در پی برگزاری سه دور انتخابات پارلمانی در سرزمین‌های اشغالی در آوریل 2019، سپتامبر 2019 و مارس 2020 رقابت میان حزب لیکود و حزب آبی و سفید با اختلاف اندکی تداوم یافته بود و هیچ یک از دو حزب به برتری مشخص و معنی داری بر دیگری دست نیافتند. این وضعیت باعث شد رهبری «بنی گانتز» در جبهه مخالفان نتانیاهو نهادینه شود. در پی ورود گانتز به ائتلاف با بی بی و فروپاشی حزب آبی و سفید، دو حزب یش‌عتید به رهبری یائیر لاپید و تلم به رهبری «موشه یعلون»، به همکاری با یکدیگر ادامه دادند و با 17 نماینده و تنها 2 کرسی بیشتر از فهرست مشترک عربی، موفق به قرار گرفتن در مرکز اپوزیسیون رسمی کابینه شدند. در نتیجه لاپید نیز جایگاه رهبر اپوزیسیون را به دست آورد.
نفتالی بنت در هفته‌های اخیر اصلی‌ترین رقیب نتانیاهو بوده است
با وجود اینکه در ماه‌های ژوئیه و اوت حزب یش‌عتید – تلم در نظرسنجیها رشد مناسبی داشت و تا حدود 20 کرسی نیز جایگاه خود را ارتقا داد و لاپید نیز موفق شد عملاً در جایگاه چالشگر نتانیاهو قرار گیرد، اما تحول خزنده دیگری نیز در نظرسنجیها محسوس بود؛ درخشش ستاره اقبال «نفتالی بنت»، رهبر حزب راست‌گرای یامیناه بود، به نحوی که این حزب که با تمام تلاش‌ها نهایتاً به 6 کرسی بسنده کرده بود، موفق به ارتقای جایگاه خود به حدود دو برابر شده بود.
در ماه ژوئیه اما اندوخته بنت به سه برابر میزان واقعی افزایش یافت و بیشتر ماه اوت نیز به همین ترتیب سپری شد. اما از نخستین روزهای ماه سپتامبر نظرسنجیها حزب یامیناه را مالک حدود 20 کرسی ارزیابی می کنند. اما از دهه دوم ماه سپتامبر کرسی‌های این حزب به بالاتر از 20 نیز ارتقا یافته و به دومین حزب بزرگ رژیم صهیونیستی مبدل شده است. بدین ترتیب بنت در ماه‌های اخیر در حال رقابت با لاپید برسر عنوان «اصلی‌ترین رقیب نتانیاهو» بوده و در این رقابت فعلاً موفق‌تر از وی عمل کرده است. البته مشخص نیست که وی بتواند در صورت برگزاری انتخابات دیگری جایگاه موجود در نظرسنجی های را در عمل محقق سازد.
علل موفقیت بنت را می‌توان در دو دسته عوامل انتسابی و عوامل اکتسابی تقسیم کرد. از یکسو بنت از یک پیشینه خانوادگی مذهبی و محافظه‌کار برخوردار است و لذا ارتباط خوبی را با اقشار محافظه‌کار برقرار می‌کند. در نتیجه زمانی که احزاب جناح راست میانه و یا راست افراطی دچار ریزش آرا می‌شوند، او و حزب یامیناه می‌تواند آرای پراکنده شده را به خود جذب کند. در عین حال به سبب افت مداوم محبوبیت حزب لیکود در ماه‌های اخیر، عمده آرای فراری به سوی یامیناه و بنت حرکت کرده است.
این در حالیست که یائیر لاپید، با وجود اینکه از نظر گرایش سیاسی یک لیبرال میانه‌رو به حساب می‌آید و در تحلیل نهایی در سمت راست قطب‌نمای طیف‌های سیاسی قرار می‌گیرد، اما به دلیل پایگاه خانوادگی سکولار که حتی نسبت به «آویگدور لیبرمن»، رهبر حزب ملی‌گرا و سکولار اسرائیل خانه ما نیز تعارض بیشتری با مذهبی‌ها دارد، نمی‌تواند رأی قابل توجهی از پایگاه راست مذهبی به دست بیاورد. وی همچنین با اقلیت عربی ساکن سرزمین‌های اشغالی نیز ارتباط خوبی ندارد و لذا نمی‌تواند ضعف مذکور در جناح راست و مذهبی را با توسل به اعراب جبران کند.
از سوی دیگر در جناح میانه نیز با افول جایگاه بنی گانتز، لاپید تنها مدت کوتاهی توانست خود را آلترناتیو اصلی نتانیاهو نشان دهد، اما دو روند در ماه‌های اخیر منجر به افت وی نیز شده است؛ اولاً لاپید نتوانسته پروژه‌های اپوزیسیون را به نتیجه برساند و بجز تنها یک مورد که در خلال آن اپوزیسیون توانست «طرح منع تبدیل درمانی هم‌جنس‌گرایان» را با کمک آبی و سفید به تصویب برساند، در سایر موارد از جمله «اصلاح قانون دولت – ملت یهود»، «منع نمایندگان متهم به فساد از نخست وزیری» و «ممنوعیت ریاست جمهوری نمایندگان متهم به فساد» همواره شکست خورده است. دومین دلیل ضعف مفرط لاپید نیز چالش داخلی حزب یش‌عتید بر سر رهبری این حزب است.
اما بنت در ماه‌های گذشته مخالف‌های خود با کابینه را به طرزی هوشمندانه مدیریت کرده است؛ وی عمده انتقادات خود به بی بی را به نحوه مدیریت بحران کرونا محدود کرده و در عین حال بر دستاوردهای نتانیاهو در گذشته اعتراف می‌کند. همچنین مخالفت‌های بنت با بی بی برخلاف عمده ابتکارات مخالفان وی، ایجابی و از موضع کنش است. مثلاً او طرحی برای مهار بحران کرونا ارائه کرد که مورد توجه بی بی قرار نگرفت. در واقع بنت این پیام را به افکار عمومی مخابره می‌کند که می‌تواند جانشین خوبی برای نتانیاهو باشد، زیرا ابتکاراتی ایجابی برای مدیریت رژیم در سر دارد، در حالیکه مخالفت‌های لاپید و حزب مرتص از جنس شخص محور و صفر و صدی است. آنها همواره تلاش کرده اند که عملکرد کابینه را به طور کلی رد کنند و به آن نمره مردودی دهند، درحالیکه بنت سعی کرده ضمن اعتراف به دستاوردهای کابینه، ضعف‌های آن را تعدیل کند.
به نظر می‌رسد در چنین شرایطی باید انتظار اوج‌گیری بیشتر بنت در نظرسنجیها را در کوتاه مدت داشته باشیم و لذا شانس لاپید برای حفظ عنوان «اصلی‌ترین رقیب بی بی» در انتخابات احتمالی آتی روز به روز در حال کمتر شدن است.
منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است
- برچسب ها: آمریکا, اسرائیل, اندیشکده, اندیشکده جریان, بنی گانتز, جریان, در مسیر صعود, نتایج انتخابات, نفتالی بنت
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
