معنای سرمایه‌گذاری برای توسعه روابط قوی نهادینه و خودداری از حمایت از بازیگران یا احزاب سیاسی منفرد است. همچنین به معنای اختصاص منابع به پروژه‌هایی است که مستقیماً به نفع شهروندان معمولی عراقی است. اگر دولت‌های حاشیه خلیج‌(فارس) این رویکرد را دنبال کنند فرصت خواهند داشت روابطی بلندمدت را با عراق بر مبنای اعتباری رو به رشد برای صداقت ایجاد کنند.

تقویت روابط عراق- خلیج‌(فارس) همچنین فرصت‌هایی را برای ایفای نقش مثبت منطقه‌ای عراق ازجمله با میانجی‌گری میان دولت‌های حاشیه خلیج‌(فارس) و ایران (ابتکاری که دولت بغداد هم‌اکنون نیز دنبال می‌کند) فراهم می‌کند.

اروپا باید دولت‌های عرب خلیج‌(فارس) را به اقدام راهبردی‌تر در قبال عراق تشویق کند. اروپا از ترغیب این روند نفع می‌برد.

عراقی که روابط منطقه‌ای‌اش متنوع‌تر باشد احتمال بیشتری دارد که باثبات و امنیت و هم‌راستا با منافع اروپا در خاورمیانه باشد. متنوع سازی روابط منطقه‌ای عراق از این خواسته اروپا حمایت خواهد کرد که عراق باید به لحاظ سیاسی و اقتصادی ثبات داشته باشد و بتواند خود را از مناقشات ژئوپلیتیک مجزا کند.

 

منبع:https://www.scfr.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟