یونان، پناهنده های نامراد پشت دروازه های اروپا

در twitter به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید

یک رخداد غم انگیز می تواند پنهان کننده رخداد غم انگیز دیگری باشد. · گسترش ویروس کورونا، توجه ها را از یک رویداد اندوهناک دیگر منحرف کرده است. رویدادی که دراثر مدیریت اروپایی «بحران پناهندگان» از سال ٢٠١۵ آغاز شده است. پس از اعلام این که ترکیه مرزهایش را به روی پناهجویانی که بخواهند به اروپا بروند بازمی گذارد، و واکنش یونان در تعلیق حق پناهندگی در کشور خود، وضعیتی که از پیش هم، به ویژه در جزایر دریای اژه شکننده بود به نقطه وخامت حاد رسیده است.

ریشه بحران یونان در سیاست های اروپایی ای است که همواره تلاش کرده تا مهاجرینی را که در جستجوی حمایت بوده اند ، در خارج مرزهای اروپا نگه داشته، آنها را محدود و منصرف کنند. از سال ٢٠١۵، اتحادیه اروپا (UE) از یونان به عنوان «مرز قاره ای» استفاده ابزاری کرد اما نتوانست راه حل هایی بادوام و متناسب، چه برای پناهجویان و چه برای مردم محلی ای که آنها را اسکان می دهند بیابد.

در بیانیه اروپایی مارس ٢٠١۶ (توافق اتحادیه اروپا- ترکیه) که اکنون در مرحله گفتگوی مجدد است، ترکیه کمک های مالی سخاوتمندانه ای به دست آورد و درعوض مکلف شد که نقش مرزبان اروپا را ایفا کند و مانع از آن شود که انبوه پناهندگان آن به اروپا مهاجرت نمایند. با انجام این کار، اروپا پناهجویان را تبدیل به کالایی کرد که ترکیه مرتب از آن برای دستیابی به هدف های سیاسی اش استفاده می کند. به عنوان نمونه، به کشورهای اروپایی «ناتو» فشار می آورد تا از حمایت آنها در مبارزه خود علیه رژیم سوریه برخوردار شود.

اعلام ترکیه درباره این که دیگر نمی تواند پناهجویان را در خاک خود نگهدارد – و به راه انداختن اتوبوس های مملو از پناهجویان به مقصد مرز قاره ای یونان-، درهمان روزی رخ داد که آنکارا خواهان مشورت با اعضای «ناتو» شده بود. گراسلن مور، هماهنگ کننده یک موسسه غیر دولتی (ONG) «کمک به پناهجویان»، که ماموریت های مراقبت و امداد در دریا برای قایق های پناهندگان دچار مشکل شده انجام می دهد، چنین تحلیل می کند که: «پناهندگان درعین حال آسیب پذیرترین و ابزاری شده ترین مردم دنیا هستند».

«تنبیه جمعی آگاهانه»

توافق اتحادیه اروپا- ترکیه، جزایر دریای اژه را کاملا به بازداشتگاه هایی در هوای آزاد بدل کرده است. موقعیت رفتن به دیگر مناطق یونان یا اروپا به شدت محدود است. درحال حاضر، بیش از ٢٠ هزار متقاضی پناهندگی در اردوگاه مشهور و بدنام «موریا» در جزیره لسبوس وجود دارند – که رکوردی مدام فزاینده در بزرگ ترین اردوگاه های پناهندگی اروپا است- و شرایط زندگی در آن چنان فاجعه بار است که سازمان غیر دولتی «پزشکان بدون مرز» (MSF) برای توصیف آن از «تنبیه جمعی آگاهانه» سخن می گوید. درواقع، وضعیت زندگی بینوایانه این اردوگاه نه ناشی از غفلت و سهل انگاری، بلکه به خاطر سیاست های آگاهانه ای است که هدف آنها منصرف کردن پناهجویان از آمدن به اروپا است. اپوستولوس ویسیس، مدیر عملیات واحد پزشکی «پزشکان بدون مرز» در یونان تاکید می کند که: «این نه یک بحران انسانی، بلکه بحرانی سیاسی است».

این وضعیت، که به داستان های تخیلی جرج اورول شباهت دارد، اخیرا با انتخاب دولت جدید یونان از حزب «دموکراسی جدید» که در ژوئیه ٢٠١٩ انتخاب شده، تشدید گردیده است. سیاست این دولت آشکارا ضد مهاجرت است. کمی پس از انتخاب کریاکوس میتسوتاکیس، نخست وزیر وزارت مهاجرت را تعطیل کرد و فرمان داد که مسایل مربوط به پناهندگان توسط وزارت حمایت از شهروندان، که مسئول امور مربوط به امنیت داخلی است، حل و فصل شود. با این کار، با دیدگاهی کاملا امنیتی و دولتی به بحران انسانی دامن زده شد. با این حال، در ماه ژانویه، به خاطر ناتوانی این وزارتخانه از حل و فصل مسایل مربوط به پناهندگان، دولت ناگزیر شد که وزارت مهاجرت را بازسازی کند؛ تصمیمی که چندان تعجب برانگیز نبود چون یونان یکی از بالا ترین تعداد پناهجویان در اروپا را دارد. دولت میتسوتاکیس همواره کوشیده حقوق به شدت محدود متقاضیان پناهندگی را محدودتر از پیش کند. در ماه اکتبر، قانون جدیدی موسوم «حمایت بین المللی»، با حداقل مشاوره را عرضه کرد که اختصاصا برای محدودکردن چهارچوب درخواست پذیرش پناهندگی در یونان بود. تضمین های خاص برای افراد آسیب پذیر، مثل کودکان و نوجوانان بدون همراه (که پیشتر هم به طور مرتب زیرپا نهاده می شد) حذف شد و روند اداری کندی برقرار شد که امکان برخورداری پناهجویان از امداد قانونی را به شدت محدود می کرد. الیاس السلر، هماهنگ کننده سازمان غیردولتی «کلینیک قانونی پناهندگان»، که به متقاضیان پناهندگی برای کارهای اداری شان در جزیره ساموس کمک می کند می گوید: «همه چیز برای آن است که این پیام رسانده شود که شرایط زندگی سخت تر می شود» و می افزاید: «روشن است که یک سیاست منصرف سازی وجود دارد».

هدف اخراج گسترده

ارایه قانون جدید همراه با اعلامیه ای دولتی مبنی بر داشتن هدف اخراج ١٠ هزار تن در سال ٢٠١٩ بود. از آن پس دولت در چهارچوب قانون جدید اخراج های زیادی را اعلام و ٩۵ درصد از درخواست های تجدیدنظر در حکم های اخراج را رد کرد. بسیاری از این درخواست ها به خاطر موانع اجرایی قانون جدید یا فقدان کمک قضایی ای که بتواند به متقاضیان در گذراندن این روند پیچیده به زبان یونانی یاری رساند، پذیرفته نشد. خلاصه، کمبود کمک قضایی برای افراد آسیب پذیر، در نظامی که برای ازسرباز کردن متقاضیان پناهندگی سرهم بندی شده، موجب افزایش محبوبیت دولت یونان در میان ارتجاعی ترین بخش مردم شد.

به رغم گفتمانی بیگانه ستیز، از شمار پناهجویان جدید کاسته نشد و تقریبا کاری برای حل یا تغییر شرایط زندگی متقاضیان پناهندگی انجام نگرفت و به فشارهایی که از جانب مردم به آنها وارد می شود هم افزوده شد. درواقع، فشار اتحادیه اروپا، که از تعبیه یک روند پذیرش برای صدها هزار متقاضی پناهندگی اکراه دارد و اقدامات دولت یونان، نشانه هایی از تغییر تدریجی ساختار حقوق پناهندگی در یونان در همه سطوح است.

در جزیره لسبوس، که مهم ترین مدخل ورود پناهجویان است، وخامت وضعیت شرایط زندگی به محض رسیدن پناهجویان احساس می شود. اخیرا شورای شهرداری های لسبوس غربی رای به بسته شدن مرکزی موسوم به «استاژ ٢» داد که پایگاه آغازین برای احراز هویت و معاینات پزشکی پناهجویان تازه رسیده بود. گراسلن مور توضیح می دهد که: «تعطیل شدن “استاژ ٢” درعین حال هم کمک های انسانی و هم روند احراز هویت مهاجران را دشوار و مغشوش تر کرد و افراد آسیب پذیر این را احساس کرده اند». همین اواخر، اردوگاهی متروک به آتش کشیده شد. این اردوگاه را هواداران ملی گرای یونانی ای آتش زدند که نمی خواستند پس از موج رسیدن پناهجویان جدید، ناشی از بحران انسانی ای که یونان با آن روبرو است، این اردوگاه بازگشایی شود.

تنش های شدید در لسبوس

از مدت ها پیش از تصمیم ترکیه درمورد گشودن مرزها به روی پناهندگان، تنش ها احساس می شد. در هفته های پیش از اعلام این تصمیم، تظاهراتی برگزار شد که گروه های مختلف سیاسی (از جنبش ضد مهاجرت تا حامیان حقوق پناهندگان)، که مخالف برنامه دولت در ساختن بازداشتگاه های جدید برای متقاضیان پناهندگی در جزیره و به کارگیری واحدهای ضد شورش برای امنیت کارهای ساختمانی بودند، در آن شرکت داشتند. سرکوب تظاهرکنندگان، جزیره لسبوس را به آتش کشید و دولت را واداشت که واحدهای پلیس را از جزیره بازگرداند. با این حال، لغوبرنامه ساخت مراکز جدید به هیچ وجه به تنش های مربوطه در جزیره پایان نداد. پس از این رویداد، صداهایی بلند شد که می گفت اگر بازگرداندن واحدهای ضد شورش چنین ساده بود، بازگرداندن پناهجویان و کسانی که به آنها کمک می کنند هم کار چندان دشواری نخواهد بود.

تصمیم ترکیه جرقه را به مخزن باروت زد. در لسبوس، گروه های «دفاع ازخود» ملی گرای افراطی ای در چند روز سربرآوردند. مردان نقابدار به قایق های پناهجویان حمله کردند. راه بندان هایی در جاده ها ایجاد شد که هدف آنها شناسایی پناهندگان و کسانی که به آنها کمک می کنند بود. عده ای از روزنامه نگاران مورد حمله قرارگرفتند و یک مرکز اجتماعی مهاجران (علاوه بر اردوگاه استاژ ٢) به آتش کشیده شد. این انفجار خشونت موجب مداخله پلیس نشد. حتی گاه به نظر می آمد که پلیس آگاهانه اِعمال خشونت توسط رادیکال های راست افراطی را نادیده می گیرد.

بن بست انسانی جنایتکارانه

دراین حین، دولت یونان با حمایت سیاسی، مالی و نیروی انسانی بسیاری از کشورهای اروپایی مرزهای خود را به شدت تقویت کرد. واحدهای ارتش به کار گرفته شدند و مجوز حمل سلاح های نامتعارف در مرزهای زمینی و دریایی داده شد. مواردی از پس راندن خشن قایق های پناهجویان در آب های منطقه ای یونان گزارش شد، درحالی که قانونا نمی توان یک قایق را زمانی که به آب های منطقه ای کشوری می رسد اخراج کرد. گاردهای ساحلی نیز در موتور قایق های مملو از جمعیت خرابکاری کردند. دستکم ٣ تن که می کوشیدند خود را به یونان برسانند کشته شدند.

اول ماه مارس، دولت میتسوتاکیس روند درخواست پناهندگی در یونان را به حالت تعلیق درآورد و کسانی که می خواستند از راه های غیرقانونی به یونان وارد شوند را مجرم شناخت. این درحالی بود که این تصمیم آشکارا خلاف تعهدات منطقه ای و بین المللی یونان است. دستکم ۴۵ تن به خاطر ورود غیرقانونی به خاک یونان محکوم شدند، درحالی که ازنظر حقوق پناهندگی این امر جرم نیست.

درواقع، روند اروپایی در زمینه حقوق پناهندگی می گوید که متقاضی پناهندگی باید «درکشوری که از آن درخواست می کند حضور داشته باشد» و این امر مستلزم آن است که پناهجویان ازراه های غیرقانونی وارد خاک کشور شوند. سرانجام، دولت یونان اعلام کرد کسانی که به خاک این کشور می رسند، حتی پیش از آن که به درخواستشان رسیدگی شود، اخراج می شوند و این امر کسانی که به کشور اصلی خود، که غالبا درحال جنگ است، بازگردانده می شوند را دچار خطرهای شدید می کند.

تازه واردان به لسبوس به طور نظام مند دستگیر و در همان محل های ورود به جزیره، عمدتا در ساحل ها در سرمای زمستان نگهداری شده و سپس به یک کشتی نظامی در بندر اصلی جزیره انتقال می یابند. دراین کشتی شرایط زندگی رقت بار است. آب و مواد غذایی از نظر کمّی و کیفی، به ویژه برای کودکان بازداشت شده، خوب نیست. برای ۶٠٠ تن تنها ٨ توالت وجود دارد واز دوش خبری نیست. دسترسی به خدمات پزشکی، به ویژه برای زنان باردار محدود است. فضای امن برای گروه های آسیب پذیر وجود ندارد و معنی این امر آن است که کودکان بدون همراه و زنان مجرد ناگزیر از خوابیدن با صدها ناشناس هستند. در جزیره ساموس، مقامات محلی توالت دراختیار پناهجویان تازه وارد نگذاشته و آنها را واداشته اند که در ساحل قضای حاجت کنند. دارایی و تلفن هایشان نیز ضبط می شود. این پناهجویان هیچ چیز درباره مقصد بعدی خود و این که چه زمان به آن فرستاده می شوند نمی دانند.

«کمیسیون اروپا» به جای آن که دولت یونان را به خاطر تخطی های مکرر از حقوق بین المللی مجازات یا دستکم محکوم کند، تاکید کرده که اولویت آن همچنان «حمایت کامل از یونان» است. این کمیسیون یک برنامه کمک ٧٠٠ میلیون یورویی درنظر گرفته که ٣۵٠ میلیون یوروی آن به تقویت زیرساخت های مرزی اختصاص دارد و از یونان به خاطر این که «سپر اروپا» شده تشکر کرده است. در قیاس با سهل انگاری هایی که درمورد پناهجویان رخ داده، چنین تدارک سیاسی و مالی ای نشان دهنده اراده اروپا در اولویت دادن به جنبه امنیتی بحران، نسبت به زندگی متقاضیان پناهندگی است.

بن بست انسانی ای که اروپا خود را در آن گرفتار کرده، تنها به یک چیز می تواند منتهی شود که «سازمان پزشکان بدون مرز» در یکی از بیانیه های اخیر خود آن را شرح می دهد: «اقدامات فوری اعلام شده توسط دولت یونان عواقبی فاجعه بار خواهد داشت، زیرا حق پناهندگی را نفی نموده و کسانی که از جنگ گریخته و به ترکیه می آیند را پس می زند. این امر تنها می تواند موجب هرج و مرج بیشتر شده، خشونت را تشدید کند و فاجعه انسانی را وخیم تر نماید». یکبار دیگر، به نظر می آید که اعتبار اروپا دچار فرسایش شده و ریاکاری آن به شکلی آشکارتر از پیش به نمایش درآمده است.

 

منبع:https://ir.mondediplo.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

آیا مطمئن هستید که می خواهید قفل این پست را باز کنید؟
باز کردن قفل باقی مانده : 0
آیا مطمئن هستید که می خواهید اشتراک را لغو کنید؟