پایان بازی سوریه چگونه خواهد بود؟

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
اسد از بدهی خود به ایران آگاه است با این حال تنها کشورهای حوزه خلیج فارس هستند که می توانند واشنگتن را متقاعد به رفع تحریم های اقتصادی سوریه کنند

زمان زیادی از ان روز نگذشته است که بقای نظام سوریه در بحبوحه جنگ داخلی آن کشور در خطر قرار گرفت و ایران برای حمایت از آن وارد عمل شد. از آن سو شبه نظامیان مخالف اسد مبالغ هنگفتی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دریافت کردند

حالا تهران شاهد این است که بیشتر کشورهای شیخ نشین، یکی پس از دیگری دست دوستی با اسد دراز می کنند و با بقای او در قدرت مشکلی ندارند

در داخل شورای همکاری، ابوظبی نقش اصلی تلاش برای احیای دولت سوریه را بر عهده دارد. در همین راستا اخیرا شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات به دمشق رفت و با اسد دیدار کرد

از بسیاری جهات سفر عبدالله بن زاید به دمشق و عادی سازی روابط سوریه با بیشتر کشورهای عرب منطقه، یک پیروزی بزرگ برای جمهوری اسلامی است

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران در این خصوص گفت: «این به نفع همه ملت های منطقه است. ایران نه تنها از این روند استقبال می کند که تمام تلاش خود را برای تسریع از سرگیری روابط عربی-سوری انجام می دهد»

با وجود این، ایرانی ها از آینده تحولات در سوریه بیم‌ناک هستند و نمی دانند تأثیرات ژئوپلیتیک روابط دیپلماتیک و عادی سازی رابطه دمشق با کشورهای عربی، در خاورمیانه چه خواهد بود. این تحولات می تواند تأثیرات مهمی در رقابت بین کشورهای عربی با ایران داشته باشد

آنچه واضح است، این است که امارات و سایر کشورهای عربی که آغوش خود را به روی اسد گشوده اند، معتقدند که این امر نشانه پیروزی تهران نیست. پیام ابوظبی از برقراری مجدد رابطه با دمشق این بود که سوریه را به منطقه عربی بازگرداند و از وابستگی آن کشور به ایران بکاهد

بر اساس برخی گزارش ها سفر وزیر خارجه امارات به سوریه حداقل یک نتیجه مثبت از نقطه نظر تضعیف ایران در آن کشور در پی داشت. بلافاصله پس از این سفر جواد غفاری فرمانده سپاه پاسداران از سوریه به ایران بازگشت

به گفته برخی منابع، خروج غفاری نتیجه نفوذ فزاینده امارات بر دمشق بود. با این حال منابع سوری و ایرانی می گویند که او به دلایل دیگری به ایران بازگشته و اسد برای خوشحالی اماراتی ها غفاری را اخراج نکرده است

با توجه به همه اینها سوریه به راحتی می تواند به عرصه جدید رقابت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی تهران و ابوظبی بدل شود و این امر دمشق را در موقعیت دشواری قرار می دهد

از یکسو ایران در دهه گذشته کمک زیادی به بقای نظام اسد کرده است و از سوی دیگر در بین تمام کشورهایی که روابط خوبی با دمشق دارند، تنها کشورهای شورای همکاری خلیج فارس هستند که با آمریکا مناسبات دوستانه دارند و می توانند موضع آن کشور را در برابر دولت سوریه نرم کنند. سوریه از قدرت لابی امارات در پایتخت های غربی آگاه است

به گفته دکتر جاشوا لندیس عضو مؤسسه کوئینسی و استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهاما: «اسد از بدهی هایی که به ایران بابت بقای خود دارد آگاه است. او ایران را رها نمی کند؛ با این حال تنها کشورهای حوزه خلیج فارس هستند که می توانند از اهرم‌های فشار خود در واشنگتن برای رفع پاره ای از تحریم های اقتصادی سوریه استفاده کنند»

در تهران همه واکنش های مثبتی نسبت به خبر نزدیکی سوریه و امارات نشان می دهند. اما برخی هم نگران تضعیف روابط سوریه و ایران در پی برقراری روابط رسمی دمشق با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس هستند

تهران تایمز در مقاله 13 نوامبر خود در مورد نزدیکی امارات و سوریه نوشت: «امارات از کشورهایی بود که در دهه گذشته برای سرنگونی دولت سوریه تلاش می کرد. اینکه آنها نتوانستند حکومت دمشق را تغییر دهند، به این معنی نیست که یک شبه متحد سوریه شده اند»

اما برخی تحلیلگران نیز بر این باور هستند که ایران نباید از نزدیکی ابوظبی و دمشق احساس خطر کند، زیرا دلیلی برای دوری اسد از ایران وجود ندارد

دکتر علی بکیر استادیار مرکز علوم انسانی و اجتماعی ابن خلدون در دانشگاه قطر می نویسد: «اسد و تهران از امارات و سایر اعراب برای تقویت مواضع خود استفاده خواهند کرد. با این توضیح که امارات از نظر سیاسی، دیپلماتیک و مالی بقای اسد را تضمین می کند و با بقای اسد نفوذ ایران بیشتر می شود»

هم اکنون امارات تصمیم دارد با وارد کردن اسد به دایره رهبران عرب، به او مشروعیت ببخشد. البته پشت این تصمیم امارات، اهداف دیگری نیز نهفته است که خارج کردن سوریه از چتر نفوذ ایران از جمله آن می باشد. اما باید دید که اماراتی ها چقدر می توانند در تحقق اهداف خود موفق باشند. در این میان ریاض هم نقش مهمی دارد

به گفته دکتر لندیس «اگر امارات بتواند با این استدلال که تنها راه کاهش نفوذ ایران مشارکت کشورهای خلیج فارس در روند بازسازی سوریه و وارد کردن مجدد ان کشور در اتحادیه عرب است، عربستان را متقاعد به همراهی با خود کند، آن وقت به نظر من آمریکا و اسرائیل نیز با امارات و عربستان همراه خواهند شد»

اسرائیل

آشتی بین دمشق و ابوظبی در توافق صلح ابراهیم چه تأثیری دارد؟ بعید نیست که ابوظبی بکوشد سوریه را به توافق صلح ابراهیم وارد کند. پیوستن به این پیمان قطعا برای سوریه کار سختی است و دستاوردی که برای دمشق دارد پایان جنگ مالی آمریکا و رفع تحریم های آن کشور علیه سوریه می باشد

اگر این سناریو را محتمل بدانیم آن وقت دلایل زیادی وجود دارد که تهران بخواهد از تمام اهرم های خود در سوریه برای جلوگیری از تحقق این سناریو استفاده کند. در چنین شرایطی اماراتی ها می توانند به اسد بگویند: «یا با تهران بمانید تا منزوی شوید و تحت تحریم باشید، یا شبه نظامیان مورد حمایت ایران را بیرون کنید تا با شما همکاری کنیم و کمک کنیم تا روابط شما به تدریج با آمریکا عادی شود»

اما برخی کارشناسان بدون بازگشت بلندی‌های جولان به سوریه، احتمال وقوع این سناریو را جدی نمی‌دانند

دکتر لندیس می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم اسد بدون دستیابی به توافقی خوب در مورد جولان، حزب‌الله را رها کرده و روابط خود را با اسرائیل عادی کند. در شرایط کنونی هم احتمال تحقق چنین توافقی بعید است. اما اسد می تواند تلاش‌های ایران و حزب‌ الله را برای ایجاد پایگاه‌های موشکی نزدیک اسرائیل و جولان محدود کند. این پیروزی بزرگی برای اسرائیل و اسد است؛ به خصوص که اسد هم از حملات مکرر اسرائیل علیه پایگاه‌های نظامی و زیرساخت‌های امنیتی خود خسته شده است. ایران درسی که اسرائیل می‌خواهد به آن کشور بدهد را نمی‌آموزد؛ اما اسد ممکن است این درس را بگیرد»

قانون سزار

وقتی صحبت از اقتصاد سوریه می‌شود یکی از عواملی که باعث می‌شود معتقد باشیم علیرغم تلاش کشورهای عرب برای عادی سازی رابطه با اسد، ایران همچنان دست برتر را در آن کشور حفظ خواهد کرد، قانون سزار است

تحریم‌های گسترده آمریکا که در زمان ترامپ اعمال شد، شرکت‌ها، مؤسسات و افراد سوری و غیرسوری که با بخش‌ اقتصاد دولتی سوریه وارد معامله می‌شوند را در بر‌می‌گیرد. لذا این قانون عملا مانع از شراکت با دولت سوریه در روند بازسازی آن کشور می‌شود

به گفته علی احمدی تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک در ایران: «قانون سزار نقش پررنگی در تضعیف حمایت مالی شورای همکاری خلیج فارس از دولت سوریه ایفا می‌کند. تحریم‌های آمریکا مانع از بهره‌مندی دولت دمشق از منابع مالی مختلف می‌شود؛ لذا کشورهایی همچون ایران، روسیه و چین عمدتا بازسازی سوریه را بر عهده خواهند داشت»

 

منبع:https://pe.annabaa.org/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟