آینده همکاری روسیه و عراق در حوزه انرژی

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
کشور عراق با دارا بودن منابع گسترده نفت و گاز همیشه موردتوجه سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌های مطرح و صاحب‌نام حوزه انرژی بوده است، اما اتفاقات و ناآرامی‌های سیاسی-امنیتی چند دهه اخیر در این کشور باعث شده فعالیت در حوزه انرژی سخت و گهگاه غیرممکن شود و برخلاف سایر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس سرمایه‌گذاری چندانی در عراق و به‌خصوص در حوزه انرژی آن صورت نگیرد.

اما در پی شکست گروهک تروریستی داعش و بازگشت آرامش نسبی به این کشور شرکت‌های زیادی برای همکاری و سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده‌اند و وارد این بازار شده‌اند. در این مطلب سعی شده بررسی اجمالی بر شرکت‌های روسی سرمایه‌گذار، وضعیت بازار انرژی عراق و مشکلات موجود در این بازار انجام شود.

وضعیت حوزه انرژی عراق

عراق یکی از مهم‌ترین بازیگران در بازار جهانی نفت است. میزان ذخایر نفتی کشف‌شده در این کشور به 153 میلیارد بشکه (9٪ از ذخایر جهانی نفت) می‌رسد. عراق ازنظر ذخایر طلای سیاه در جایگاه پنجم جهان (پس از ونزوئلا، عربستان سعودی، کانادا و ایران) قرار دارد و میزان استخراج نفت آن برای مثال در سال 2016 به 4 میلیون و 465 هزار بشکه در روز رسیده بود که 10.8 درصد بیشتر از سال 2015 بود. میزان ذخایر گاز عراق نیز قابل‌توجه است (ذخایر گاز اکتشافی عراق به 3.7 تریلیون مترمکعب می‌رسد).

اما بهبود صنعت نفت عراق پس از سال 2010 آغاز شد، زمانی که دولت توافق‌نامه‌هایی را با تعدادی از شرکت‌های فراملی در مورد بهره‌برداری از میدان‌های نفتی عراق امضا کرد. سال‌های بعدی رشد چشمگیری در تولید و صادرات نفت حاصل شد. به‌طوری‌که طبق گفته مدیر شرکت دولتی بازاریابی نفت عراق در سپتامبر 2018، صادرات نفت عراق نزدیک به 3.595 میلیون بشکه رسیده است.

همکاری‌های روسیه و عراق در بخش سوخت و انرژی

بخش نفت و گاز عراق موردتوجه مستقیم امنیت اقتصادی فدراسیون روسیه است، زیرا سه شرکت نفت روسیه در خاک آن فعالیت می‌کنند: لوک اویل، گازپرومنفت و باشنفت. روسنفت همچنین علاقه زیادی به بخش صنایع هیدروکربن عراقی نشان می‌دهد. استخراج در میدان‌های غربی قورنای-2 و بدرا انجام می‌شود و اکتشاف در دو بلوک حامل نفت در شرق عراق انجام می‌شود که تا اینجا روند امیدوارکننده‌ای داشته است.

تولید نفت در میدان بدرا توسط گازپرومنفت در تاریخ 31 مه 2014 آغاز شد (این میدان در اول سپتامبر همان سال به سطح طراحی رسیده بود که شروع صادرات نفت را با 15 هزار بشکه در روز را امکان‌پذیر می‌کرد). در پاییز 2017، معاون رئیس هیئت‌مدیره گازپرومنفت، اشاره کرد که در سال 2018 این شرکت انتظار دارد تولیدی در میدان بدرا به میزان 85-90 هزار بشکه در روز برسد. وی همچنین تأکید کرد که این شرکت برنامه توسعه میدان عراقی را به‌روز کرده و سطح 110 هزار بشکه در روز را سطح تولید در نظر می‌گیرد، علیرغم اینکه تا پیش‌ازاین قصد داشت به 115 هزار بشکه در روز برسد.

توسعه یک میدان بزرگ دیگر نیز در عراق به نام قورنای غربی-2، در 12 دسامبر 2009، با برنده شدن یک کنسرسیوم متشکل از لوک اویل و شرکت نروژی استات اویل در مناقصه حق توسعه آغاز شد. در ژانویه 2013، یک توافق‌نامه اضافی نیز برای این قرارداد امضا شد که سطح تولید هدف را برای 1.2 میلیون بشکه در روز، دوره نگهداری آن 19.5 سال و تمدید مدت قرارداد به 25 سال تعیین کرد. تولید رسمی نفت از 29 مارس 2014 آغاز شد. از اواسط سال 2015، تولید در میدان قورنای غربی-2 حدود 400 هزار بشکه در روز بوده است (حدود 20 میلیون تن در سال). بنا بر آمار تا پایان سال 2016، لوک اویل 2/53 میلیارد دلار در قورنای غربی سرمایه‌گذاری کرده و سود آن 7/27 میلیارد دلار بوده است.

درعین‌حال، باوجود سابقه مثبت فعالیت شرکت‌های نفتی روسیه در عراق، برخی از آن‌ها (روسنفت) در بازار عراق شکست می‌خورند. به نظر می‌رسد، این امر به دلیل پشتیبانی تخصصی ضعیف از کار شرکت‌های سوخت‌رسان روسی و همچنین دست‌کم گرفتن خطرات ناشی از بازار عراق است.

نتیجه‌گیری

بر اساس تجزیه‌وتحلیل اوضاع بخش نفت و گاز عراق، می‌توان به نتایج زیر رسید:

نخست، عراق با وجود اوضاع سیاسی ناپایدار و نهادهای ضعیف دولتی، طی ده سال گذشته توانسته است موقعیت خود را در بازار جهانی نفت تثبیت کند. عراق به‌عنوان یک بازیگر تمام‌عیار، توانسته در اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز تصمیم‌گیری کند و تأثیرگذار باشد. علاوه بر آن یک مزیت اضافی عراق ذخایر قابل‌توجه توسعه‌نیافته نفت و گاز و همچنین پایین بودن هزینه‌های استخراج است.

دوم، شرکت‌های نفتی روسیه سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در عراق انجام داده‌اند و حضور چشمگیری در مجموعه سوخت و انرژی آن دارند. لوک اویل، گازپرومنفت و باشنفت روابط کاری خوبی با دولت عراق دارند. درعین‌حال، خطراتی جدی نیز برای شرکت‌های نفت و گاز روسیه در عراق وجود دارد؛ که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان رابطه پیچیده دولت فدرال در بغداد و منطقه خودمختار کردستان و همچنین وجود بی‌ثباتی سیاسی همراه با تضادهای بین مذهبی (شیعه-سنی) و تضادهای اجتماعی در عراق دانست.

در میان سیاستمداران عراقی و حامیان خارجی آن‌ها، افراد زیادی هستند که حاضرند از مشکلات سیاسی داخلی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند.

 

منبع:https://www.scfr.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟