محمدجواد قهرمانی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: «نیروی دریایی روسیه در اعلامیهای اظهار داشت که ناوشکن نیروی دریایی آمریکایی یو اس اس چاف روز جمعه 15 اکتبر در حال ورود به آبهای سرزمینی این کشور بوده که با هشدارهای متعدد و در نهایتاً با نزدیک شدن کشتی جنگی نیروی دریایی روسیه، ناو آمریکایی مجبور به تغییر مسیر میشود.»
وی با اشاره به اینکه اعلامیه روسیه مانور ناوشکن آمریکایی را تخطی آشکار از قواعد بینالمللی و توافق 1972 مسکو و واشنگتن برای جلوگیری از برخوردهای هوایی و دریایی دانسته است، تأکید کرد: «این دومین بار در ماههای اخیر است که روسیه میگوید یک کشتی جنگی عضو ناتو را از آبهای خود بیرون کرده است؛ در ژوئن نیز پس از نزدیکی کشتی بریتانیایی به یکی از بنادر کریمه، روسیه با جدیت تمام و با اقدام به شلیک آتش نسبت به این اقدام واکنش نشان داد. همچنین در نوامبر 2020، روسیه اعلام کرد که ناوشکن آمریکایی یو اس اس مککین را از خلیج پترکبیر دور کرده است- جایی که روسیه آن را قلمرو خود اما آمریکا آن را آبهای بینالمللی قلمداد میکند.»
وی درباره واکنش آمریکا نیز توضیح داد: «نیروی دریایی آمریکا در بیانیهای اعلام داشت که حرکت ناو این کشور در ادامه عملیات منظم آن و مطابق با قواعد حقوق و عرف بینالمللی بوده است هرچند نگاهی کلانتر به تحولات بهخوبی ماهیت پیچیده اوضاع را نشان میدهد.»
قهرمانی با اشاره به اینکه اتفاق اخیر درزمانی به وقوع پیوست که چین و روسیه در دریای ژاپن در حال برگزاری مانوری نظامی بودند، گفت: «این مانور در ادامه همکاریهای نظامی گسترده دو کشور در سالهای اخیر به شمار میرود. طی سالیان اخیر دو کشور گشتهای هوایی مشترکی را در دریای چین شرقی و دریای ژاپن انجام دادهاند. بااینحال آنچه مانور اخیر را از مانورها و همکاریهای پیشین متمایز میسازد این است که برای اولین بار پکن ناوشکن جدید نوع 055 نانچانگ خود را برای تمرینات مشترک اعزام کرد.»
وی ادامه داد: «در کنار این موضوع، به دنبال خاتمه مانور نظامی مشترک چین و روسیه، برای نخستین بار دولت ژاپن تأیید کرد که نیروهای چینی و روسی از تنگه تسوگارو -که دریای ژاپن را به اقیانوس آرام پیوند میزند- عبور کردند. اگرچه به گفته ژاپن این امر تخطی از قواعد بینالمللی نبوده اما هماهنگیهای رو به افزایش چین و روسیه را به نمایش میگذارد.»
این کارشناس درباره حضور آمریکا در منطقه گفت: «آمریکا بهعنوان یک قدرت فرامنطقهای در حال حاضر تلاش خود برای استقرار نظامی بیشتر در منطقه را گسترش داده و در حال تکمیل فعالیتهای نظامی در منطقه است. پیمان آکوس میان آمریکا، بریتانیا و استرالیا را میتوان اوج تلاشهای این کشور برای همکاری نظامی با متحدان در منطقه آسیا پاسیفیک دانست. در کنار آن، واشنگتن طی سالیان اخیر مانورهای متعددی را در مناطق حساس برای کشورهای منطقه برگزار کرده است.»
وی تأکید کرد که علاوه بر دریای ژاپن، روابط آمریکا و روسیه در حوزهها و نقاط دیگر نیز پرتنش دنبال میشود و همین امر زمینه همکاری و نزدیکی بیشازپیش روسیه و چین را به وجود آورده است. بااینحال، اگرچه مانور اخیر دو کشور هشداری به ژاپن محسوب میشود اما نمیتوان سطح شراکت دو کشور را همتراز اتحاد آمریکا و ژاپن دانست. فاکتور مهم، فشارهای آمریکا است که در تقویت همکاری نظامی روسیه و چین نقش برجستهای ایفاء میکند.
قهرمانی در پایان درباره چشمانداز روابط مسکو و واشنگتن با توجه به تنشهای موجود گفت: «اگرچه حضور ناوشکن آمریکایی در نزدیکی آبهای سرزمینی روسیه را میتوان بهعنوان تلاش این کشور برای آزمودن جدیت روسیه و از سوی دیگر اعلام آمادگی این کشور در برابر مسکو و پکن قلمداد کرد اما این اقدام در کنار سایر تحولات نظامی میتواند با افزایش سطح بحران در روابط دو کشور از یکسو و توسعه بیشتر همکاریهای نظامی چین و روسیه از سوی دیگر همراه شود. در نهایت افزایش سطح بحران در روابط دو کشور میتواند هم به برخورد احتمالی و مواجهه بینجامد و هم ممکن است به همکاری منتهی شود. بااینحال، روابط آمریکا و روسیه در حال حاضر در چنین شرایطی قرار ندارد.»
منبع:https://www.scfr.ir
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.