پیامدهای درآمد ایران از صادرات سوخت به لبنان

دو رویداد طی هفته‌های گذشته در فضای کشورهای غرب آسیا سایه افکند. یکی عقب‌نشینی آمریکا از افغانستان و دومی واردات مشتقات نفتی از ایران به لبنان بود که سید «حسن نصرالله» دبیر کل حزب الله آن را مطرح کرد و گفت که بهای آن به جای دلار با لیره لبنان پرداخت خواهد شد.

عقب‌نشینی آمریکا دارای پیامدهای سیاسی و راهبردی است که همه کشورهای منطقه به ویژه رژیم اسرائیل را هدف قرار خواهد داد. تحلیل‌ها درباره واردات نفت از ایران هم بعد امنیتی به خود گرفته و سوالاتی را درباره عکس‌العمل اسرائیل و مقاومت مطرح کرده است.

برخی فعالان نظام اقتصادی در لبنان را اقتصاد آزاد می‌نامند حال آنکه از هرگونه نظارت و برنامه‌ریزی به دور است. آنها معتقدند که این نظام اقتصادی مبتنی بر تامین خدمات است و به برنامه‌ریزی و تولید هیچ توجهی ندارد.

طبق این تحلیل، اگر روند واردات مشتقات نفتی از ایران و بازاریابی آن با موفقیت همراه شود، توجه بخش بزرگی از مصرف کنندگان لبنانی به سوی این ابتکار جذب می شود و تحولات زیر تحقق پیدا خواهد کرد:

1: کاهش تکیه و وابستگی لبنان به کشورهای غربی: لبنان از نظر تجاری، واردات، سیستم بانکی، وام، شیوه‌های بازاریابی و … به کشورهای غربی وابسته است. لبنان از نظر اقتصادی رنگ و بوی غربی را به خود گرفته است و موفقیت آمیز بودن واردات نفت و مشتقات آن از ایران سبب شکاف در روابط اقتصادی لبنان با کشورهای غربی خواهد شد و این روابط را در بلند مدت و میان مدت تضعیف خواهد کرد.

2: پیدایش گروه‌هایی از تجار و فعالان متخصص برای واردات نفت و مشتقات نفتی و … از ایران سبب می‌شود نقش احتکارکنندگان و دلالان کنونی کاهش یابد و نفوذ آنان در ارکان نظامی سیاسی طایفه‌ای، دستگاه‌ها و ادارات دولتی هم تضعیف شود.

3: در نتیجه فروش نفت ایران به لبنان با لیره، گروه جدیدی از مصرف کنندگان شکل خواهند گرفت که نفت را با قیمت پایین تری دریافت خواهند کرد.

4: تامین صدها میلیون دلار برای شهروندان و خزانه دولت در نتیجه خرید نفت از ایران و فروش آن به لیره لبنان جایگاه رقبای نظام اقتصادی لیبرال را که متکی بر خدمات است، تقویت خواهد کرد و درخواست برنامه ریزی و فعالیت مداوم برای ایجاد اقتصاد تولید محور به ویژه در زمینه کشاورزی، صنعت و فناوری را افزایش خواهد داد.

5: افزایش شمار مصرف کنندگان مشتقات نفتی ایران و همچنین افزایش شمار استفاده کنندگان اقتصاد تولید محور، جایگاه جریان های سیاسی را که خواستار از بین رفتن سیسم سهمیه بندی طایفه و فشار برای آغاز برپایی نظام دموکراتیک هستند، تقویت می سازد. این موضوع پشتوانه ای برای ایجاد دولت مدنی دموکراتیک برپایه آزادی، عدالت و برپایی قانون خواهد بود.

روزنامه القدس العربی در بخش پایانی گزارش خود آورد: آثار این 5 تحول تنها محدود به عرصه اقتصادی نخواهد شد، بلکه به عرصه سیاسی هم کشیده خواهد شد. این تحولات موضع جریان های سیاسی را که خواستار توجه به شرق و همکاری با چین، روسیه و ایران هستند، تقویت خواهد کرد. البته این به معنای قطع روابط با کشورهای غربی نیست.

آمریکا از پیامدهای اقتصادی و سیاسی واردات مشتقات نفت نگران است زیرا نقش و نفوذ همپیمانان ایران در داخل لبنان افزایش می یابد. از این رو، سفیر آمریکا در بیروت به «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان اطلاع داده است که واشتگتن برای تامین سوخت لبنان از طریق سوریه با مصر و اردن رایزنی کرده است. هدف آمریکا از این اقدام آن است که مقامات لبنان را وادار سازد تا با واردات نفت از ایران مخالفت کنند. سفیر آمریکا اما برای رییس جمهوری لبنان و رسانه ها تشریح نکرده است که واشنگتن چگونه می تواند با وجود قانون «قیصر یا سزار» از طریق سوریه از مصر و اردن گاز و برق برای لبنان تامین کند؟ از این رو این سوالات مطرح می شود که آیا واشنگتن در این زمینه با دمشق هماهنگ کرده است؟ آیا عقب نشینی ذلت بار آمریکا از افغانستان و پیامدهای ناگوار آن بر همپیمانان منطقه ای کاخ سفید سبب شده است که این کشور در برخی تصمیم های خود علیه کشورها و گروه ها که آمریکا آنها را دشمن خود به شمار می آورد، بازنگری کند؟ باید منتظر بود و در آینده به ارزیابی تحولات بعدی پرداخت.

منبع:https://www.tahririeh.com